Tekstweergave van NHC_1912_02_03_0001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
1ste JAARGANG. ZATERDAG 3 FEBRUARI 1912. No. 58, HOORNSCHE COURANT /ABONNEMENTSPRIJS VOORALLE PLAATSEN VAN NEDERLAND VERSCHIJNT DINSDAG. DONDERDAG EN ZATERDAG. f 0.75 PER KWARTAAL. UITGEVERS: GEBR. GROOT. REDACTEUR: B. THöENES. I VOOR HET BUITENLAND BIJ VOORUITBETALING f6.-PER JAAR. BUREAU REDACTIE EN ADMINISTRATIE: KLEINE NOORD 9, HOORN. LOSSE NUMMERS 5 CENT PER EXEMPLAAR TELEFOON INTERCOMMUNAAL 99. PRIJS DER ADVERTENTIEN: VAN 1-5 REGELS 30 CENT. ELKE REGEL MEER 6 CENT. Ivoor advertentiën bij abonnement zeer laag tarief. Al onze betalende abonné's zijn zonder eenige betaling hun¬ nerzijds, verzekerd tegen ongevallen, met nitkeeringen van f800 bij geheele blijvende ongeschiktheid, van f400 bij ge¬ deeltelijke blijvende ongeschiktheid en van f 200 bij overlijden, een en ander gewaarborgd door de Ongevallen-Verzekering- Maatschappij „Fatum" Piet-Heinplein 6, 's-Gravenhage. Gelieve bij Uw aangifte als Abonnó, ook Voornaam, Leeftijd en Beroep te vermelden. Populaire kwartguldens Annonce-rubriek. Ten einde ook kleine adverteerders in staat te stellen te profiteeren van de groote publiciteit, die ons blad te Hoorn en in de omliggende dorpen biedt zijn we besloten tot de instel¬ ling van een: „Populaire kwartguldens Annonce-rubriek". Voor het luttel bedrag van 25 ets. plaatsen wij betreffende vraag en aanbod (op het gebied van dienst¬ betrekking), huur of verhuur, koop of verkoop een advertentie van 5 regels. Elke regel meer 5 ets. Men gelieve op de enveloppe echter duidelijk te vermelden de woorden: Populaire kwartguldens Annonce-rubriek. Men zegge het voort! Vrede door Recht. Door den Bond Vrede door Recht was in Den Haag een buitengewone openbare bijeenkomst belegd ter be¬ spreking — naar aanleiding van de gebeurtenissen van den laatsten tijd — van den oorlog uit internationaal-poli- Siek, uit economisch, uit volkenrechte¬ lijk en uit sociaal ethisch oogpunt. In de uitnoodiging tot deze bijeen¬ komst werd medegedeeld, dat „wel is woor rlo Ttolïoo«r.«L T 1 1 1— - dezen oorlog door de verschillende correspondenten werden gegeven. Wij zullen, zegt spr., niet meedoen met deze correspondenten, waar zij uiting gaven aan hun afschuw over de ge¬ ziene gruwelen, want het is niet spe¬ ciaal in dezen oorlog dat zij voorkomen. Zij zijn — a la guerre comme a la guerre — noodzakelijk aan den oorlog verbonden en daarom kan het protest gaan slechts tegen den oorlog in het algemeen. Was oudtijds de krijg meer een strijd van man tegen man, van stam tegen stam, later van het eene volk tegen het andere, droeg de oorlog min of meer een privaat karakter, thans dragen de oorlogen een niet te miskennen interna¬ tionaal karakter. Wel is waar was hij dat ook bij de oude Oostersche volken, bij de Grieken en Romeinen, thans is dat karakter veel sterker nog, ten gevolge van het geweldige internationaal verkeer, speciaal van den wereldhandel. Waar een oorlog in onze dagen is een internationale ramp, doet zich• de vraag voor wat gedaan kan worden om die ramp te voorkomen. Er zijn in de internationale politiek twee stroomin¬ gen. De eene, vooral voorkomend onder de regeeringen, wil dat middel zien in een zeer sterke bewapening; wij nemen gaarne aan, dat het die regeeringeu ernst is, maar men vraagt zich af of het voortgaan op dien weg niet moet leiden tot een bankroet van alle volken. Daarom moeten de volkeren mede spreken, niet op de wijze die voert