Tekstweergave van MC_1928_01_14_0004

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
der koloniën had de suikerindustrie reeds een te grooten knak gekregen om zich weder spoedig te kunnen herstellen. Toen in 1826 de Commis¬ saris-Generaal Du Bus de Gisignies het bestuur aanvaardde, deed hij veel voor hare herleving; hij begon weder met het geven van voorschotten en zijne bemoeiingen hadden succes. Na Du Bus kwam het Bestuur in handen van den Gouverneur-Generaal Van den Bosch. De koloniën waren zwaar met schulden belast, terwijl ook het Moederland, tengevolge van langdurige ongunstige politieke om¬ standigheden onder geldelijken nood gebukt ging. Het beramen en toe¬ passen van middelen, die een bankroet moesten voorkomen, was zeer urgent en Van den Bosch meende die mid¬ delen gevonden te hebben. Zijn stelsel, algemeen bekend onder den naam cultuurstelsel, was gegrond op het beginsel „dat de Souverein het recht heeft om over den arbeid, zoo¬ mede over een vijfde der gronden der inboorlingen te beschikken", en voorts op de bij Van den Bosch in¬ gewortelde overtuiging dat de inboor¬ lingen zonder dwang niet meer werken dan noodig is om in hunne geringe behoeften te voorzien. Over geheel Java, al naar gelang zijne afdeelingen voor bijzondere cultures geschikt werden geacht, werd de teelt van producten voor de Europeesche markt bevolen. Op deze wijze werd binnen korten tijd uitge¬ breid of ingevoerd de teelt van suiker, koffie, indigo, peper, tabak, enz. Het geteelde suikerriet moest aan het Gouvernement worden geleverd. Doch al kreeg dit op deze wijze de be¬ schikking over de grondstof, voor de fabriekmatige bereiding van het pro¬ duct was de hulp van particulieren noodig. Daartoe moest getracht worden met de particulieren contracten aan te gaan, waarbij dezen op zich namen uit het riet suiker te bereiden. Aanvankelijk kostte het groote moeite contractanten te vinden, en het was Maarom gebruikelijk, dat van Gouvernementswege voorschotten werden verstrekt voor de oprichting van fabrieken. Tot de verplichtingen van den contractant behoorde o.a. het betalen van plantloon, doch de voornaamste was, dat hij de ver¬ vaardigde suiker moest leveren tegen een bepaalden prijs. Het belang van den Staat: „de beschikking tegen zekeren prijs van bepaalde hoeveelheid suikersoorten", bleek op den duur echter slecht samen te gaan met eene vrije en vlugge ontwikkeling der nijverheid en zoo kwam na tal van maatregelen en pogingen om tot een afdoende regeling te geraken, de Wet van 21 Juli 1870 tot stand, waarby een trapsgewijze vermindering van de beschikking over de' bouwvelden der bevolking werd voorgeschreven, waar¬ mede een overgangstoestand van eene gedwongen naar eene vrije cultuur Averk geschapen. (Wordt vervolgd). T7ZI- bescnermu ^^^%deenverva/schm9 poth en Drogisten Prijs 75,40en &5ct.| Westfriesse Vertelling door Dr. T. P. Merkrid van Eerstwoude. OUWE KINNIS. 