Tekstweergave van WFNHC_1884_01_09_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Neen, neen! niet bederven maar voor bederf behoe¬ den moet en kan en wil de dagbladpers het volk, als zij den titel door ons in den aanvang genoemd, be¬ grijpt en waardig wil zijn. Gemakkelijk te bereiken moet dan ook voor ieder het middel zijn om zijn gedachten openbaar te maken. Ieder, die in zijn rechten als mensch en als burger gekrenkt meent te zijn, moet gelegenheid hebben om zijn grieven op kalme wijze aan het oordeel van het publiek te onderwerpen. Waar het openbaar belang verwaarloosd wordt, moet zonder in personaliteiten te vervallen — maar ook zon¬ der aanziens des persoons — licht verspreid worden. Uit den schok der meeningen ontspringt de waarheid. Dat is de taak — ook van den nederigsten dienaar onzer koningin. Dat is de taak, die ook West-Friesland's Redactie zich voor oogen heeft gesteld. En, voor een goed deel, hangt de vruchtbaarheid van haren arbeid af van de hulp van het publiek. Het zelfvertrouwen, waarmede zij de moeielijke taak aanvaardt rust op de overtuiging, dat behoefte aan meer openbaar leven niet alleen werkelijk bestaat, maar ook reeds gevoeld wordt. Helpt dan, gij alleen die deze overtuiging met onS deelt. Door onze poging te steunen, helpt gij u zelf! BUITENLAND. Wanneer men zich veel bemoeit met eens anders zaken, kan men zich veel drukte en last op den hals halen. Dat ondervindt Engeland dezer dagen weer. Trouwens, het heeft het altijd gedaan en nooit tot zijn nadeel. Want zeker is, dat Engeland bij alles wat het doet, steeds allereerst eigen belang en eigen voordeel op het oog heeft. Dat zal dus ook mede de oorzaak geweest zijn, waarom Engeland indertijd zoo moedwil¬ lig het voogdijschap over Egypte op zich nam, waartoe Beaconsfieldis politiek aanleiding gegeven had. Nu ech¬ ter heeft Engelands regeering het zoo volhandig met de Egyptische kwestie, dat eene andere zaak die toch ook ruimschoots haar aandacht en zorg behoefde, daar¬ voor moet achterstaan. Algemeen verwachtte men toch, dat Zaterdag in den Engelschen kabinetsraad een be¬ slissing zou worden genomen over de grensregeling-kwes¬ tie in de Transvaal. De deputatie had de volgende regeling voorgeslagen: ieder stamhoofd zou gevraagd worden of hij genegen was met zijn gebied tot de Transvaal te behooren of niet. Wilde de Regeering dat niet, dan sloeg de deputatie voor, het maken van een nieuwe grensregeling door een Britschen regeerings com¬ missaris, met dien verstande dat het behoud van den vrede door die regeling geen gevaar zou loopen. Men ziet het: veeleischend waren de Transvalere niet, en daaromtrent hoopte en verwachtte ieder dat nu eindelijk eens gehoor zou worden geschonken aan de rechtmatige eischen van het pas vrijgemaakte land; maar inplaats daarvan heeft de kabinetsraad weer de Egyptische aangelegenheden behandeld en een beslis¬ sing genomen. Men gelooft in de staatkundige kringen, dat de Regeering besloten heeft, om de voornaamste stellingen in de Roode Zee en het Suez-Kanaal onverwijld door Engelsche oorlogschepen te doen bezetten. Tot heden is door de Regeering evenwel uog geen bevel gegeven tot bet zenden van troepen naar Egypte. Toch is alles gereed om op het eerste bevel 12,000 man binnen 7 dagen derwaarts te doen zenden. Men ziet het, volgens de opinie der Regeering is de toestand dus niet zonder gevaar. En inderdaad, dagelijks komen berichten van het verder vooruittrekken van de troepen der opstandelingen en ook koning Jan van Abbessinië is reeds opgerukt naar Massonah, terwijl agenten van den Mahdi overal bezig zijn bet volk te bewerken en soldaten aan te werven. Het is niet te ontkennen, dat het onverwachte bondgenootschap van koning Jan met den Mahdi den toestand veel hache¬ lijker heeft gemaakt. Kon men dus dezen christelijken koning er toe bewegen, naar zijn land terng te trek¬ ken, "dan ware reeds veel gewonnen. Dat ziet ook de Khedive in, en reeds heeft hij daarom aan Baker Pacha opgedragen, onderhandelingen met den Abessinischen ge¬ neraal Ras TJllah aan te knoopen Op raad van En¬ geland heeft men besloten, des noods aan koning Jan een haven in Soudan