Tekstweergave van MC_1912_01_06_0005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
MEDEMBLIKKER COURANT. TWEEDE BLAD. Zaterdag 6 Jan. 1912. JANUARI. Januari is genoemd naar den god Janus, dien men met twee aangezichten voorstelde, als een verouderd gelaat, dal rugwaarts in hel verledene ziet, en als een jeugdig wezen, dat helder in de toekomst blikt. Karei de Grooie noemde deze maand Wiatermonath ol Wintei maand, omdat de koude van den winter nu hare grootste strengheid bereikt. Bij ons heet deze maand Louwmaand Volgens sommigen hangt dit samen mei het law of wet, en is zij zoo genoemd omdat hel voorlezen en bezweren der wet in deze maand plaats had. In verschillende deelen van ons land en Vlaamsch-Belgiè draagt deze maand namen als: Louwe, Laumaand, Leu- maand, Lomaand, Lasemaand, Loy- maand, Lechmaand, llardemaand, Haar- demaand, Klufimaand, Klagemaand, Kla- gingmaand. Wintermaand, Huwelijks- maand, Ijsmaand, Nieuwjaarmaand en Driekoningenmaand. Oudtijds begon het jaar met Kerst¬ mis; vandaar dar 1 Januari genoemd werd Achtste nacht; men herdacht dan de besuijdenis de< Heeren (Circum- cisio Dj en Kersi-andag (Octaal). Sedert 1575 is 1 Jtnuari het begin des jaars in onze streken (te Brugge sedert 1282.) 5 Januari is Driekoningenavond of Dertienavond, waaiop men ging „Ko¬ ning trekken" en spelletjes speelde Den volgenden dag, Driekoningen, Dertiendag (van Kerstmis afgerekend) of Grootnieuwjaar was de eigenlijke dag voor feestelijkheden: „Goed heil, de Koning drinkt." Dan danste men over het keerske, ut de koeke met der boone, en zong sterreliedjes, draaiend met de verlichte Driekoningenster, soms onder begeleiding van den rommelpot. Twee dagen later valt thans verloren, verkoren, gezworen Maandag, Raas¬ maandag, Mastersmaandag Kopper-, Kop- pp|- ol Koppeltjes Maandag, oudiijds „mesdag" ol hel patroonfeest van d> drukkers. Volgens een oud bijgeloof zouden op den laatsten dag dezer maand (evenals op 1 en 2 Febr) uitsluitend jongens („knapekinderen") geboren worden, wier lichaam na hun dood niet bederli Burgelijke stand en waarneming wijzen echter anders uit. B. Electrische Centrale voor West-Friesland, ( Van onzen bijzonderen verslaggever.) Nadat door den hr. B. A. J. van der Hegge Zijnen, Electrisch Ingenieur te Utrecht, in November 1910, in opdracht van de Commissie van onderzoek, een beredeneerd en gemotiveerd plan was ingediend voor een Electrische Centrale, die een 12-tal gemeenten tusschen en om Hoorn en Enkhuizen gelegen, van Electrische energie zou voorzien en uit dit plan niet alleen de mogelijkheid, doch ook de rentabiliteit was gebleken, nam het aantal gemeenten, dat zich voor het plan interesseerde, steeds toe en wel zoo, dat tenslotte noodzakelijk bleek, op een of andere wijze, althans voorloopig, een paar grenzen te trekken. Zoo werden onderhandelingen geopend met 76 binnen die grenzen gelegen ge¬ meenten, teneinde deze in de gelegen¬ heid te stellen, zich in principe uit te spreken, omtrent al of niet toetreding. Inmiddels bleek, dat door de Kenne- mer Electriciteits-Maatschappij onder¬ handelingen geopend waren met de insgelijks binnen de gestelde grenzen liggende gemeenten Alkmaar, Heilo, Limmen, Castricum, Uitgeest, Heemskerk, Wormer en Purmerend en het bleek niet wenschelijk, dat de te projecteeren inrichting zich al concurreerende