naar revolutie, maar od de wiize van economische oorzaken is ook niet nood¬ zakelijk. Spr. geeft een overzicht van de economische taak van de individuen en zet uiteen welke de factoren zijn, noodig om de uitvoering van die taak te verzekeren en die verschaft worden door den Staat. Tusschen die beide taken, die van het volk en die van het staatsgezag, is een eigenaardig verschil. De taak van het Staatsgezag is gebonden aan de staatsgrenzen, voor de economische taak is de richting, de ligging, het bestaan van die grenzen, onverschillig. Traditioneel is er heel wat verbonden aan die grenzen, maar economisch zijn zij futiel. De econo¬ mie is al lang aangewezen op den wereldstaat. Door den handel genieten wij de gaven van de gansche wereld, mits maar de rust op akkers, mijnen enz. gehandhaafd wordt. Wij bezitten de geheele planeet. Spr. gaat dan na wat dan de redenen kunnen zijn om tegen elkaar oorlog te voeren. Er is de quaestie der koloniën. Maar men vraagt zich af of nu bijv. voor de groote koloniale mogendheid, Engeland, de winst van de oorlogen, om die koloniën gevoerd wel zoo groot is. En wanneer de moederlanden hun koloniën verliezen, gaat het hun er niet minder goed om. Het is een hol¬ heid, het gewelddadig verleggen van staatsgrenzen, het gewelddadig an- nexeeren. De landen die annexeeren, bezitten die feitelijk meer? Geenszins. Bezit Duitsehland de mijnen en fa¬ brieken van den Elzas ? Geenszins. Zij blijven het eigendom van particu¬ lieren, en eenvoudig de opperadmini¬ stratie gaat van een ander bureau niet uit. Is dat nu waard de hooge kosten, de gruwelen, alle andere nadeelen van den oorlog? Een land, dat een ander land overwint, dus ruïneert, ruïneert daarmee feitelijk zijn klant, zijn leveran¬ cier, zijn vervoerder, zijn bankier. Is dat nu voordeelig? vraagt spr. en hij toont met voorbeelden aan, dat het Hit ni*»t RIL-, A urtee *1L. —I Bijvoegsel Nieuwe Hoornsche Courant. en verdraagzaamheid ligt de welvaart der volkeren. Prof. mr. J. de Louter uit Utrecht besprak daarna den oorlog uit het oogpunt van volkerenrecht. Het verwondert hem, dat men zoo weinig de noodzakelijkheid ook van dit standpunt jegens den oorlog inziet. Bertha van Suttner roept allerlei bond- genooten tegen den oorlog op, doch niet het Recht. Het beprip, dat de oorlog zelf een soort „recht" zou zijn, een weliswaar uiterst rechtsmiddel, acht hij ten eenen- male onlogisch': recht toch is een ethisch begrip, oorlog: geweld, is een ruw feit. Deze beide kunnen elkaar nooit dekken, al behoeft daarom de oorlog niet steeds en per se onrecht te zijn. Oorlog is een pathologisch verschijnsel, een ziekteverschijnsel. Ziekte eischt nauwkeurige diagnose, onderzoek naar oorzaken en naar middelen om de gevolgen te bestrijden. De veroveringsoorlogen — anders dan ook koloniaal bezit — behooren tot het verleden, omdat de oorzaak ervoor ver¬ dween. Hel is evenzoo met de godsdienstoor¬ logen, die hun ontstaan hadden te danken aan den waan, dat godsdienst staatszaak zou zijn, en met de dynastieke oorlogen, ontstaan uit den waan, dat de vorst de staat zou zijn. Maar nu: de economische oorlogen, de koloniale vooral. Deze eindigen door het zegevieren van het begrip van vrijen handel. Zoo ziet men, dat een voor een alle soorten van oorlog verdwijnen door het voortschrijden van de be¬ schaving: door de godsdienstvrijheid, de staatkundige vrijheid, de vrijheid van den wereldhandel. Dat er nog steeds oorlogen worden gevoerd is eenvoudig een gevolg daar¬ van, dat de ethische en intellectueele ontwikkeling van de menschen ook in onzen tijd nog niet ver genoeg is gevorderd. aijver, kwalijk bedekt :tief recht, waren ook thans gevoerd wor- Laatste berichten. Afkondiging Belastingkohier. Het Hoofd van het Plaatselijk Bestuur der gemeente Hoorn brengt bij deze ter kennis van de ingezetenen dier gemeente, dat het Kohier der Belasting op Bedrijfs- en andere inkomsten, no. 7, belasting¬ jaar 1911/1912, door den heer Directeur der Directe Belastingen is goedgekeurd en op heden aan den heer Ontvanger der Directe Belastingen dezer gemeente ter invordering is toegezonden. Hoorn, 18 Jan. 1912. Het Hoofd van het Plaatselijk Bestuur voornoemd, H. W. DE JONCHEERE. Militair bericht. De op 17 en 18 Januari gehouden oefening op de kaart door de officieren van het Bataljon alhier, onder leiding van den Bataljonscommandant majoor W. C. Schönstedt, werd gisteren bijgewoond door den Regimentscommandant Kolonel Jonkheer J. T. van Spengler van Haarlem en heden door den Divisie-commandant Generaal-majoor A. E. Roest van Limburg van 's-Gravenhage. S. D. A. P. In de gisteravond gehouden Huish. verg. v. d. Afd. Hoorn der S. D. A. P. werd mededeeling gedaan, dat voor de afd. op Maandag 5 Februari in het Park in een openbare vergadering zal spreken het Soc.-Dem. Tweede Kamerlid N. H. Vliegen, met als onderwerp: „De een de lusten, de ander de lasten", terwijl aan Troelstra gevraagd is, om hier in een openb. vergadering zijn in de Kamer ingediende pensioen-motie nader te willen komen bespreken en toe te lichten. In zake het verzoek van het Comité voorde openbare Leeszaal om financieelen steun, werd met algemeene stemmen be¬ sloten instemming te betuigen met de motie der afdeeling Hoorn v. d. Alg. Bond van Goud- en Zilversmeden en tot geen steun over te gaan alvorens in deze zaak ook aan de arbeidersklasse recht zal zijn gedaan. IJsfeest te Hoorn. Naar wij vernemen zal de schoonrij- dersvereeniging O. H. IJ. V. te Hoorn — ijs en weder dienende — een gecos- tumeerd ijsfeest voor dames en heeren houden op Woensdag 24 Januari, des namiddags te 2 uur. (Op het rijden zal dan niet gelet worden). Het feest wordt gegeven op de Wijde Weel om kunst¬ voorwerpen voor de fraaiste costumes. Het feest zal worden opgeluisterd door de muziek van Kunst na Arbeid, direc¬ teur F. Felkers. Prijsuitreiking 's avonds in het Park, gevolgd door Grand Soirée amusante en bal varié. Regen en vorst te gelijkertijd. Naar wij vernemen werd heden¬ middag omstreeks 4 uur tijdens den regen nog een vorst geconstateerd van 4° Fahr. Een zeldzaam geval! IJs. De stoombootdienst Hoorn—Amster¬ dam is gestaakt. De boot Stavoren—Enk¬ huizen zit midden in zee vast en kan den wal niet bereiken. De Hoornsche visschers zijn niet uit¬ gezeild. De Rotterdammerboot „James Laming" heeft de reis nog kunnen volbrengen, maar had op zee bijzonder groote last van ijs. — De dienst Enkhuizen—Stavoren is gestaakt. Verkiezing te Hilversum. Uit Hilversum wordt ons geseind: Heden zijn in het district Hilversum voor de vacature lid der 2e Kamer Mr. Baron van Heemstra officieel candidaat gesteld de heeren: Mr. Hendrik Theodoor 's Jacob, Christ.-Hist. Willem Jan Eduard Hendrik de Jong, Liberaal. Mr. Victor Hendrik Rutgers, Ant.