af te staan met omliggend land. Hoe de uitslag van dezen oorlog ook zijn zal, het eindresultaat zal wel altijd zijn dat Engelands voogdij verandert in eene algeheele administratie, eene geheele regeering dus van Egypte met Engelands ambtenaren , hoewel vooreerst nog met een Khedive in het paleis te Carïo. Wij besluiten er uit: Engeland is hier gelukkig geweest in zijn optreden als beschermheer. Elders is zijn pogen niet even goed gelukt. Volgens den t/Standard" toch, heelt reeds vroeger Engeland officieus te Berlijn voorgesteld, om bemidde¬ lend op te treden tusschen Frankrijk en China, maar dit zou afgewezen zijn daar Bismarck er geen ooren naar had. Frankrijk schijnt het hier dan ook zonder reddenden engel wel te kunnen doen. Volgens meededeelingen toch in Englesche bladen, waaraan de Chineesche ge¬ zant, markies Tzeng, waarschijnlijk niet vreemd is, zou China niet ongenegen zijn, om tot eene schikking te komen, waarbij de thans door de Franschen bezette plaatsen aan dezen zouden worden gelaten, terwijl 'i noordelijk en oostelijk Tonking met de vestingen Hang-Hoa en Boe-Nisch in het bezit van China zou¬ den blijven. Zulk een schikking zou zeer voordeelig zijn, voor Frankrijk en wijs handelt daarom de Fransche admiraal Courbet dat hij zijn krijgsoperatien na de nneming van Son-Tay niet verder heeft voortgezet. Maar wijs handelt ook de regeering hier, dat ze om op alle eventualiteiten bedacht te zijn, telkens troepen ter versterking naar China zendt. Toch heeft ze daar de handen weer eenigszins vrij gekregen en ze ge¬ bruikt hare krachten inmindels dan ook elders. Dezer dagen toch kwam de tijding tot ons, dat een Fransch oorlogschip in alle stilte het Spaansche eiland Annobon bij de kust van Guinea had bezet. Langdurige onder¬ handelingen zullen daarvan waarschijnlijk weer het ge¬ volg zijn. In de Spaansche Cortes is de regeering reeds over deze kwestie geinterpelleerd tot geringe vreugde van die regeering, want in de laatste dagen beleeft ze ongelukkige dingen. Pas is Serrano aldaar als minis¬ terpresident opgetreden, of reeds wordt weer alles in 't werk gesteld, om hem te doen vallen; en die dat doet is zijn voorganger aan de groene tafel Sagasta met zijn partij die verreweg de meerderheid van de Cortes uitmaakt. Nog is het niet bekend of dit alles een aftreden van 't ministerie zal ten gevolge hebben, dan wel ontbin¬ ding van de Cortes. De koning schijnt tot dit laatste middel het meest over te hebben. Toch is het de vraag, of dit goed zon werken. Het Spaansche volk is niet op de hand vau Serrano en zijn plannen tot grond¬ wetsherziening zijn in geen goede aarde gevallen. Ook de Madridsche bladen zijn van oordeel, dat alleen een konservatief ministerie duurzame verbeteringen zou ten gevolge bebben. Evenmin prettige dagen beleeft een ander ministerie, het Eongaarsche namelijk. Nog altijd geldt in Hon¬ garije de barbaarsche en middeleeuwsche wet, dat geen Christen mag huwen met eene Jodin en omgekeerd, en vooral de adel is er zeer op gesteld dat verbod te hand¬ haven. Groot was dus de moed van den ministerpre¬ sident Tisza toen hij voorstelde het opheffen van dat verbod. Maar nu blijkt hier het heillooze van de in¬ richting der vertegenwoordiging in Hongarije. Feitelijk toch hebben daar de priesters en Magnaten die, krach¬ tens hun geboorterecht zitting hebben in 't Hoogerhuis de macht in handen om elke verandering ten goede on¬ mogelijk te maken. Het voorstel van Tizsa is verwor¬ pen, én als natuurlijk gevolg dringt deze minister nu op ontslag aan. De keizer wil hem niet gaarne missen, en kan dat niet best, vooral nu groote moeielijkheden ten aanzien van Kroatië voor de deur steun. Want de eischen van dit volk dat langzamerhand zich zelfstandig begint te gevoelen zullen der regeering veel hoofdbrekens kosten. Niet zooveel echter vooreerst als de Nihilisten aan hun keizer. Hoewel enkele optimisten reeds meenden dat de tijd van hun opstaan en woelen voorbij was, heb¬ ben zij dat op verschikkelijke wijze weer gelogenstraft en bewezen dat ze nog lang niet bevredigd waren. Want behalve nog den moord in de vorige week door hen gepleegd, wordt nu het gerucht