daar tusschen zou dringen. De voorkeur werd daarom gegeven aan samenwerking tusschen beide ondernemingen, welke bij eenige overeenstemming in de technische uitvoering, elkander dan wederkeerig zullen kunnen bijstaaan. Indien later ook de Amsterdamsche Centrale wellicht als stroomproducent naar buiten optreedt, zou daardoor het ver eenigen tot een groot provinciaal net- dat vanuit 3 steunpunten gevoed wordt, van de 3 partieele netten zoo goed al, mogelijk is, voorbereid zijn. Van de bovenbedoelde 76 gemeenten hebben zich 36 gemeenten vóór toe¬ treding verklaard, 14 twijfelen en 3 zonden geen antwoord, terwijl 23 tegen toetreding waren. Thans zijn door den hr. V. d. Hegge Zijnen 2 plannen aangeboden, n.l.: A voor 36 gemeenten met totaal 50.000 inwoners, n.l. Avenhorn, Barsingerhorn, Beemster, Berkhout, Egmond Binnen, Grootebroek, Heemskerk, Hensbroek, Jisp, Kwadijk, Middelie, Midwoud, Nibbixwoud, Obdam, Oosthuizen, Op¬ meer, Oterleek, Oude Niedorp, Oudorp, St. Pancras, Petten, Schellinkhout, Schermerhorn, Schood, Sijbekarspel, Spanbroek, Ursem, Venhuizen, Warder. Warmenhuizen, Westwoud, Wij dene?, Winkel, Zijpe, Zuid- en Noord-Schermer, en Zwaag. B. voor 53 gemeenten, met totaal 112.900 inwoners, n.l. bovenstaande 36 gemeenten, benevens: Akersloot, Alk¬ maar, Bergen, Edam, Rinkhuizen, Heer- Hugowaard, Heilo, Koedijk, Lim¬ men, St. Maarten, Schagen, Twisk, Uitgeest, Wormer, Abbekerk, Casticum, en Nieuwe Niedorp. Van deze twee nieuwe plannen A en B vermelden we het volgende: De te leveren energie zal gebezigd worden voor verlichting van woningen, straatverlichting, verlichting der stations der H. IJ. S. M., voor polderbemaling, krachtdoeleinden en huishoudelijke doel einden. De rondvraag der gemeenten, be- behoorende onder de 12 van het eerste plan en die zich voor aansluiting ver¬ klaarden, tot basis nemend, moet ge¬ rekend worden op een uitsluitwaarde bjj plan A. op 3131 K.W. en bij plan B. op 7425 K.W. In verband ,met het verbruik worden opgesteld voor de kleinste groep 1 machine van 650 K.W. en 2 van IOOO K.W., terwijl voor de groep der 53 gemeenten noodig zijn 1 machine van 1000 K.W. en 2 elk van 2000 K.W. De keuze der Stoomturbines wordt in het rapport gemotiveerd en evenzoo de opstelling der waterpijpketels voor 13 atm. stoom van 350° C. met over- verhitters en economisers. De ketels zullen voorzien worden van mechanische stookinrichtingen. ningsnet aan van 5000 volt, dat de stroom verder in de verschillende richtingen distribueert en waarin weer de tusschen-voedingspunten gelegen zijn. Op deze laatste zijn direct de zooveel mogelijk samenhangende bovengrondsche laagspanningsnetten aangesloten, welke de stroom in de woningen der ver¬ bruikers voeren. Noodig zijn dan 80 K.M. hoogespan- ningsleiding (10.000 volt), 380 K.M. tusschenspanningleiding (5000 Volt) en 320 K.M. laagspanningssleiding, boven¬ dien circa 152 transformatoren van diverse capaciteiten, waarbij rekening ge¬ houden is met het geheele gebied der 53 gemeenten. Verder verdedigt de heer Van der Hegge Zijnen den aanleg van onder- grondsche netten. De kosten der bovengrondsche netten bedragen bij plan A f 709000 en bij plan B. f 1584600, die der ondergrondsche netten resp. 846000 gld. en f 1894400.— De totaal aanlegkosten worden met ondergrondsche netten geraamd: voor plan A op f 1640000 en voor plan B. op f 3075000.