't Was in de Kersetaid! An de rechterkant, op zai van 't weunhuis van de ouwers van den Bloedtoet, lag 'n groute boogerd; deer stonden 'n paar boume met dirkjesperen, icnigo met zure blessen, met wain- appels, met juttepere, met goudrenet¬ ten en in 't midden van al dat lekkers stond ien Kerseboum, ientje maars'n kokkerd! Op 'n maandigoggend vóór skool- taid had Klaas Boontjes, de post van 't Blootebieneland, met z'n hondekar, 'n briefkaart brogt van oom Kees uit Wurversoof, met de taiding, dat ie den, zoo as öfsproken was, de kommende Sundigoggend 't wars- kippertje bringe zou, met peet Geertje, en dat ze den metien te gast bleve en, as dat gelegen kwam, be¬ hoefde deer niet op antwoord te worre. Dat warskippertje was hun dochtertje Traintje, van acht jaar; dat kind had zoo'n verschrikkelik verlangst nei de Kerseboum, skreef oome Kees, dat ze der snags van droumde. De Bloedtoet had dit nuuws hoord en was deermee maar matig innomen. Weer was dat nou goed voor, dat BUITENLAND. ANTI-OORLOG wil men overal en men zoekt naar middelen, om den „oorlog buiten de wet"*te verklaren. Amerika heeft dezer dagen weer eens een poging gedaan en een nota hieromtrent aan Frankrijk gezonden. Veel discussie in de pers is reeds gevolgd. Anti-oorlog wil Frankrijk o zoo gaarne zien toegepast, doch een terstond bevredigend antwoord zal de Fransche Regeering niet aan Amerika geven. Eerst moet uitgemaakt worden wanneer van een „aan vals"- en „verdedigings"-oorlog moet worden gesproken. De Volkenbond zou ongetwijfeld elke toenadering tusschen Frankrijk en de Vereenigde Staten toejuichen als een aanvulling van zijn eigen pogingen. DUITSCHLAND wil weer groot, grooter worden en tracht een „een¬ heids-staat" te vormen. Een Bond is daartoe gevormd, met Dr. Luther als President. Twee honderd mannen van naam zijn reeds tot den Bond toegetreden. Doel is, mede te werken aan het uit den weg ruimen van debinnenlandsche wrijvingen, waaronder niet alleen de verhouding tussschen het Rijk en dei landen, doch ook het geheele openbare leven in Duitschland lijdt, aaneen¬ sluiting geschiedt met uitschakeling van politieke richting. Behalve de Rijksregeering, is er (immers) ook de Pruisische Regeering die onophoudelijk met elkander in conflict zijn. En dat wil men voorkomen. In toonaangevende Beiersche poli¬ tieke kringen staat men echter vry wel hier afwijzend tegenover. IN CHINA neemt de stryd nog maar geen einde, al schijnt er telkens kans op een vergelijk. flff- Vanwege de Zuidelyken is nu weer een manifest uitgevaardigd aan de Nationalisten te Nanking, waarin verklaard wordt, dat het opperbevel over het Nationalistische leger krachtig zal worden gepakt; een expeditie tegen het Noorden is in voorbereiding alle Communistische betoogingen zullen worden onderdrukt. Steun van alle Chineezen wordt noodig geacht. Dat wordt een nieuwe strijd, een aanval tegen het Noorden. EEN VREESELIJK DUEL heeft te Wilna plaats gehad tusschen een luitenant en een student. Beide duellanten sloten zich in een kamer op, blinddoekten zich, doofden de lichten en begonnen op elkaar te schieten. Na verloop van 5 minuten vroegen beiden om geneeskundige hulp. Met hoofdwonden en doorschoten longen werden zij naar een ziekenhuis over¬ gebracht. DE SOVJET-REGEERING gaat over tot verbanning van hen, die zich niet onvoorwaardelijk onderwerpen, of die agitatie tegen de Regeering voeren. Uit Moskou wordt namelyk bericht dat het besluit is genomen om Trostky, Zinowjew, Radek en andere leden der oppositie naar verafgelegen pro¬ vincies, o.a. naar Siberië, te verbannen. Totaal 'n 30 Communisten. LONDEN heeft veel van over¬ stroomingen te lijden. Een leger van zoo'n vreemd maidje heel uit Wur¬ versoof nei 't Blootebieneland kwam om je kersen op te eten, al was 't den ok 'n nichgie. Op dit ougenblik voeldie niet veul voor bloedverwant- skap en was ie vergeten, dat hai ien jaar leden èk zeuven dagen te wars- kip weest was bai oom Kees, in de eerebaietaid. 