Tekstweergave van WFNHC_1891_09_19_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
namens de Senatoren en door den heer Bourgeois namens de afgevaardigden van het departement der Vogeezen. Te Berlijn is men in rouw over het ongeval, dat de expeditie van luitenant Zelewski in Duitsch- Oost-Atrika getroffen heeft. Blijkens nadere berichten, welke het Berliner Tageblatt uit Zanzibar heeft ontvangen, is de expeditie bijna geheel vernietigd en zouden 10 Europeanen en 800 iulandsche soldaten door de Wahehe's vermoord zijn. Bovendien vielen 300 Mauser-geweren en vier kanonnen in handen der negers. Vier Europeanen en 60 inlanders zijn gevlucht. Dat echter de nederlaag zoo ernstig zou Wezen, is nog niet door de regeering bevestigd Natuurlijk verzuimen de tegenstanders der ko¬ loniale staatkunde niet hun voordeel te doen met deze nederlaag. De Freisinnige Zeitung be¬ treurt het zeer, dat de koloniale staatkunde der regeering weer zooveel slachtoffers heeft geëischt z/Ën daarbij — voegt het orgaan van den oppo¬ sitieleider Richter er bij — zullen nu nog meer offers noodig zijn, zonder dat er eenig vooruit¬ zicht bestaat, dat de koloniale politiek ooit oeco- nomische voordeelen zal afwerpen". De Vossische Zeitung spreekt in dergelijken geest, maar de National Zeitung laat zich door het verlies niet afschrikken van haar genegenheid voor de koloniale politiek. Het nationaal-liberale blad troost er zich mee, dat de Eranschen, En- gelschen en Nederlanders wel ernstiger nederlagen in hunne koloniën hebben ondervonden. Evenwel nemen de meeste bladen een afwach¬ tende houding aan, daar zij eerst van ofïicieele zijde willen vernemen, hoe het ongeval is ge¬ schied en van welken omvang het is. De expedi¬ tie was vrij talrijk, daar het vijfde gedeelte van het geheele Duitsche koloniale leger daaraan deel¬ nam. Naschrift. Uit Konstautinopel ontvang de Ti¬ mes het bericht, dat de Britsche oorlogschepen, na de op het eiland Sigri tot het houden van oefeningen aan land gezette manschappen weder aan boord te hebben genomen, van daar zijn ver¬ trokken ; dat de gebeurtenis, die zooveel opzien verwekte, in waarheid niet anders blijkt geweest te zijn dan het uitvoeren van eenige manoeuvres, en dat de Turksche regeering, hoewel wetende dat de tot het Middellandsche-zee-eskader behoo- rende schepen zich in de nabijheid van Milylene bevonden, geen oogenblik aan de daaromtrent ver¬ spreide geruchten eenige waarde hechtte. Ook de heer Ribot, de Eransche minister van buitenlandsche zaken, heeft van den Franschen con¬ sul te Smyrna de mededeeling ontvangen, dat de Britsche schepen het eiland verlateu hebben. BINNENLAND. DE TROONREDE In de Yereenigde Vergadering van de beide Kamers der Staten-Generaal heeft H. M. de Ko¬ ningin-Regentes Dinsdag de volgende troonrede uitgesproken: Mijne Heeren ! z/Met dankbaarheid zie Ik de Staten-Generaal rondom Mij vereenigd, gereed om hunne arbeid te hervatten. De algemeene toestand van land en volk 3temt in menig opzicht tot tevredenheid. De betrekkingen tot alle buitenlandsche mo gendheden zijn van den meest vriendschappelijken aard. Zee- en landmacht gaan op loffelijke wijze voort haren plicht te betrachten. Beiden toonden zich, ook waar de blokkade der kust van Atjeh meer dan gewone inspanning van de zeemacht vordert, voor bare taak berekend. De geldmiddelen des rijks eischen wegens reeds vroeger bevolen uitgaven versterking. Handel en scheepvaart breiden zich uit; de uitkomsten der volksnijverheid