— Met de uitvoering voor het werk, in¬ dien daaraan regelmatig gewerkt kan worden, zal 1 '/2 a 2 'A jaar gemoeid zijn. Indien het echter noodig mocht zijn, kan door het opstellen van een of meer provisorische inrichtingen of wel door aansluiting op een bestaand net, reeds vroeger stroom geleverd worden. Over den financieelen opzet berichtten we vroeger reeds en herinneren we er alleen nog aan, dat beslcten is, zoo¬ veel mogelijk te werken met eigen kapitaal. Uitvoerige berekeningen toonen aan, dat tegen zoodanige lage prijzen gele¬ verd zal kunnen worden, dat elke con- tn sf1,50 V& Teneinde de voordeelen aan het olie- vrije condensaat der turbines vol te be¬ nutten, zullen alle hulpwerktuigen met uitzondering van een stel voedingspompen dat zoo mogelijk met kleine stoom¬ turbines gekoppeld zal worden, electrisch gedreven worden. Jaarlijks moeten worden opgewekt resp. 2114000 K.W.U. en 5 721OOO K.W.U. Er wordt hier op 2 zaken de nadruk gelegd: ie. Bij de raming van het verbruik is uitgegaan van de veronderstelling, dat de stroom direct aan de ingezetenen verkocht zal worden en dat de eerste jaren een voortdurende en een werkzame propaganda onderhouden wordt. 2e. de verliezen worden opzettelijk hoog berekend, om bij het bedrijf niet voor verrassingen gesteld te worden. Mocht de centrale er in slagen, de West-Friesche Waterleiding en de pomp- installaties, noodig voor de drooglegging der Wieringermeer, op haar net aan te sluiten, dan wint zij in de waterleiding een cliënt, die vermoedelijk 1500 a 2000 uren 's jaars stroom verbruikt, terwijl voor de drooglegging der Wieringermeer noodig zouden zijn 2200 a 2300 P.K. met een verbruiksduur van aanvankelijk 2400 uren en daarna 1440 uur per jaar. De directe bedrijfskosten worden per jaar geraamd op: plan A. op f75300; plan B. op f 146000. De aansluitwaarde bedraagt respect, 3131 K. W. en 7435 K.W., de vaste kosten hierover verdeeld geven voor eiken aangesloten K.W. vermogen circa f 11.29 en f 8.20. De nuttig afgeleverde eenheden be¬ dragen resp. 1691000 en 4577000, hierover de variabele kosten omgeslagen, maakt per K.W.U. resp. circa 2.36 en 1.86 cent. Het volgende systeem van distributie wordt ontwikkeld. De 1000 volt draaistroom wordt van uit het centrum, vermoedelijk een terrein ten noorden van Alkmaar, naar drie hoofdvoedingspunten gevoerd, te weten bij Schagen, Kwadijk en Nibbixwoud; aan deze punten sluit een tusschenspan- currentie met andere licht- en kracht¬ bronnen, niet alleen uiterst gemakkelijk zal zijn, maar ook dat deze laatste haar slechts korten tijd zullen vermogen vol te houden. De jaarlijksche ontvangsten zijn be¬ rekend bij plan A 1691000 eenheden op 1691000 X f 0,14216 of rond f 240400,— en bij plan B, op 4577000 X 0.14216 of rond f 650700.— Het rapport eindigt met de volgende beschouwingen: Uit een onderlinge vergelijking der 3 plannen, t.w. het eerste plan, opgemaakt voor 12 gemeenten en de plannen voor de beide groepen van 36 en 53 ge¬ meenten blijkt: ie dat bij het eerste plan werd ge¬ rekend met een 4'/2 °/o leening, af te lossen in 40 jaren, de afschrijvingen wor¬ den gereserveerd voor vernieuwing of uitbreiding, zoodat het grootste gedeelte van de middelen feitelijk 2 malen terug verdiend werd, n.l. als aflossing en als reservefonds; niettegenstaande