't Was 'n lastig geval en deer most overleg pleegd worren met de Magere Sliet en de Witbig. Kinderen binne egoiste; en deerom vonden de twei boezemvriude ök, dat 't niet te pas kwam, dat vreemde menschen ónze kersen kwamen op¬ eten. Ze sprakke van: »onze« kersen. Zoo as je ziene, heerschte der 'n communistiese geist onder de skool- loupertjes. 't Konden der best wel 400 of 500 wezen in zoo'n week; nei hoor, deer kon niks van inkomme. Nou brakke der vier vreugdevolle dagen an; 't was de vreugde van drie kinderen, die zich in 'n boogerd te goed deden an raip en onraip fruit! Donderdag, vóór zonsondergang, was de kerseboum leeg; 't kinderoug ziet skerp.... in 'n kerseboum den; zes loerende kinderougen konden gien enkelde kers meer bespeure. De over- blaifsels, de stelen en de pitte, mèt de öfrukte blaren, lagge in 't plattrapte gras, as duidelikke bewaizen van de plaashad hewwende vernieling en berouving, die den ok den volgenden oggend ontdekt wier. De Bloedtoet had buikpain, toen ie arbeiders en politieagenten is bezig barricades op te werpen en te be¬ waken. Men hoopt, dat spoedig val van het water zal intreden. TE ROME zjjn de Koning en Koningin van Afghanistan voor een kort bezoek aangekomen. Zij werden, ontvangen door de Koninklijke familie, Mussolini en andere leden der regeering Twee vliegongelukken van de mili¬ taire estafette kwamen even te voren voor: terwijl zij boven Rome cirkelden, geraakten zy met elkaar in botsing. Beide toestellen stortten neer; een der piloten was terstond dood, terwijl de andere zeer ernstig gewond werd. DE WOLKENKRABBERS te New- York worden gevaarlyk. Binnen 40 jaar, zoo meent men, zal zeker geen enkele dezer reuzengebouwen meer tot de overlevenden behooren. De eerste de beste cycloon zal ze in puin doen storten. Het ijzerwerk van vele gebouwen is bij onderzoek gebleken volkomen doorgevreten te zijn van de roest, zoodat binnen b.v. 10 jaar ineenstorting van vele gebouwen moet volgen. EEN RIJKE „ARME" werd in een der armste wijken van Manchester opgenomen en in vervuilden toestand naar een der ziekenhuizen vervoerd. Een 70-jarige vrouw, in wier woning men aantrof: ruim 2500 pond sterling aan bankbiljetten en vele gouden en zilveren voorwerpen, Vergadering Ijsbond District Medemblik by Mej. Wed. P. v. Dyk. De Voorz., de heer C- Kok (Twisk), roept den afgevaardigden een hartelijk welkom toe, memoreert de Algem. Vergadering welke is gehouden te Alkmaar, waar — daar het juist bijzonder vriezend weer was — een opgewekte geest heerschte. De Secretaris, de heer Edam, leest de uitvoerige notulen, welke onder dankzegging worden goedgekeurd. Voorz. behandelt nu het voorstel— District Medemblik, hetwelk had voorgesteld f 2,50 vergoeding te geven voor de afgevaardigden naar de Alg. Vergadering; na besprekingen werd dit voorstel verworpen. Echter is naderhand door het Hoofdbestuur besloten dit toch in te voeren, Voorzitter bespreekt de contributie¬ afdracht; het is noodig dat dit elk jaar geschiedt, Avil de Bond werken zooals het moet zijn; ook al is het geen winter moet de contributie-inning doorgaan. Op de Algemeene Vergadering was voorgesteld alleen te vergaderen zoo het