-Rev. gesteund door de R. K. Theodoor v. d. Waar¬ den S.D.A.P. en W. Wijnkoop S.D.P. Aanslag op de Beurs. Men meldt ons uit Amsterdam: De 4e Kamer der rechtbank alhier heeft heden veroordeeld tot 8 maanden gevangenisstraf, 2 dagen hechtenis en 2 jaar opzending naar een rijkswerk¬ inrichting den 46 jarigen stoker V. P. Hipper, die kort nadat hij uit de rijkswerkinrichting was ontslagen, we¬ der aan het zwerven geraakt, gepoogd had de Amsterdamsche Beurs in brand te steken, Hij hoopte een pak papieren tegen de deur van de bergplaats van fietsen op, begoot die met petroleum en stak daar den brand in. Weerbericht. Naar waarnemingen, verricht in den morgen van 18 Januari l9l2, medegedeeld door het Kon. Met. Inst. te de Bildt: Hoogste barometerstand 788.7 te Hor- nösand. Laagste barometerstand 753.5 te Vest- manoer. Verwachting tot den avond van den volgenden dag: afnemende tot matige oostelijke tot zuidoostelijke wind, gedeel¬ telijk bewolkt, weinig of geen neerslag, slechte tot matige vorst. Staatsloterij. Hoofdprijzen. f 15000 No. 8135. f 1000 No. 11032, 14801, 15094, 17086. f 400 No. 12072, 17441. f 200 No. 4426, 5570, 6376, 7794, 13047, 14297, 16333, 17189, 19429. f 100 No. 2594, 6219, 6607, 9469, 10205, 11748, 12272, 15463. Beursberichten. Topeka 1073/4; Denver 22; Erie 313/4 ; Missouri 29; Ontario 39; S. Pac. 1123/4; S. Railw. 283/4; Steel 68; Union 1713/4; Marine 22%; Rock Isl. 24%; Cobar 2%; C.Peru 113/g ; Pref. Peru 44'/2: Amalgamated 66%; Shell 83.; Stemming nauw. prijshoudend. Koffie Hamb. Mrt. 63, Mei 62%, Sept. 62%, Dec. 62'/4- Suiker Hamb. Jan. 15.60 Mei 15.87'/2- Aug. 15.97'/2, Oct.-Dec. 11,62.72- Jen tot tevredenheid : men is reeds op aster recht tusschen en weg van arbitrage, zich niet de illusie, rede al verzekerd is. ïn soort rechtspraak, iet denkbaar zonder De ontwikkeling van 1 recht zelve moet aan een algemeene ge tusschen alle cul- weinig aantrekkelijk is, zij moet worden uit o.a., dat toen bij het Prijzenhof werd n in geval van het ststaande voorschrif- rechtspreken volgens eid, de voornaamste gen verzetten, pas de cour. Men igen op algemeene r niet eerst het recht en scheidsrechter tot trekken voor zij n us mede, opdat dit irae. :d praten, of kmaad loter an de galg ge- ï wel is. Zoo was 't net eender, hij had kop." seker," zuchtte Har- ag van nijd, „maar je nou niet aan de net wie dat tie gaat ve gek!" ie me niet verteld," i, alleen zei die dat jonk knap wijf, een wijf en een weduwe" e in de rede, „nou, mand anders wezen i Hein Vermeer." :oo wat vrouw! Ja, wezen, die flodder- daar niet eerder an hebben. Even later stapt Hijltje binnen. „Gedag samen, Harmen en Griet!" „Ook gedag, Hijltje, nog goed met je? Ga zitten!" 4 »,i 1V WVUU .... WC1IICCI1, 11 IJ is springlevend hoor!" „En je zei..." begint Griet.... je zei veul erger, nou en toen dachten wij natuurlijk, dat tie overleden was..." „Zoo... Nou hij is zoo frisch als „v»ai uuuu je anuersr viel nijitje uit, terwijl Griet haar kopje vol slappe koffie schonk en Harmen als versuft voor zich uit zat te staren. „Dat heb ik hem vanmiddag voor zijn schenen gegooid, maar 't gaf niks el potdorie!" viel nu narmen uit, „aie nakende, kale rot, die op 'n huurspul zit, waar ze, zeggen ze, nog nooit huur van betaald het na den dood van Hein. Wordt die nu boerin op „Weltevreden?" Gossie- mijne nog toe! Zoo'n kale sloerie! Ds. S. Lulof, uit Utrecht, was de vierde spreker. Hij besprak den oorlog van sociaal-ethisch standpunt. Van daaruit bezag hij in de eerste plaats de verschrikkingen van den oorlog: de gesneuvelden, de vermink¬ ten enz., verder de booze hartstocht die de oorlog opwekt: wraak, bloed¬ dorst en hardvochtigheid. Spr. herinnert aan de tooneelen uit den Russisch-Japanschen