zijn niet onbevre¬ digend ; de oogst heeft door de ongunstige weersgesteldheid geleden, maar de toestand van den veestapel is gunstig. Duidelijk is bij de laatste verkiezingen opnieuw de wenschelijkheid gebleken, dat op ordelijke wijze, zonder langere vertraging, in wetgeving en staatsbestuur de hervormingen worden tot stand gebracht, waarvan de noodzakelijkheid is erkend en waartoe de grondwetsherziening den weg heeft geopend. Daarheen zal Mijn streven zijn gericht. De indiening van een wetsontwerp tot regeling van het kiesrecht, deze noodzakelijke voorwaarde van blijvende verbetering, wordt voorbereid. Herziening der provinciale- en gemeentewetten zal hierop moeten volgen. In afwachting daarvan kunnen tijdelijke maatregelen getroffen worden tot ondersteuning van te zwaar belaste gemeenten. Verbetering van het rijks-belastingstelsel is een dringende eisch der rechtvaardigheid. Wetsont¬ werpen om [hieraan te voldoen, zullen u spoedig bereiken. Tot eene organisatie der landmacht en tot vor¬ ming der levende strijdkrachten, welke, zonder te gi oote persoonlijke en geldelijke offers, de weerbaarheid van ons volk kunnen verzekeren, worden voorstellen in gereedheid gebracht. Inmid¬ dels zal u eene voordracht worden gedaan tot tijdelijke versterking der nationale militie. Het materieel der zeemacht eischt verbetering. Maatregelen worden beraamd om daarin te voor¬ zien. Eene wettelijke regeling der administratieve rechtspraak zal met ernst worden voorbereid. De indiening van het ontwerp van een wet¬ boek van militair strafrecht mag in deze zitting worden tegemoet gezien. Van andere deelen onzer wetgeving zal eene herziening worden ter hand genomen. Wettelijke bepalingen omtrent den leerplicht zullen u worden voorgedragen. Het vakonderwijs ten behoeve van handel en zeevaart, nijverheid en landbouw, kan rekenen op Mijnen steun. Aan verbetering van onze maatschappelijke toe standen, ook in verband met 3e eischen van handel en nijverheid, blijf Ik Mijne aandacht wijden. Maatregelen in het belang van de veiligheic en gezondheid in fabrieken en werkplaatsen en tot verzekering van het lot van oude of verminkte werklieden zullen, naarmate het door den wet gever bevolen onderzoek vordert, worden ontworpen Het welzijn van onze overzeesche bezittingen gaat mij grootelijks ter harte. Het bestuur van Nederlandsdh-Indië te doen beantwoorden aan de eischen des tijds; door on bekrompen aanleg van daartoe noodige werken de ontwikkeling te bevorderen; belemmeringen van den vooruitgang op te heffen; en door toe¬ nemende welvaart der ingezetenen aan'de Indi¬ sche financiën een vasten grondslag te geven, za Mijn ernstig streven zijn. De maatregelen van bedwang op Noord-Suma tra zullen, zoolang noodig, met kracht worden gehandhaafd, opdat alle verzet worde gekeerd rust en orde verzekerd. In Suriname verwacht Ik van eendrachtige samenwerking met de Koloniale Staten goede vruchten voor de welvaart en den vooruitgang dier kolonie. Veelomvattend en ernstig is de taak waarvoor Ik, tot verzekering der stoffelijke en zedelijke welvaart van het Nederlandsche volk, met ver¬ trouwen de medewerking inroep der Staten-Generaal Moge uw arbeid, Mijne Heeren, onder Gods zegen strekken tot blijvend welzijn van het dier baar vaderland. In naam der Koningin verklaar Ik de gewone zitting der Staten-Generaal te zijn geopend." In de zitting der Eerste Kamer op "Woens dag is, na een korte discussie, het volgende adres van antwoord op de troonrede