winter is en er ys is geweest. De heer M. Winnubst acht een jaarlijksche vergadering noodig, daar verband moet blijven bestaan. Algem. aangenomen. De heer Vermeulen vestigt de aandacht op het openen der banen; het komt nu voor, dat de school¬ kinderen vrijat krijgen, zonder dat het IJsbestuur by de hoofden der scholen heeft kennis gegeven van ijs betrouwbaar; dit is gevaarlyk, wanneer eventueele wakken enz- niet zijn afgesloten. Besloten wordt den E.A. Ileeren Burgemeesters en Hoofden der Scholen vooraf in kennis te stellen dat de banen geopend of gesloten zijn. Voorzitter bespreekt uitvoerig de noodige reddingsmiddelen welke uit skool thuis kwam. »Aigen skuld», zaide z'n moeder. »Kunsten« zaide z'n vader, «maar deermei allien bin je nog niet klaar met de kwajongus- streek; ik zal overmorgen uit Hooren tien pond kerse meebrenge en die hange jollie weer op in de kerseboum en je betale dat uit je spaarpot voor straf». Daags deernei, smorgus, lag ie in z'n bed, nag met buikpain, maar ök met kouwe rillingen en koors, zoodat z'n Moeder der over sprak om Meister Immerilc te leite kome. Z'n Vader vond 't niet goed voor elk wissewassie den dokter te roepen en wou 't naggeres 'n daggie An zien. Maar 't w&s gien »wissewassie» en de diagnose: »bedorven maag» deur te veul kersen eten, was fout! Nag nooit was deer zoo'n leuk straffie uitdogt: de kerseboum most vóór Zondag in denzelfden toestand brogt worren, vóór de komst van Traintje. En gillende van plezier stoven deer de Magere Sliet en Witbig in de huiskamer binnen, op Zaterdag, smiddis, met 'n gioute mand vol kersen, die bai twei, drie of vier stik met dreidjes an-ien bonden mosten worre om den in de beroufde kerse¬ boum te worren öphongen, met behulp van 'n trapleer en 'n houten hark en de grond onder de boum most keurig baiharkt worren, zoodat ok déér alle sporen wegnomen zouwen zain. Dat was de opdragt, weer de noodig zyn, en spoort de afdeelingen aan hierin zoo noodig te voorzien, tevens er op aandringend, zoo spoedig mogelijk den toestand van het ijs aan de pers bekend te maken. Vervolgens besprekingen over het loon der baanvegers enz., wat plaat¬ selijk wordt geregeld. Wat dit jaar de kaartjes betreft, de kwaliteit was slecht; reeds zijn maatregelen genomen dat deze steviger zullen zijn. Vorming van kas voor het District. Besloten wordt dat elke afdeeling jaarlyks f 1 stort. Volgende vergadering te Oostwoud in 1929. De heer Van Dijk betreurt, dat zoovelen zich onttrekken aan het lidmaatschap van den Ijsbond; de algemeene veiligheid staat toch op het spel; de ouders moesten toch waardeeren dat niet alleen voor hen, maar ook voor hun kinderen gezorgd wordt voor vertrouwde banen. De Voorz. en Secr. der afdeeling Medemblik brengen den districts- Voorzitter dank voor zijn activiteit en voor de waardeerende woorden tot de afd. Medemblik gesproken. Voorz. is dankbaar voor den opge¬ wekte geest welke op deze vergadering heerscht en de juiste toon waarop de punten zijn behandeld, A'riendschappe- lijk en zakelijk. Laten wy ons allen interesseeren voor de belangen van den bond en in 't belang der veilig¬ heid van alle schaatsensportlief- hebbers. Hierna sluiting, Gemengd Nieuws. Een dronken chauffeur. Een auto reed over het Rembrandtplein te Amsterdam. De wagen maakte zonderlinge bochte slingerde en kronkelde door de nachtelijke