Tekstweergave van WFNHC_1893_01_18_0003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
bende, die in dat jaar de omstreken van Leiden, Haarlem en Amsterdam onveilig maakte, maar hij weigerde eenige inlichtingen te geven. Het toeval heeft thans een deel van het gestolene aan den dag gebracht. — Men schrijft uit Hardegarijp aan de N. R. Ct. In den loop van den vooravond van 29 Dec. had de gemeenteveldwachter M. van der Klei, een man die dikwijls zeer opgewonden kon zijn, het te kwaad gekregen met eenige bezoekers van het koffiehuis of hoe men het wil noemen. Vooral met een student, zoon van den predikant der Ned. hervormde gemeente en een officier van het O.-I. leger met verlof. Van hooger hand was hij reeds onder eenig toezicht gesteld geworden. Nadat hij door goede woorden huiswaarts w .3 gekeerd, stond hij in het begin van den nacht weder op en liep hij, gewapend met een zesloops revolver naar de woning van den genoemden pre¬ dikant en .... er vloog een kogel door een der ramen. De veldwachter, die achtervolgd was ge¬ worden, werd spoedig aangehouden en bij onder¬ zoek bleek, dat de revolver nog slechts vijf pa¬ tronen en de huls van een patroon bevatte. Eerst bekende hij den revolver te hebben afgeschoten, doch later kwam hij hierop terug. Het heeft ech¬ ter niet belet, dat hij den volgenden dag, na voor den rechter-commissaris te Leeuwarden te zijn gebracht, op diens bevel werd aangehouden, om vervolgens naar het huis van bewaring te worden overgebracht. De man, die tevens de be¬ velen van den burgemeester niet verkoos op te volgen, is reeds als veldwachter door den com¬ missaris der Koningin ontslagen. — Als eene groote zeldzaamheid deelt bet Fad. mede, dat de heer W. Hepkema, te Langweer (Fr ), een hok heeft, waarin een ooievaar, in ge¬ zelschap van twee koeien, den winter doorbrengt. Het dier eet zeer veel, hoofdzakelijk longen van koeien, varkens en visch. Hij begeeft zich nooit buiten het hok, en als de deur opengaat, kruipt hij zoo dicht mogelijk in een warm hoekje. — De Echo verhaalt het volgende uit Am¬ sterdam. Een bekend stadgenoot, zoon van een diamant¬ handelaar, heeft de volgende minder aangename ontmoeting gehad. Terwijl hij 's avonds omstreeks 10 uur op kan¬ toor was bij een vriend, werkzaam aan een der grootste inrichtingen aan de N. Keizersgracht., ging hij gebruik maken van een »notnmer 100" voor de directie bestemd en die afgesloten kan worden. De huisbewaarster, die verschrikkelijk doof is, maakte haar gewone ronde en . .. sloot volgens gewoonte ook het privaat af. B:jna op hetzelfde oogenblik vertrok de vriend, na zijn lessenaar te hebben gesloten, om den ander, die nu opgesloten was, te gaan ontmoeten volgens afspraak in de Port v. Cleve. Toen deze echter niet verscheen na lang wachten, vreesde hij een ongeluk en begaf zich naar de familie van den vermiste, maar ook daar was hij natuurlijk niet. Daar de jonge man nooit ongeregeld was, ging men aan 't onderzoeken, en het gevolg was, dat, nadat om drie uur in den nacht de huisbewaar¬ ster was opgescheld, men hem eindelijk, verkleumd van koude, uit zijn niet gezellig verblijf verloste. De jonge man had zijn vuisten bijna stukge- stompt, maar de huisbewaarster (?) had niets gehoord, niets gezien. Onder den titel „een valsche dokter" ver¬ haalt het Hdhl. het volgende : Men herinnert zich zeker het verhaal, dat tij¬ dens het proces-Goolam Kader te Amsterdam gegeven werd omtrent dn avontuurlijke wijze, waarop ze¬ kere