aangenomen : „Mevrouw ! //Dankbaar waardeerde de Eerste Kamer het voorrecht Uwe Majesteit in het midden der Ver tegenwoordiging te zien, tot opening, in naam der Koniugin, van de gewone zitting der Staten-Ge¬ neraal. //Wij zijn erkentelijk voor de mededeelingen omtrent den algemeenen toestand van land en volk ,/Met voldoening vernamen wij, dat de betrek - ringen tot alle buitenlandsche Mogendheden van den meest vriendschappelijken aard zijn en dat zee- en landmacht, op loffelijke wijze voortgaande haren plicht te betrachten, zich, ook waar ineer dan gewone inspanning van de zeemacht gevor derd wordt, voor hare taak berekend toonden. //Wij verbeiden met belangstelling de voorstel¬ len omtrent wetgeving en Staatsbestuur, waarop Uwe Majesteit het uitzicht heeft gegeven. z/De veelomvattende en ernstige taak, waarvoor Uwe Majesteit tot verzekering der stoffelijke en zedelijke welvaart van Nederland en zijne Kolo¬ niën onze medewerking inroept, wordt met opge¬ wektheid door ons aanvaard. z/Van harte beamen wij den wensen van Uwe Majesteit, dat onze arbeid onder Gods zegen strek ken moge tot blijvend welzijn van het dierbaar vaderland." In de Woensdag gehouden zitting der Tweede Kamer werd tot toelating van alle gekozenen besloten. Als eerste cadidaat voor het voorzitterschap werd de heer mr. J. G. Gleichman aangewezen, als tweede candidaat de heer mr. S. van Houten en als derde candidaat de heer P. G. L. van der Schrieck, zoodat de heer Gleichman naar alle waarschijnlijkheid door de Regentes tot voorzitter der Tweede Kamer zal worden benoemd. Door de daarna samengestelde afdeelingen zijn gekozen: tot voorzitters, de heeren Rutgers, Mees, Van Delden, Roëll en Van Houten; tot onder¬ voorzitters : de heeren De Beaufort, Borgesius, Viruly, Van der Kaay en Veegens; en tot leden der commissie van redactie van het adres van antwoord, de heeren de Beaufort, Kerdijk, Van Karnebeek, Roëll en Van Houten. — Tot voorzitter der libarale Kamerclub is gekozen mr. W. van der Kaay, en tot leden van het bestuur zijn benoemd de heeren mr. W. H. de Beaufort en mr. S. van Houten. — Binnen weinige dagen worden in gebruik gesteld de nieuwe postzegels met den beeldenaar van H. M. de Koningin (Wilhelmina). — Eerstdaags wordt de benoeming van den opvolger van mr. N. G. Pierson als president der Nederlandsche Bank te gemoet gezien. De heeren mr. N. P. van den Berg en prof. H. P. G. Quack beiden thans directeuren der Bank, komen, naar het Hdbl. verneemt, het meest in aanmerking. — Omtrent de plannen van den nieuwen mi¬ nister van oorlog deelt men aan de N. M. Ct. mede, dat de minister op groote schaal de vrij¬ willige oefeningen in den wapenhandel wenscht te steunen, waartoe hij gedurende de wintermaan¬ den 2 of meer compagnieën van elk bataillon tot ééne wil vereenigen, zoodat de overige officieren en onderofficieren beschikbaar komen om in na¬ bijgelegen plaatsen, waar geen garnizoen ligt, met het onderwijs in den wapenhandel te worden be¬ last. Voorts wil hij ruimschoots gelegenheid geven aan de miliciens om des winters met verlof te vertrekken. De miliciens der lichting van 1892 zullen niet meer batailionsgewijze, doch compagniesgewijze hunne eerste opleiding ontvangen. Omtrent deze voornemens heeft de minister het gevoelen der corpscommandanten ingewonnen — Te Berlijn heeft Nederland een cousul, die geen Hollandsch verstaat. De heer J. van Wijck aldaar, vestigt hierop in het Ildbl. de aandacht. Er wonen toch wel degelijk Nederlanders