oorlog, aan andere uit den Italiaansch-Turkschen, aan de wreedheid, die over menschen is gekomen, welke vóór dat de oorlog als een bittere druppel in hun leven viel, zachtaardig en goedmoedig waren. De oorlog is voorts de verkrachting van het hoog en heilig rechtsbeginsel, dat niemand zijn eigen rechter mag zijn, rechtsbeginsel, dat immers tus¬ schen burgers van denzelfden staat hoog wordt gehouden. Dit is dus een misdadige dwaasheid. De oorlog verkracht de oorspronke¬ lijke neiging van den mensch om lijden te verzachten : zoodra gewonden op het slagveld buiten geveent zijn, helpen en steunen zij elkaar. Voor den oorlog wordt soms aan¬ gevoerd, dat hij edele eigenschappen bij den mensch aankweekt. Alsof daar¬ voor geen betere scholen bestaan! Zoo bestrijdt de heer Lulof ook de andere argumenten: de opruiming van het teveel aan menschen b.v., terwijl toch juist de krachtigsten, meest productieve elementen in den oorlog verloren gaan en de anderen, die wèl verbruiken, maar niet produceeren, overblijven. Er zijn er ook, die den oorlog niet verdedigen, maar hem onuitroeibaar achten, omdat de mensch nu eenmaal krijgszuchtig van natilre zou zijn en de menschelijke natuur onveranderlijk. Wie zoo spreken, zijn het gevaar¬ lijkst voor den vrede. Maar hun mee¬ ning is een dwaling. Veranderen er niet reeds vele on¬ veranderlijk gedachte zaken ? Is niet de slavernij afgeschaft, wordt het duel niet in vele landen verouderd geacht? Deze spr. vestigt zijn hoop op de arbitrage. Zij is logisch, zij ligt in de lijn van de ontwikkeling der rechts¬ begrippen, zij bevredigt ons rechtsge¬ voel, zij heeft reeds vele oorlogen voorkomen. Men spreekt wel veel van de vitale belangen der volkeren, die zij niet aan arbitrage zouden willen overlaten, doch zouden die ook niet veilig zijn in handen van goede, onpartijdige, bekwame rechters? Men zie niet neer op de pogingen die reeds gedaan worden, op het vredespaleis en zoo meer. In 't eind zullen, aldus spr., recht en liefde de overwinning behalen op onrecht en ruwheid. Jezus was geen droomer, toen hij het voorspelde. Buitenlandsch Overzicht. De oorlog. Uit Tripoli wordt thans gemeld dat alles voor den tocht naar het binnen¬ land bijna gereed is en dat het er spoedig toe zal komen. Een eigenaardig geval heeft zich nabij Berlijn voorgedaan. Daar hteft een „Schuldirector" een klacht inge¬ diend tegen de weduwe van een rit- En die verdringt nou jou, Hijltje! 't Is hard voor je, meid, heel hard!" „Ja," zei nu Griet op haar beurt, „tien jaar langden boel knap gehouden en nou op je ouwen dag nog verjaagd te worden voor zoo'n kale, flodder¬ madam. 't Zei je motte gebeuren, mensch nog toe, ik ken der inkomme wat dat voor je wezen zei, as je van Weltevreden af mot." „Maar voor jullie is het nog veul erger," zei Hijltje niet zonder leed¬ vermaak, „as je denken later boer en boerin op zoo'n mooi gedoe te worden een vrij 'n aardig stuivertje op den koop toe te krijgen, want rekent er op dat Arie ze heit, hoor en nou alles in één slag te zien verdwijnen, menschen, 't is om uit je vel te springen." „Maar zou er nou niks, niemendal an te doen wezen, vader?" vroeg Griet. „Niks, lieve schepsel, dat zeg ik je", antwoordde Hijltje in Harmen'splaats. „Je ken praten as Brugmans, maar 't geeft je geen zier. Hij is nou eenmaal meer is mal en zei 't doorzetten ook, geloof dat maar gerust. meester, wier villa dicht bij de school stond en die daar een soort dieren¬ park had: twee poneys, eenige eenden, een