wandelaars en wandelaarsters heen en reed tenslotte tegen drie dames aan. Twee harer hadden slechts lichte kwetsuren, doch de derde had een gebroken been en een bloedende hoofd¬ wond. Het bleek haar, dat de man, die de auto had bestuurd, onder den invloed van Bterken drank verkeerde. ' Een groote gift. De heer A. Friedman te Amsterdam heeft een bedrag van f 100.000 beschik¬ baar gesteld voor den bouw van een nieuw huis in Den Dolder ten behoeve der Joodsche Bosch- en Vacantiekolonie. Poging tot moord en zelfmoord. In een woning aan den Houtkoopers- burgwal te Amsterdam heeft de 80-jarige koopman Jozef Daglooner getracht hij een twist zijn 27-jarige echtgenoot» met een mes te doorsteken. Zij werd slechts licht gewond. Toen hij haar zag vallen heeft hij zichzelf met het mes van het leven beroofd. Een leelijke gooi. Een bewoonster der Sumatrastrant te Amsterdam heeft aangifte gedaan, dat een onderwijzer haar negenjarig zoontje in de school met een liniaal heeft gegooid. De liniaal trof den penhouder, waarmede de knaap schreef, waardoor de pen den jongen in het rechteroog drong. Ten gevolge hiervan is hij aan dat oog blind geworden. Voor 38 cent. Het O. M, bij de rechtbank te Leeuwarden heeft tegen drie losse werk¬ lieden uit Harlingen wegen-s diefstal met inbraak in het kantoor der Terschel- linger Stoomboot-Maatschappij en in dat van de Melkinrichting „De Centrale" — hun buit was het bedrag van 88 cent — elk drie jaar gevangenisstraf geëischt, Bloedtoet gien werkzaam andeel in kon nemen, dat hem nou, nei pl.m. 50 jaren, nóg spait. En Zaterdag seivens most der toch maar 'n bosskip nei Meister Immerik stuurd worre, nei Hougwoud, de houfdstad van 't aigenlikke Bloote¬ bieneland, weer gien dokter was, of hai Sundig nei kerktaid erres even An wilde komen. In gedachten loupen wai met den bosskipper mee om metien gelegen- haid te hewwe te kunnen bewaizen, dat 't niet waar is, zoo as in sommige geskietboeken skreven staat dat Graaf Willem II in de Berkmeer sneuveld zou zain. Volgens skriftelikke ver¬ klaringen is dit beurd op 't Paadje ('t Koningspaadje) onder Hougwoud en volgens mondelinge overleveringen, dèèr, weer Mienakker en Paadje zich kruisen, bai 't breggetje dus, tusschen Hoogwoud en *Eertswoud. Dit dorp legt digt aan de Noordzee, tusschen de dorpen Winkel, Hoogtwoud en Lambertscagen. In het jaar 1404 was hier al een gat in den dijk geweest, het welk belast wierd altoos toegelaten te zullen worden, wierd egter in het jaar 1573 geopent, tot ontzet van het belegert Alkmaar. In het jaar 1675 was hier gelyk ook op andere plaatsen, een z waare watervloed. De kerk dezer plaat¬ se is een groot langwerpig gebouw, voorzien met een vrij zwaare vierkante Een mooie opdracht. Do Rotterdamsche Lloyd heeft aan de Mij „De Schelde" te Vlissingen opge¬ dragen het bouwen van twee nieuwe dubbe-schroef motor-mailschepen, me¬ tende ongeveer 18.000 ton. Drievoudige botsing. Te Velp is bij de spooroverweg aan de Emmastraat een zandtrein in aan¬ rijding gekomen met een auto en ver¬ volgens met een kinderwagen, die beiden den overweg passeerden. De kinderwagen werd omvergeworpen en vrijwel geheel vernield, doch het kind, dat in het wagentje lag, bleef ongedeerd. Ook de auto is beschadigd. Beet van een rat. Bij het voederen van konijnen werd een landarbeider te Nieuwer-Amstel door een rat, welke zich in