in Ber¬ lijn en onder deze zijn er zeker, die voor de be¬ trekking, desnoods van viee consul, zich zouden willen bekwamen. — Tot directeur van het Veefonds genaamd //De vier Noorder Koggen" is benoemd de heer J. J. Winkel, te Nibbikswoud. F»laatselijlie Berichten. Hoorn, 18 Sept. Bij het heden te 's-Graven- hage gehouden notariëel examen, slaagde voor het tweede gedeelte o. a. de heer P. de Grient Dreux, elève van den heer H. W. J. Sannes, alhier. Alkmaar. Dinsdag, de laatste dag van de Land bouwtentoonstelling, kenmerkte zich weder door schoon weer en een overgroot bezoek. Daartoe werkte gewis in groote mate mede de harddraverij dien dag des namiddags te 1 uur in den Stadshout aanvangende. Aan de loting, die in Tivoli werd gehouden, namen 16 eigenaars van dravers deel, maar twee hunner, de heeren Wickevoort Crommelin te Heemstede en C. de Boer te Zaandam trokken zich terug of waren niet opgekomen. Alzoo tra den 14 dravers in het strijdperk, waarvan som¬ migen onder denman, anderen voor sulky's ge¬ spannen aan den wedstrijd deel namen. De verwachting, dat Tabor II, schimmelhengst van den heer J. Roele te Buiksloot, pikeur A de Ridder wel met den prijs van f 250,— zou gaan strijken, werd niet bewaarheid, daar de Ma¬ rianne, bruine merrie van den heer A. Witte veen te Rauwerd, pikeur S. Witteveen, twee van de drie beslissende ritten Won en daar mede den prijs behaalde. De le premie viel aan Tabor II ten deel, terwijl de pikeur A. C. v. d. Akker met de bruine merrie Marie van den heer A. M. Rotteveel te Leiden, de tweede premie won. Met klokslag van 6 uren was het pleit oeslist en nadat met een warme toespraak van den president der Alkmaarsche Harddraverij-ver- eeniging de gouden tientjes waren uitgereikt, toog men onder de onvermoeide muziek van het stedelijk muziekkorps der dienstdoende schutterij, directeur de heer H. J. Otto stadwaarts, waar van de andere zijde, op het eilandje in het Ka¬ naal ten 9 ure een prachtig vuurwerk werd ont¬ stoken, waarmede de rij van feestelijkheden werd besloten. Onze stad heett eer van hetgeen zij tot opluiste¬ ring van de landbouwfeestweek heeft gegeven Door het buitengewoon schoone weder werd aan de tentoonstelling met hare annexen een volko¬ men succes bereid. De feesten werden besloten door een vauxhal en bal in het lokaal de Harmonie op het Doe- enveld, dat zeer goed verlicht was met Wells- iebt, welwillend afgestaan door de firma Landré & Glindermann te Amsterdam. Men deelt mede, dat de landbouwtentoonstel- ing dit jaar aan entrée ruim ƒ 3900 opbracht, * Purmerend. De Purmerender Wereldtaalver- eeniging //Nebü Motapük," heeft hare eerste openbare vergadering met tentoonstelling gehou¬ den, in het lokaal van den heer Boon. De voorzitter, de heer G. A. Boes, hield eene voordracht over het aanleeren van Volapük en over de beteekenis van eenige der tentoongestelde voorwerpen, terwijl de heer O. Th. Jongsma eene verhandeling hield over „Volapük naast de Moe¬ dertaal". De overige leden droegen mede eenige stukjes voor of zongen liederen in de wereldtaal. De tentoongestelde voorwerpen bestonden hoofd- akelijk in woordenboeken, brieven (uil Volapük in verschillende talen overgezet), briefkaarten, portretten enz. Een talrijk publiek was aanwezig, dat met de meeste aandacht van een en ander kennis nam. Tijdens de bijeenkomst werden per telegram jn Volapük) de groeten van dr. Winkler te laarlem ontvangen. LANDBOUW EN VEETEELT. — Maandag werd te Alkmaar de Jaarlijksche Algemeene