varken, een toom kippen en een haan. Hij achtte de nabijheid var, deze gelegenheid met 't oog op de gedragingen van den haan gevaarlijk voor de zedelijkheid der kinderen. Lettende op 't geen te Wageningen is gebeurd, b ijkt er dus nog altijd baas boven baas te zijn. De politie, die door het schoolhoofd in de armen werd genomen, liet de weduwe weten, dat op den haan moest worden gepast, een aanmaning, waar¬ aan zij niet voldeed. Zij richtte zich daarentegen tot het bestuur van het district Teltow, waarin zij woont en verzocht, dat de politiebeschikking buiten werking zou worden gesteld. Haar advocaat stelde eerst voor een onderzoek in loco te houden, maar dit werd onder algemeene vroolijkheid gewezen van de hand. 't Districts- bestuur verklaarde daarna de beschik¬ king voor ongeldig. De opstand in China. Uit Tientsin wordt geseind, dat de wapenstilstand Donderdag geëindigd is en de vijandelijkheden door de opstandelingen zijn hervat. Binnenland. Gezondheidstoestand de plattelands bevolking. Op de nationale en internationale landbouwtentoonstelling, welke in 1913 door de koninklijke Nederlandsche Landbouwvereeniging te 's Graven- hage gehouden zal worden, komt in afdeeling XIX betreffende Maatregelen ter verbetering van den toestand ten platte lande, inzonderheid van den toestand ten platte lande, inzonder¬ heid van den landarbeider, ook de gezondheidstoestand der plattelands¬ bevolking ter sprake; hierbij behoort o.a. de voorziening in geneeskundige hulp en de ziekenverpleging. De commissie van voorbereiding stelt voor een overzicht te geven van de ziekenhuizen ten platte lande en daarbij te voegen afbeeldingen van het in- en uitwendige. Ten einde in staat te zijn bedoelde afbeeldingen te laten vervaardigen heeft zij de gezondheidscommisieën per circulaire verzocht mede te willen deelen of er binnen haar kring zie¬ kenhuizen bestaan en zoo ja, waar die gelegen zijn. Vervoer van zieke koeien. Men meldt ons uit Haarlemmermeer: De Kantonrechter heeft heden den landbouwer Bulk veroordeeld tot f 5.— wegens het vervoer van koeien lijdende aan mond- en klauwzeer. Bovendien werden de koeien ter waarde van f 900.— verbeurd verklaard. Niet betalen op Zondag! Men meldt ons uit Stellendam: Terzake van de Zondagsheiliging geeft de Raad dezer gemeente het havenreglement gewijzigd in dien zin, dat. van schepen, die op Zondag van de'Stellendamsche haven gebruik ma¬ ken, voor dien dag geen havengeld zal geheven worden. „'t Is wat, -'t is wat!" bromde Har¬ men Griet balde in machtelooze woede haar vuist, dat het vette kluifje hun toch nog ontgaan zou. Ze hadden veel en hard gewerkt in hun leven, 't Was ploeteren en sparen van 's morgens vroeg tot 's avonds laat, om de huur bij mekaar te krijgen en de kinderen fatsoenlijk en knap voor den dag te laten komen. Griet waschte en deed alles zelf en als ze soms doodmoe even op 'n stoel neer¬ viel, om uit te blazen, lachte haar altijd dat heerlijk vooruitzicht toe later boerin op Weltevreden te zijn, dan behoefde zij zich niet langer krom te sjouwen, dan kon ze meiden nemen, de .kinderen mooi kleeden, lekker eten en drinken. „Weltevreden", o, 't woord alleen deed een glimlach op haar mager, gerimpeld gezicht komen, 's Avonds als ze beiden, moe en afgesloofd op de bank voor het huis zaten, Harmen en zij, troostten zij elkaar met het heerlijke vooruitzicht, eenmaal boer en boerin op die mooie plaats te zullen zijn, dan was 't werken gedaan en konden ze commandeeren. (Wordt vervolgd).