de ruif van het hok bevond, in een der handen gebeten. Daar de hand begon op te zwellen stelde hij zich onder medische behandeling, waarbij ernstige bloedvergiftiging werd geconstateerd. Het betooverde kind. Men schrijft uit Wageningen aan de Geld.: Een 4-jarig kind van een echtpaar alhier was al geruimen tijd ziek, ten slotte meende men dat het betooverd zijn zou. Men won het advies in van een dame te Zeist, die ontdekte dat het kind was aangeraakt door een „kwade hand", welke de hand zou ïijn van den kost¬ ganger, die met de helm geboren moet zijn. De kostganger moest negen dagen de deur uit, dan zou het kind genezen *ijn. De kostganger werd daarop buiten de deur gezet, waarop de beterschap intrad. De kostganger heeft echter zijn beklag ingediend bij de bevoegde macht. Lijk gevonden. Door personeel van den trein uit Gronau is onder de tweede spoorbrug bfj Ensohedé het lijk gevonden van een 26 jarigen man uit Lonneker. Het lijk, dat geheel verstijfd was, had een gapende wonde aan het hoofd. De man is vermoedelijk door een trein overreden. Aufo over den kop. Tengevolge van het springen van een voorband is de aotobus van N. Huiting te Valthe (Dr.) in den Exlooërkyl over den kop geslagen. In de bus bevonden zich geen reizigers. De chaufieur geraakte er onder, doch kon door toesnellend publiek uit zijn benarde positie bevryd worden. Gelukkig had hij zich niet ernstig bezeerd. Overreden. Dinsdag werd aan de Cathrijnelaan te Lisse, waar de stoomtram Leiden— Hzarlem vlak langs de huizen rijdt, het 8-jarig zoontje van een zekere W., overreden. Het knaapje liep de deur uit juist op het oogenblik, dat de tram pnsseorde. Do jongen bekwam eenige hoofdwonden, terwijl hem een voet werd afgereden. Zijn toestand is hoogst ernstig. Tusschen de buffers. Op het rangeerterrein van bet spoor¬ wegstation te Hilversum is de zeven-en dertigjarige H. J. van Thiel, bij het rangeeren tusschen de buffers van twee wagens geraakt en doodgedrukt. Hij laat een vrouw en een kind achter. Uw Haar wordt gezond en sterk het krijgt mooier glans het wordt vrij van roo3 het blijft beter zitten het valt niet meer nit indien gij des morgens een weinig PUROL tusschen de handen wrQft en dit door de haren uitstrijkt. 't Voldoet iedereen. Tooren, die boven plat is. In de kerk staat tegen een balk het jaartal 1515, waarschijnlijk de tijd der bouwing. Het Geregt dezer plaats is als een Heerlykheid onder Hoogtwoud, en be¬ noemt tot die Regtbank een Burge¬ meester, en een Scheepen. Wegens het Kerkelijke wierd hier in het jaar 1573 tot eerste Leeraar op de Her¬ vormde Avijze beroepen Michaël Petrus, geweze Rooms Priester, en word nog door een eige Predikant bedient". (Nb. Arkadia 1732) „Hoogtwoud", tusschen Eerstwoud en Opmeer gelegen. Agter of ter zijde Hoogtwoud, van na aan de Zeedijk af, tot digt aan Spanbroek toe, legt de zogenaamde Koningsweg, langs of by welke Willem II, Grave van Hólland, en verkoore Roomskoning, in het jaar 1255, met zijn paart in het ijs val¬ lende, door de Vriezen wierd om¬ gebracht. Het Dorp, dat fraai is, is verdeeld in drie buurten. De Kerk die voor¬ heen grooter was, storte in door een zwaare storm wint in het jaar 1674, en is sedert een andere gebouwt, die net en ruim genoeg is. Het Regthuis draagt nog het Wapen der voorige Heeren van Hoogtwoud, uit het geslagt van Eg mond. (Wordt vervolgd)