Vergadering van de Hollandsche Maat- ichappij van Landbouw gehouden, onder leiding van den heer H. F. Bultman, lid van de Eerste Camer, waarnemend voorzitter tengevolge van het overlijden van mr. Visser van Hazerswoude. Omtrent het onderlinge verzekeringsfonds der Maatschappij, tot oprichting waarvan ten vorigen jare werd besloten, werd medegedeeld, dat de grond¬ slagen zijn gelegd en aan het benoodigde kapitaal nog slechts weinig ontbreekt. Weldra zal dan ook de vestiging geheel verzekerd zijn en 't fonds in werking kuunen treden. Tot voorzitter der Maatschappij is gekozen de teer H. E. Bultman, die de benoeming met er¬ kentelijkheid aanvaardde en zijn beste krachten aan de belangen der Holl. Maatsch. van Laudb. hoopte te blijven wijden. Verder is tot lid van het hoofdbestuur geko¬ zen jhr. J. B. van Merlen. Het voorstel, om het Maandblad der Maat¬ schappij te vervangen door het Algemeen Neder- landsch Landbouw-weekblad, dat vanwege het Ne- derlandsch landbouw-comité zal worden uitgegeven, in een weekblad te veranderen, werd bij accljDe can matie goedgekeurd. ^ 00 In zake het misbruik, om koeien met op», vorming perste uiers ter markt te brengen, werd het hoofi Treub s bestuur diligent verklaard in de voorbereid! Derhalv van de zoo mogelijk daartegen te nemen ma Than; regelen. aird. \ Een voorstel van het hoofdbestuur, om op è van het begrooting der Maatschappij een memoriepost ui huizen te trekken voor de oprichting van proefvelden didatuu werd aangenomen, evenwel met beperking aan voorgesl vankelijk tot de provincie Zuid-Holland. hier wi Ook werd een memoriepost uitgetrokken voo besliste het nemen van proeven met inenting tegen di I'1 ^ varkensziekte. Septeml Op voorstel van Dordrecht werd op de beo-roodoor di ting de post van f 1000, als subsidie voor d(E. Kap aanstaande sporttentoonstelling te Schevenirigei v(Wij) uitgetrokken, tot de helft verminderd. Dit besluil van de werd genomen met 271 tegen 269 stemmen. dergelijl De volgende algemeene vergadering, in Sep vertelde tember 1892, zal worden gehouden te Leiden. Daar . kei spr Ing-ezonden Stukken. van de Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie. ^en> ^ — sloten i Mijnheer de Redacteur! °P me< Ik ben het aan mij zelf en aan de zaak, waar- ^ Cla' voor ik strijd, n.l. de candidatuur Ferf, verplicht,s.ivee om u in uwe courant het woord te vragen ovei en' twee persoonlijke feiten. aanneen Eerstens. In de Hoornsche Courant van Zon- aJoesc'lc dag 6 September komt een verslag voor van eet °oen)a" politieke vergadering te Oosthuizen, waarop 4e . ■> heer Mr. M. W. F. Treub zijne meening omtrenl -c verschillende brandende vraagstukken uiteenzette ^eree"^ Onder anderen lezen we in dat vershyj het vol- , ® gende: „De heer Baas verwacht van ditministerii . . J niet, dat het het kiesrecht op den voorgrond zal mlniste] stellen en vraagt den heer Treub, of hij de regee- ring zal steunen, wanneer ze niet begint met dii -f °C door hem gewenschte uitbreiding." 