Zwichtman van Noppen niet weinigen, jaren lang, bij den neus heeft gehad. De man werd toen echter niet alleen ontmaskerd, maar de justi¬ tie vond in zijn verleden aanleiding een bevel tot gevangeneming uit te vaardigen. De pseudo- dokter was echter verdwenen, en aan de Utrecht- sche politie is het te danken, dat de man thans hier ter stede in de cel verblijf houdt. Omtrent zijn wonen te Utrecht schrijft onze correspondent het volgende, wat weder pleit voor de groote vindingrijkheid van den aangehoudene §n het doet betreuren, dat de man zijn gaven niet in eene andere richting heeft gebruikt. „Gezellig prater, had hij zich'in ons „Cafe'- Riche bekend gemaakt als de heer J. G Ver¬ schuil, ridder M. W. O., militair-apotheker bij het O.-I. leger, enz. „En ook in nog ruimer kring trad hij op, daar hij aanvang December eene der wekelijkscha voordrachten hield in de openbare (volks) lees- zaal, waar hij zijn talrijk gehoor boeide met eene Kerstnovelle, die zeer in den smaak viel „Naar men zegt hier aangehouden wegens zak¬ kenrollerij, bleek bij onderzoek op zijn kamer, dat men te doen had met iemand, die nooit iu Indie geweest was, geen recht had op 't dragen der M. W. O., te Amsterdam onbevoegd de ge¬ neeskunst had uitgeoefend, adsistent geweest was van Goolam Kader en als Zwichtman van Noppen gesignaleerd stond in 't Politieblad." flaatsely b:e JBerichten Eoom, 17 Januari. Een recht aangename avond, en nog iels anders en meer dan dat, werd jd. Vrijdag in de zaal „De Witte Engel" door de hier gevestigde afdeeliug van „Volksonderwijs" aan het vrij talrijk opgekomen publiek bereid. En dat door het optreden van den heer D. Stig- ter te Amsterdam, leeraar aan de H. Burgerschool alhier. Onderwerp was : Volksonderwijs en sociale her¬ vorming. Ongeveer 50 jaar geleden, ving spreker aan, verscheen in Frankrijk een boekje waarin de staathuishoudkundige Bastiat den wenscb uitsprak dat er een wedstrijd mocht worden gehouden over de juiste beteekenis van het woord Staat. De schrijver oordeelde alzoo dat er tal van dwaalbe¬ grippen omtrent dat woord Staat gevonden wer¬ den. Zoo was en is het ook gelegen met het woord beginselen. Ieder praat van beginselen en allerlei partijen baseeren zich op allerlei zooge¬ naamde beginselen. Naar de raeening van spreker zijn er met betrekking tot den Staat eenvoudig twee beginselen te onderscheiden, het oude en het nieuwe. Het oude beginsel werd vroeger ge¬ huldigd. De staatsleer kwam toenmaals hier op neder : de menschen moeten in twee groepen ver¬ deeld worden, beheerschers en beheerschten. Voor¬ stander van die staatsleer was onder anderen de groote wijsgeer Aristoteles, die een verdediger was van de slavernij en verkondigde dat er menschen zijn met groote en met kleine hersenen en de laatste, krachtens deze aanwijzing der natuur zelve, aan de eerste ondergeschikt moeten zijn. Het Christendom heeft een ander en beter beginsel op den voorgrond geplaatst. Wij menschen zijn allen van gelijken oorsprong en bestemming, wij zijn broeders en zusters. Sedert 1848 is onze staatsleer op dat juiste beginsel gebouwd. Aan allen is vrijh id van godsdienst verzekerd. Ieder Nederlander is tot iedere landsbetrekking be¬ noembaar. Aan allen wordt het recht tot veree- niging en vergadering toegekend. En toch on¬ danks de huldiging van het ware beginsel, al spoedig zooveel ontevredenheid. Waaruit is dat te verklaren ? Omdat de Staat de welvaart over¬ latend aan de vrije werking der individueels