verspreid dat liet ongeval den Czaar voor eeuige weken in de nabij¬ heid van Gatschina overkomen niet het gevolg was van een onhandigheid van den koetsier, maar wel van een aanslag door de Nihilisten gepleegd. Opmerkelijk is .zooals de German ia schrijft, dat de geneesmiddelen door de medici voorgeschreven meer schenen geschikt Hai-Pong verlaten hebben. Tricou begeeft zich naar Hué en Harmand keert naar Frankrijk terug. Een ander telegram van den heer Thomson, meldt dat de nieuwe koning van Aunam het tractaat van 25 Augustus zonder beperking heeft erkend. De onderhandelingen met het hof van Hué hebben daarenboven deze resultaten opgeleverd: de openbare aanplakking van bet tractaat op last van het regentschap, strenge straffen tegen de meest vijandelijke mandarijen en tegen de moordenaars van chistenen. De bezetting van het Fransche graafschap is met 100 man vermeerderd. De raad van regentschap is geneigd toe te stemmen in het bezetten der citadel van Hué. te zijn om geschoten wouden te herstellen dan een uit het lid geraakten schouder in orde te brengen. Weer dus heeft Europa angstig de oogen gericht op Rusland. Van welke tooneelen zullen we dit jaar weer getui¬ gen zijn? Het ware te wenschen, dat toch eens de al¬ machtige keizer aller Russsen zijn belang en dat zijner onderdanen juist zou leeren inzien. We sympathiseeren met de Nihilisten niet, verre van daar, maar we be¬ grijpen hen wel. Of is het wonder, dat een volk eeu¬ wen lang gebukt onder een drukkend depotisme, ein¬ delijk nu het .tot zelfkennis is gekomen, de uiterste middelen aangrijpt om zijn rechten erkend en gewaar¬ borgd te zien? Bijna geheel Europa geniet ruimschoots de voordeelen van een constitutioneeleu regeerings vorm, van een Grondwet, met opzet gemaakt om de rechten der onderdanen te verzekeren, Rusland alleen derft zulk een constitutie nog altijd. Dit alles neemt niet weg dat de middelen door de Nihilisten gebezigd, onze goedkeuring niet verdienen en de Russische regeering heeft druk werk die tegen te gaan zoodat ze vooreerst geen tijd heeft aan iets anders te denken, namelijk aan waarvoor de Kölnische Zeitung dezer dagen haar vrees uitdrukte, aan een Fransch-Russisch bondgenootschap tegen Duitsch- land. Het blad beroept zich daarbij op de woorden dezer dagen herhaaldelijk door den Duitschen Keizer gesproken; en ook een ander blad, de Berüjnsche Post, schijnt deze vrees te koesteren. Volgens dit blad is Duitsckland zelf de eenige Mogenheid die werkelijk den vrede wil, en zich toelegt op organisatie der bin- nenlandsche aangelegenheden. Die organisatie bestaat tegenwoordig voornamelijk in het herstellen van de bisschoppelijke zetels en het buitenwerking stellen der Mei-wetten!! Londen. De Observer verneemt dat de Transvaalsche afgevaardigden nog wat zullen moeten wachten daar er nog niets is gebeurd waaruit is af te leiden dat weldra een beslissing genomen zal worden. Daily News meldt uit Cairo van den 5den dezer: De Khedive en zijne ministers weigeren de voorwaarden aan te nemen in de nota van Engeland gesteld. Volgens gerucht zal het Kabinet onmiddellijk aftreden. Eyoeb pacha zou, in plaats van Cherif-pacha, eerste minister worden. De Khedive zou verklaard hebben, alleen dan het bewind neder te leggen wanneer geweld ge¬ bezigd mocht worden. Parijs. Eene depêche van den heer Thomson, uit Saigon, van gisteren-avond, aan den minister van marine meldt j dat de heeren Harmand en Tricou te zamen BINNENLAND. We hebben reeds den algemeeneu staatkundigen toe¬ stand beschouwd en zullen 't voorloopig daarbij laten. Weldra komen de „beschrevene vaderen" weder bijeen en wij zullen met aandacht hunne beraadslagingen vol¬ gen. 