dat kon er op de aandeelen minstens 6 pCt. worden uitgekeerd; 2e bij de boven behandelde 2 plan¬ nen wordt gerekend, dat deels met vreemd kapitaal zal worden gewerkt, t.w. met een 5 pCt. leening voor 60 jaren, annuiteitsgewijze met het 6e jaar, af te lossen de afschrijvingen vanaf dat tijdstip gebezigd ter aflossing van obli¬ gaties. Er blijft dan zoowel in de eerste periode van 5 jaren als in het daarop volgend tijdvak een ruime speling; het stroomverbruik kan nog aanmerkelijk beneden de raming blijven en desniet¬ temin alle financieë e verplichtingen worden vervuld, zonder dat er van eenige bijstorting op de aandeelen sprake zal zijn; 3e zelfs in de laatste twee gevallen, waarin kostbare en uitgebreide netten noodig zijn, blijkt de onderneming ren¬ dabel te zijn en weinig of geen risico op te leveren; 4e uit de berekening is gebleken, dat de meerkosten, verbonden aan de onder grondsche hoog- en tusschenspannings- netten, niet van zooveel gewicht zijn, dat het. gerechtvaardigd zou zijn, daar¬ voor de zeer groote voordeelen prijs te geven; 5 e zoodra het geraamde stroomver¬ bruik van 75 pCt. verkregen is, zal het- mogelijk zijn met de tarieven nog onder de vermelde cijfers te gaan, waarbij van dat voordeel in de eerste plaats de groot- verbruikers, t.w. p-lderbemalingen, groot- en kleinindustrie zullen genieten; 6e in geen der laatst behandelde plan¬ nen wordt rekening gehouden met toe¬ name van het stoomverbruik boven de raming, iets wat bij goed beheer en flinke propaganda zeker verwacht mag worden en het behoeft geen betoog, dat de resultaten daardoor nog aanmerkelijk beter zullen worden en de tarieven dus nog meer verlaagd zullen kunnen worden; 7e de hier beschouwde drie plannen geven drie mogelijkheden aan, waarop een rendabele electrische centrale ge¬ sticht kan worden in verband met het aantal gemeenten; blijkt dit definitieve aantal te liggen tusschen 12 en 53 (of meer) dan mag de rentabiliteit daarvan als vaststaand aangenomen worden. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN, De Gazelle Médicale de Paris schrijft: het echte Franz Josef-biiierwatpr slaat voorzeker verre boven andere soortgelijke waters. Daar het meer laxeerende zouten bevat, dan andere soorten, is Franz Josel, het natuurlijke mineraalwater, beter geschikt, omdal een kleinere dosis voldoende is. Gewichtige verklaring van een geneesheer over de ABDIJSIROOP. Dr. Surer van de Geneeskundige Faculteit van Parijs heeft ons den onderstaanden brief geschreven over de beroemde ABDIJSIROOP, Klooster Sancta Paulo. Mijnheer In mijn kliniek voor long- en bron- chitislijders was ik speciaal in de gele¬ genheid om met uwe Abdijsiroop proeven te nemen op verschillende mijner patiënten, aangetast door hevige bror chitis en in het bijzonder door chro¬ nische brochitis van catarrhalen aard of gecompliceerd met asthma (asthmatische bronchitis). De verkregen resultaten hielden gestadig aan en de verschijn¬ selen, waardoor zich de beterschap kenmerkte, waren het gemakkelijker opgeven, de vermindering en het ten slotte verdwijnen van de benauwdheden, alsook van de pijnlijke verschijnselen van congestie. Deze vooruitgang deed zich in twee gevallen van asthmatische bronchitis op een zoo spoedig en merk¬ bare wijze voor, dat ik met aarzel om de Abdijsiroop te beschouwen als het aangewezen