1 rn'-' Welken indruk moet deze voorstelling van ie ™orv^e= woorden, die de verslaggever mij in den mont 'egt, op den lezer maken? Hij is vervat in de f a7 volgende sluitreden: De heer Baas verwacht van ,e(^ ^ dit ministerie niet, dat het uitbreiding van 't j_en j , kiesrecht op den voorgrond zal stellen. Hij zelf raC1 is voor kiesrecht uitbreiding allereerst. Derhalve is de candidaat, die zijn gevoelen deelt, zijn man, j;ecjen Nu zijn twee dingen mogelijk: vertelle 1°. De verslaggever meent werkelijk gehoord jj0]]au(: te hebben, wat hij mij laat zeggen, of pug 2°. Hij heeft opzettelijk mijne woorden zóó m ^ ^ elkaar gezet, dat zij bij den lezer een geheel zwaar andereu, den tegengestelden indruk geven van jQ retgeen ik bedoelde. Want dit meen ik te mo- yan y gen beweren, zonder de grenzen der bescheiden- j. rj heid te overschrijden: Mijn gedachtengang was (jen j)(_ zeer eenvoudig, zoo eenvoudig, dat zelfs ie"VlVÜ<-1 Ver\rach van weinig ontwikkeling hem kon volgen; en -»/r ,i mijn' voordracht was duidelijk genoeg om door ieder verstaan te worden, tenzij er onder n°U v,e< de hoorders waren, die het ongeluk hebben, om 200 ,., aan hardhoorigheid te lijden. verschi In het eerste geval nu, d.i. als de verslaggever W raa ie niet goed gehoord heeft, was hij te goeder trouv ™'hebt en is hem zijn' vergissing te vergeven. In hl tweede geval echter, is zijn' handelwijze onver- geeflijk, en in ieder geval geef ik hem bescheiden overtuu den raad, zich te bevlijtigen, om beter berekend t°estanc te worden voor de taak van verslaggever eener Kamer vergadering, waar zulke hoogst gewichtige belan- z,Jn- gen besproken worden. Een kort overzicht vra hetgeen werkelijk door mij gezegd is, kan den 'ezer in staat stellen, om uit te maken, of mijn boven uitgesproken oordeel te hard is. Ziehier, wat ik in hoofdzaak gezegd heb. „De verkiezing in Juni heeft den liberalen de meerderheid in de Tweede Kamer gegeven. Als gevolg daarvan is een liberaal ministerie opgetre¬ den. Zal het bovenaan op zijn program uitbrei- ^ est-F ding van het kiesrecht schrijven? Of zal het gerichte Oostl (') Hel W Hede allereerst met een' andere dringende hervorming, ver> de . 1 i.v. herziening van het belastingstelsel, voor den woord® c ag komen? Niemand weet het. Nu doe ik den bij bene veer Treub de vraag: Zult u, als u gekozen ^a* mocht worden, het ministerie steunen, ook in 8en> w iet laatste geval, d. i. als het niet met uitbrei- mogelijl ding van kiesrecht in de eerste plaats aankomt? zes bla Of zal uw onafwijsbare eisch zijn: Uitbreiding van moet d het kiesrecht het eerst? Van het antwoord op die vraag, waarin „d« , Pudels Kern" opgesloten ligt, zal het afhangen, an|. of ik den heer Treub mijn stem kan geven. Want c*1'1 wat is het geval? Als het ministerie niet voor-■^r> nemeus is, om de uitbreiding van het kiesrecht j1 ,ze. allereerst ter hand te nemen, en de heer Treub i1®" ll£ gaat, als hij gekozen wordt, met de hem eigen ^ ^ach kracht op dat aambeeld hameren, dan zal de re- doch ik geering in haar pogingen tot hervorming reeds 6eval * door dien aandrang zelf en door den invloed, die "7an daarvan op enkele leden der Kamer te duchten 'V1 8 a is, tegengewerkt worden. En mocht het zoover 'ln lea romen, dat het voor dien aandrang bezwijkt, dan staat alles weer op losse schroeven; dan staat "i jann' een' nieuwe algemeene verkiezing voor de deur " en niemand weet, wat deze zal brengen; wellicht " heeft zij tot gevolg, dat de zoozeer gewenschte » ïervormiugen nog jaren lang uitblijven, ja, nooit ^ men. Kamer En toen de heer Trenb op mijn' vraag ant- woordde, dat hij in de eerste plaats op uitbrei- „ 'j ding van kiesrecht zou aandringen, heb ik niet ^ ^ geaarzeld in de volle vergadering met luider yojatjo| stemme, zóó dat ieder mij kon hooren, te ver- ^ daren, dat ik den heer Treub, na zijn antwoord^ gehoord te hebben, mijn' stem niet kon geven. Dus moet de sluitreden, die uit het boven- b- staande kan afgeleid worden, luiden, als volgt: 1