krachten er niet in slaagde dusdanige harmonie in het leven te roepen als gewenscht is. E11 die harmonie werd gemist doordien niet ieder in staat was naar eisch zijn individueele krachten tot be¬ vordering van eigen belang en algemeeue wel¬ vaart aan te wenden. Het streven der mannen van „Volksonderwijs" was dan ook hierop ge¬ richt : het volksonderwijs aldus te bevorderen dat weldadig werd geïnfluenceerd op de wijze waarop ieder voor zijne belangen zou kunnen opkomen. Eere der liberale partij die voor het volksonder¬ wijs meer gedaan heeft dan eenige andere partij en in haar vaandel schreef: het volksonderwijs behoort voor de regeering een zaak van voort¬ durende zorg te zijn. Of dan met betrekking tot het volksonderwijs het volmaakte reeds gegrepen is? Verre van dien. Tal van vragen kunnen ge- dian worden, waarop het antwoord allesbehalve levredigend moet luiden. Als daar zijn : Is de verhouding van het hoofd der school tot de onderwijzers wel de meest gewenschte ? Wordt het personeel van het schooltoezicht niet te dikwijls buiten de onderwijzerswereld ge¬ kozen ? Is het minimum-salaris niet te laag gesteld? Behoort niet ten spoedigste het Pensioenfonds zijn werkkring ook uit te breiden tot ondersteu¬ ning van de weduwen en weezen der onderwij¬ zers ? Zijn de klassen niet te talrijk ? Laat de opleiding der ouderwijzers niet veel te wenschen over ? Moest het Rijk niet een grooter deel der kos¬ ten van het onderwijs voor zijne rekening nemen ? Wordt niet al te lang gewacht met invoering van leerplicht ? Maar nog een zeer ernstige vraag dringt zich aan ons op. Hebben wij niet te veel geleefd in de hoop, dat door het volksonderwijs reeds in voldoende mate de harmonie der belangen zou zijn in het leven geroepen ? Helaas, de ervaring heeft ons op dat punt op droeve wijze ontgoocheld. Hoevelen toch zijn er die het onderwijs behoor¬ lijk gevolgd hebben en voor wie er toch geen behoorlijke plaats is in de maatschappij. Dit wijst op een groot euvel. De stoffelijke en geestelijke welvaart der maatschappij is afhankelijk van den arbeid gesteund door het kapitaal, maar onder voorwaarde dat de verdeeling van het arbeids¬ product genomen niet in een plompen zin, maar in de wetenschappelijke beteekenis van het woord, eene billijke zij die ten nutte gedijt van het al¬ gemeen. En die verdeeling iaat uit hel oogpunt van rechtvaardigheid veel te wenschen over. Stu¬ art Mill zeide eens te recht : maar al te dikwerf staat nog de belooning in omgekeerde reden tot den geleverden arbeid. De grondslag onzer maat¬ schappij is goed en moet worden behouden, maar verkeerde invloeden zijn werkzaam en die moe¬ ten geneutraliseerd worden. Daarom is het zaak, ja plicht de sociale toestanden niet te veronacht¬ zamen, maar daaraan voortdurende en steeds klim¬ mende belangstelling te wijden. De behartiging van volksonderwijs behoort gepaard te gaan met bevordering van sociale hervorming, met het ne¬ men van maatregelen waarbij de verdeeling van het arbeidsproduct voortaan meer iu overeenstem¬ ming wordt gebracht met de eischen van billijk¬ heid en rechtvaardigheid, maar daarbij zullen in toepassing moeten worden gebracht veel zelfver¬ loochening, veel toewijding en vroomheid. Na de pauze stelde de voorzitter, de heer Van Aalst, de aanwezigen in de gelegenheid om naar aanleiding van het gehoorde huune opmerkingen ten beste te geven. Daarvan maakte gebruik de heer S. Reek, die bezwaar had tegen den lof der liberale partij toe¬ gebracht voor hetgeen zij in het belang van volksonderwijs zou hebben gedaan. Immers tal van kinderen loopen nog rond zonder onderwijs te ontvangen en de klassen zijn overvol. De heer Wolbers, die dankbaar maar niet vol¬ daan was, daar hij in de rede van den heer Stigter practische wenken gemist had waarvan de opvolging kon leiden tot verbetering der sociale toestanden, b. v. kindervoeding, kosteloos onder¬ wijs voor intelligenten enz. De heer Reijnders, die aandacht en belangstel¬ ling niet in de eerste plaats aan bevordering van volksonderwijs en daarna aan de bevordering van de sociale hervorming, zooals de heer Stigter aan¬ gaf, wenschte gewijd te zien, maar juist omge¬ keerd. De heer Van Amerongen, die de Christelijke leer schoon vond, maar beweerde dat velen van hare predikers iu de praktijk te kort schoten, protest aanteekende tegen het beweren dat er menschen zijn met groote en met kleine hersenen en dat de laatste aan de eerste ondergeschikt moeten zijn, en verklaarde niet iu te zien waarom er wetten noodig zijn, daar de mensch zichzelf tot wet moet wezen. De heer Stigter beantwoordde genoemde heeren ; den heer Reek, door te zeggen dat zeker de toestand van het onderwijs nog verbetering be¬ hoefde, maar dat toch het goede 't welk verkre¬ gen werd voor een groot deel aan de liberale partij was te danken; den heer Wolbers, door de herinnering, dat hij was opgetreden dezen avond om lijnen en om¬ trekken te geven, niet om in bijzonderheden te treden, en dat hij dus voldaan had aan zijn pro¬ gramma; den heer Reijnders, door te verklaren dat hij, wat de behartiging van onderwijs en sociale be¬ langen betreft, geen prioriteit wenscht, maar bei¬ de ook om hun onderlingen samenhang in het oog gevat wenscht te zien; den heer Van Amerongen, door te herinneren dat er wel altijd personen zullen zijn, die in de praktijk anders ha»delen dan zij in theorie als aanbevelenswaardig prediken; voorts dat niet hij, de heer Stigter, maar Aristoteles het onderscheid had gemaakt tusschen menschen met groote en kleine herseuen, waarom het protest van den heer Van Amerongen, waarbij hij zich gaarne aansloot, niet hem maar Aristoteles betrof, en eindelijk dat er misschien eens een tijd komt dat geen wetten meer noodig zijn maar dat die tijd er nog niet is, en dus ons streven moet gericht zijn niet op afschaffing maar op aanvulling en verbetering der wetten. De voorzitter, de heer Van Aalst, dankte den heer Stigter voor zijn rede, die zoozeer aller aan¬ dacht had verdiend en weggedragen, hij dankte de heeren, die naar aanleiding van het gehoorde hunne belangstellende vragen en opmerkingen tot den spreker hadden gericht, en besloot met de verklaring, waarmede de aanwezigen onverho¬ len huu instemming betuigden, dat deze bijeen¬ komst om meer dan eene reden zeker de aange¬ naamste herinneringen bij allen zou achterlaten. * Medemblik. Naar men ons mededeelt, zal het waterschap „De Vier Noorderkoggen" in den loop van dit jaar een belangrijk werk aanbeste¬ den, n.l. het maken van eene nieuwe uitwate¬ ringssluis alhier, terwijl de oude sluis afgebroken en gedempt moet worden. De geheele begrooting van dit werk moet nagenoeg / 75,000 zijn. * Wijzend (gem. Midwoud.) Alhier verleden Dinsdag, 's voormiddags, plotseling brand bij den winkelier B., waardoor al spoedig het geheele woon- en winkelhuis vernield werd. Wei¬ nig kon worden gered. Naar men verneemt, wa- reu huis en inboedel verzekerd tegen brandschade. Men vermoedt dat