middel voor deze kwaal. Aangemoedigd door deze gunstige resultaten kwam ik er toe het middel ook bij ernstiger gevallen aan te wenden, zooals tuberculose der long¬ toppen in den eersten en tweeden graad, en ik had de voldoening te constateeren, dat ook hier een zeer merkbare verbetering viel waar ts nemen, door de snelle verwijdering van de stoffen, die de ontsteking veroor¬ zaakten, waardoor vanzelf de koorts ophield tegelijk met het transpireeren, terwijl de eetlust werd hersteld en de krachten toenamen. Ik aarzel dan ook niet. stellig te verklaren, dat de Abdijsiroop beslist het aangewezen middel is voor de behandeling van long- en luchtpijp¬ kwalen, daar het mij van alle genees¬ middelen, daarvoor aangewend, de voortreffelijkste en steeds aanhoudende resultaten heeft opgeleverd. Ik kan dit geneesmiddel dan ook met warmte aanbevelen aan de talrijke lijders, die te kampen hebben met dergelijke kwalen, welke zoo spoedig een ernstig karakter aannemen. Dr. SURER, van de Geneeskundige Faculteit te Parijs Parijs, 28 Juni 1911. Plaatselijk Mieuws. MEDEMBLIK. Zondag j.l. speelde M. F. C. een vriendsohappelijken wedstrijd tegen H. V. T. uit Hoorn. Beide elftallen waren eenigszins gewij¬ zigd. Het H. V. T. elftal was van de¬ zelfde sterkte als de vorige maal, terwijl het M. F. C. elftal o.i. door die veran¬ dering verzwakt was geworden. Door verhindering van den M. F. C. scheidsrechter, neemt een der Hoornsehe supporters deze moeilijke taak op zich. Om 2.15 u. geeft Grijsen den aftrap en M. F. C. heeft dadelijk het spel in handen. Verscheidene aanvallen worden ondernomen, die eerst slechts enkele corners opleveren. Na ongeveer een kwartier spelen, weet Smit zijn club de leiding te geven. Lang wordt die niet behouden. H; V. T. valt. nu onstuimig aan en door een ongeluk van een der M. F. C. backs, is de stand 1—1 geworden. Even daarna kent de scheidsrechter geheel ten onrechte H. V. T. een pinantie toe, die door Rikkert op fraaie wijze wordt gehouden. Veel wordt er vervolgens door hem weggewerkt, maar ten slotte blijkt de overmacht te groot en wordt hij door Houwing gepasseerd 1—2. Met dezen stand gaat de rust in. Deze duurt slechts kort. Luide aangemoedigd door het vrij talrijk publiek, valt de M. F. C. voorhoede aan en 5 min. na de rust brengt v./d. Plaat den stand 2--2. M. F. C. is in deze periode overwegend sterker. Ongeveer 10 min. later weet Smit uit een corner van Vollenga M. F. C. nog¬ maals de leiding te geven. Daarna echter verslapt het spel meer en meer. H. V. T. zet nu flink op en spoedig worden achtereenvolgens het 3de éde en 5de punt geboren. Een woord van hulde aan Rikkert die zeer veel moeilijke ballen wist te stoppen. Even voor tijd kent de scheidsrechter H. V. T. nogmaals een pinantie toe, die door Houwing in een doelpunt wordt omgezet 3—6. Met dezen stand eindigt de deels zoo spannende wedstrijd. Het spel stond niet op zulk een hoog peil als de vorige ontmoeting met H. V. T., wat deels te wijten is aan den scheidsrechter, maar ook aan de veran¬ derde opstelling. — Bij de jaarwisseling was het hier weer gezellig-druk, zeker ook wel door de zachte weersgesteldheid. Nauwelijks sloeg de torenklok „twaalf doffe zuchten", of „Crescendo" trok door onze straten; zeer velen ditmaal maakten deze „muzikale wandoling" mede. Ook enkele „Nieuwjaars-schoten" nog, werden gehoord; dit laatste raakt al meer en meer in onbruik. Gelukkig! — Januari belooft wel de maand van uitvoeringen te worden. Reeds werd per advertentie eene uitvoering van „Staats- pensionneering" aangekondigd. Het jaarfeest der Chr. Jongel.