't Is dus heden stil op 't gebied van het Bin- nenlandsch nieuws. Maar niet alleen het Haaagsche Binnenhof houdt ons bezig, ook andere belangen ver¬ dienen onze belangstelling. Alleen T volgende nog. Voor de Eerste Kamer der Statengeneraal is thans een overzicht gemaakt van de in de wetsontwerpen tot vaststelling der Staatsbegrooting voor 1884 gebrachte verhoogingen en verminderingen. Uit deze officieele cijfers blijkt, dat de raming be¬ droeg bij de indiening der begrooting f 143,259,769.471/3. Zij werd gedurende de schriftelijke gedachtewisseling met de Tweede Kamer verminderd met /l,074,982.82 Gedurende de openbare beraadslaging in de Tweede Kamer werd zij nog verminderd met f 3,144,050, zoodat het totaal der verminderingen bedraagt/4,219,032.82. De begrooting is mitsdien vastgesteld op ƒ139,040,736.651/,,. De raming der inkomsten is vastgesteld op ƒ 114,166,025. Alzoo is er een tekort van ƒ 24,874,711.651/3. Wat zullen de belastingsplannen met ongeduld worden ver¬ wacht ! En nu in het voorbijgaan voor het laatst een enkel woord van schijnbaar persoonlijk belang. Ons werd de opmerking gemaakt: „wat in het eerste hoofdartikel uan „ West- friesland" gezegd wordt over de roeping der „kleene pers" was overdreven; wij weten reeds vooraf wat in die kleinere bladen zal staan, natuurlijk alleen wat reeds elders gelezen werd." Wij moeten daarop toch even terugkomen. Dat is waar, wanneer — gelijk vaak geschiedt — die kleine bladen niets behelzen dan eenige losse binnen- en buitenlandsche berichten. Maar dat is niet waar, wanneer men de feiten van den dag aan eene bepaalde beschouwing onderwerpt; geenszins waar, wanneer de schrijver over het buitenland zelfstandig ook buitenlandsche bladen raadpleegt en alles wat in een paar dagen geschiedde de revue laat passeeren. Daarom zijn wij het met den schrijver van ods eerste artikel eens. En die overweging geeft ook den weg aan dien wij bij deze rubriek telkens zullen volgen. Soms zullen wij maar eene enkele opmerking kunnen maken, want ons blad is wel wat klein, doch — dat zal beter wor¬ den. Deze verklaring moest nog even worden afgelegd. Zoo dient er iets gezegd te worden over de openbare samenkomst die 1.1. Vrijdag-avond in den Haag gehouden is van de Nederl. Vereeniging tot be¬ vordering van Zondagsrust Prof. Hofstede de Groot uit Groningen leidde de debatten in; onder de verga¬ derden waren velen uit den werkenden stand. De Spr. bepleitte eerst het noodzakelijke van zondagsrust en vooral uit een maatschappelijk oogpunt. Dit was o. i. vrij overbodig. Iedereen weet het, niemand ter wereld ontkent het, dat een mensch één van de zeven dagen rusten moet, om eens te kunnen leven voor zijn gezin, voor zijue vrienden, voor zich zeiven. Wij gelooven ook met hem dat de Staat hier wel veel kan doen, met het oog op zijne ambtenaren; wij gelooven verder dat er op Zondag meer gewerkt wordt dan altijd strikt noodig is, maar al die vereenigingen, wij dweepen er niet mede. De hoogleeraar staat daarenboven, als man der abstractie, te veel buiten het volk om tc begrij¬ pen waar de schoen wringt. Wij erkennen met hem, dat de toestand niet deugt; de werkman moet rusten kunnen, evengoed als ieder ander. Maar hoe? Dat is de groote vraag. Wat men bewere: de middelen van vervoer kunnen niet beperkt worden. Al toornt men van zekere zijde, honderden die alleen op Zondag zich verplaatsen kunnen; ook deze hebben rechten. En waar het kon, heeft de Staat den zondags arbeid reeds be¬ perkt. Hier kan alleen hulp komen — en vreemd dat niemand der aanwezigen het opmerkte — wanneer het aantal ambtenaren wordt uitgebreid, en dus een dubbel stel wordt aangescbaft; op de andere hooggeplaatste ambtenaren is dit wel in te winnen, b.v. aan de Ne- derlandsche ministerieele bureaux. En wat particulieren arbeid betreft — als er in de week wat minder stel¬ selmatig werd geluierd, zou dan, iu den regel, de Zondag niet vrij kunnen blijven? Wij zijn van zeer nabij bekend met drukke werkplaatsen, waar men in de week op geen paar „overuren" per dag ziet, en waar één geest allen bezielt, om alles zoo snel en zoo goed mogelijk te doen, maar waar ge Zondags de werklieden altijd ziet wandelen met vrouw en kind! Dat verdient navolging. In verhooging van het zedelijk peil van 't nationale leven ligt ook hier het geheim, meer dan in professorale meetings. Hier ook, moet ieder¬ een met zich zeiven beginnen. Het kan intusschen geen kwaad, dat op deze dingen wordt gewezen. — Naar men verneemt, moet er een vrij belangrijk tekort zijn ontdekt in de kas van den Sergeant-can- tinehouder der artelerie te Helder. Deze is in zijne betrekking geschorst.