de brand in den schoorsteen is begonnen. Burgerlijke Stand van: Hoorn. van Maandag 9 tot en met 16 Januari 1893. ONDERTROUWD: Carel Soentken, wednr. van Anna Sara Snijders en Elisabeth Brom. Comelis van der Molen, (van Purmerend) en Maria Elisabeth de Vries. GETROUWD: Lourens Smits en Geertje Vis. GEBOREN: leitje Hendrika, d. v. Eike Offringa en Tjetske Bosman OVERLEDEN: Gerlachus van der Goor, wednr. van Ida Bekkers 74 j. Neeltje Baas, wed. van Klaas Bont 53 j. Pieter Frederik Bu- ningh 75 j. llendrikus Rekmatis 53 j. Neeltje Schellinkhout 15 j. Simon Bijl 17 m. Christiaan Martinus Pekelharing, wedr. van Hendrika Johanna Constant, eerder wednr. van Susanna Erlee 78 j. Willem Frederik George Lodewijk Koppen, geh. met Susanna Catharina van Dit mar 44 j. Cor- nelis Harlaar, geh. met Grietje Meinen 72 j. Medemblik. LEVENLOOS AANGEGEVEN: een kind van Jacob Smit en Trijntje van der Meulen. OVERLEDEN: Wilhelmina Brakeboer 19 j. IJsebrand van Doorn, 2 m. Gelieve dit véêral te lezen! Advertentiën, in deze Courant geplaatst, (waarvan de prijs slechts is, van 1-5 regels 40 cents, el- ken regel meer 7V« cent), worden bij vier achtereenvolgende plaat¬ singen slechts driemaal in reke¬ ning gebracht, dus eenmaal gra¬ tis ; bovendien wordt dan dezelfde advertentie tweemaal gratis op¬ genomen in het Advertentieblad voor Medemblik, omliggende Ge¬ meenten en de Streek, waarvan eiken Zaterdag 5000 exemplaren worden verspreid. Als Gij dus advertentiën te plaat¬ sen hebt, denkt er dan aan, dat W e s t-F riesland, Nieuwe Hoornsche Courant, nu de voordeeligste gelegenheid tot adverteeren aanbiedt. DE UITGEVER. ADVERTENTIËN. I Heden overleed tot mijne diepe droefheid mijn geliefde echtgenoot Willem Frederik George Lodewijk Koppen, in leven Postdirecteur alhier, in den ouderdom van ruim 44 jaren. S. C. VAN DITMAR, Wed. W. F. G. L. Koppen. Hoorn, 14 Januari 1893. mmm, Frans* Maatschappij tan Leveimertcrai, gevestigd te PARIJS, bedroegen uit0 December 1891: De loopende verzekeringen 320 millioen francs. Het waarborgkapitaal 77 millioen francs. De jaarlijksche nieuwe verzekeringen klommen van ruim 12 millioen in 1879 tot „ 61 millioen in 1891. Vonr tarieven en inlichtingen zich te wenden tot den Heer P. VAN DIJK, Landmeter b/h Kadaster, te Hoorn. HH. LANDBOUWERS. De ondergeteekenden, TOUWSLAGERS te Enkhuizen, v/h Kampen, deelen u mede, dat zij op de markt te HOORN vertegen¬ woordigd zijn door ' #*. i m ft s ,t. c , i , Donderdags Kaasmarkt, tan p aas. Zaterdags bij den heer STINS, (Graanmarkt) Bij sterk concurreerende prijzen puike kwaliteit verzekerende. Aanbevelend, Gebr. VAN ASSEN. \ oi'l on pij p wel len De ondergeteekende beveelt zich, even als vo¬ rige jaren, minzaam aan tot het maken van nieuwe en schoonmaken van oude IVorton- py pwellen, veel water gevende, tegen concurreerende prijzen. P. LÜGTIG, Timmerman bij Jn. RUIJTER, te Berkhout, Lees dit met aandacht. Bij J. JVABER, Schilder, * NIEÜWSTEEG 24, HOORN, is het beste, goedkoopste en soliedste adres van drsoge en bereide Verf waren Grondverf in verschillende kleuren 30 ct., Stand- verf 40 ct. de 5 ons. Blanke Vernis, zwarte en bruine Vuurlak 50 ct. de 5 ons. Superfijn zwarte Moffel, Kachellak, die niet afbrand, ƒ 1,— de 5 ons. Teerlak 10 ct. de 5 ons, bij 25 pond 9 ct. de 5 ons. Venster- en Spiegelglas tot de minste prijzen. Staaf- en Portretlij sten en Passepartouts. in verschillende maten. Verfpotten en Kwasten worden tegen statiegeld verleend. Alles a Contant