-Vereen. „Het Mosterdzaadje" is op 15 Jan. a.s. bepaald (zie adv.) Voorts vindt men in dit No. eene uitvoering geannonceerd van de Tooneel- vereeniging „Juliana", alsmede van de Gymnastiek-Vereeniging „Oofening staalt spieren". We hebben van nog meer gehoord. Als men nu met datum-bepalen maar voldoende overleg pleegt... — Naar wij vernemen, is alleen in de maanden Mei en Juni aan den gemeente- vischafslag voor circa f 21,000,— aan visch afgeslagen; wel een bewijs, zoo zeggen althans onze visschers, dat deze instelling in eene bepaalde behoefte voorziet. Zeer tevreden zijn ze ook over het optreden van den afslager. Zoo blijve het., met een „rijke buit', ook in het jaar 1912! De oprichting van een visch-rookerij in het a.s. seizoen is zoo good als zeker. — Dat een stuivertje soms vreemd rolt en de wind iemand parten speelt, blijkt opnieuw uit 't volgende! De loopknecht van het Rijks Krank¬ zinnigengesticht alhier wilde dezer dagen een briefkaart werpen in de bus aan het Postkantoor. Een windvlaag rukte doze • chter uit zijn hand en joeg deze omhoog, juist in de kantoor-dakgoot. Fluks klom de loopknecht naar omhoog en langs de dakgoot. Zijn moeite werd beloond en even later verhuisde de kaart ter bus. — Op de aanbeveling voor secretaris der gemeente Weesp, komt als No. 2 voor: de hr. G. J van Empel alhier. WERVERSHOOF. De heer J. Over boom, onderwijzer aan de O. L. School alhier, is benoemd tot onderwijzer aan de R-K. Par. School te Heer Hugowaard. — Aan het hu'ppostkantoor alhier, zijn overl911 verzonden : 300 telegrammen en ontvamgen 398, waarvan 124 voor het dorp en den Lagendijk en ^274 voor Onderdijk en Andjjk. HOORN. Het bouwen van een ijsfa briek alhier, onlangs aanbesteed, is thans gegund aan den laagsten inschrijver, den heer W. Lastdrager te Helder. OPPERDOES. Oudejaarsavond was het de laatste maal dat de hr. K. de Leeuw als voorzanger en lezer alhier in de Ned. Herv. Kerk optrad. In 1866 als zoodanig benoemd, heeft hij bijna 46 jaren deze functie vervuld. En wie met Kerstmis ter kerke was en hem hoorde voorgaan in het gezang, kon bijna niet gelooven, dat hij reeds bijna 82 jaar telde. De dank, die Ds. Salm hem bracht ook namens de gemeente, beaamde ieder, die tegenwoordig was. Als zijn opvolger is benoemd de hr. Jt. de Leeuw Jn.Jtz. HOORN. Bij den Sergant C. Verwer is Woensdagmorgen een postduif aan komen vliegen met een ringetje aan een der pooten, gemerkt Z. 12494, 1911. — Tot assistente iH de apotheek der Klinieken bij de Rijks Universiteit te Utrecht is definitie! benoemd mej. A. Tenthoff alhier. HOOGWOUD. Het tegoed aan de inbrengers van de schoolspaarbank in de Kerkelaan bedroeg op 1 Januari 1911 : f 206.82. Gedurende het jaar werd ingelegd f 87.70s, terugbetaald f 169.15s, en aan rente bijgeschreven f 9.83, zoodat het te¬ goed op 31 Dec. 1911 bedroeg f 135.20. Uit de rekening der schoolspaarbank te Aardswoud blijkt, dat de schuld op 1 Januari 1911 bedroeg: f 1031.92 ; dat in 1911 is ingelegd f 603.62, dat aan rente is bijgeschreven f 32.65, totaal f 1668.19, en dat in 1911 is terugbe-