Tekstweergave van MC_1907_01_12_0001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Tweede Jaargang. No. 89. MEDE BLIKKER Nieuws- en Advertentieblad ZATERDAG voor Medemblik en Omstreken. 12 JANUARI 1907. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden .... 25 ets. Franco per post .... 30 ots. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen bij alle Boekhandelaren en Postadministraties. Dit blad verschijnt des VRIJDAGSAVONDS. UITGEVER : K. H. IDEMA, MEDEMBLIK. Intercommunale Telefoon No. 6. ADVERTENTIEN: Van 1 — 5 regels .... 25 ets. Elke regel meer .... 5 ets. 4 Plaatsingen eener zelfde advertentie worden 3 maal berekend. Voor abonnement vrage men prijsopgave. Een plaatselijk belang. II. Het ambachtsonderwijs hier te lande is van betrekkelijk jongen datum en het aantal ambachtsscholen is nog niet groot. In de groote steden is men natuurlijk ook hierin voor¬ gegaan, doch in den laatsten tijd is het zich ook op het platteland be¬ ginnen te ontwikkelen. In betrekkelijk korten tijd zijn ambachtsscholen op¬ gericht te Middelharnis, Brielle, Oud- Beijerland en meer andere kleinere gemeenten. Het initiatief werd nu eens ge¬ nomen, door een Nutsdepartement, dan weer door een vereeniging in den geest van Plaatselijk Belang te Medemblik. Steeds werd echter voor de school een zelfstandige vereeniging gevormd, die wel op de een of andere wijze contact hield met de oprichtende vereeniging, doch overigens op eigen beenen stond. Wanneer men dus van voldoenden steun van gemeente, vereenigingen, stichtingen en particulieren verzekerd is, zal allereerst moeten worden overgegaan tot de oprichting van een Vereeniging tot bevordering van het ambachtsonderwijs voor Medemblik en omgeving. Deze vereeniging zal dan de noo- dige stappen kunnen doen tot het verkrijgen van subsidies van Rijk, Provincie en andere zedelijke lichamen. Het heeft geen nut hier ter plaatse mede te deelen. op welke wijze deze vereeniging moet worden ingericht; is eenmaal de zaak zoover gevorderd, dan zal de secretaris van elke vereeniging van dezen aard, ongetwijfeld de noo- dige inlichtingen willen verstrekken. Van meer belang is echter, welk kapitaal noodig is tot stichting der school, welke bedragen de exploitatie eischt en hoe die geiden worden ge¬ vonden. Ik heb voor mij liggen het eerste jaarverslag der ambachtsschool te Middelharnis, loopende over 1903. Deze school verkeert in zoo bloeien- FEUILLETON. Klaas Kracht. Schets uit het West-Priesche volksleven, door JAC. HOUWERT. 44) Een oogenblik ligt Trijntje stil en dan is 't weer: „0 moedertje, zou 'k van Klaas mogen houden? Hij is zoo goed. U zou eens zien, hoe hij van u hield." „Geduld maar, Trijntje, later, later." „Ik kan niet langer wachten 'k Zou zoo gelukkig wezen. Toe, moeder, zeg dat ik mag... dat vader het hebben wil... Hij is tegenwoordig zoo goed ! Zou ik het maar vragen?" „Nog niet, kind, wacht tot morgen, tot je beter bent." „Is ze wakker ?" vroeg Kees, zoo stil mogelijk binnenkomend. „Ja, vader," sprak Trijntje dadelijk, „mag ik u nou eres bedanken? U was zoo goed voor me." De oude boer wist bijna niet, hoe hij het had. „Och, ik... Trijntje, ik —da's niks anders als m'n plicht... Ben je weer us't beter? 'k Hoop dat je maar gauw hitk-maal opgeknapt bent, dan kan je den toestand, dat thans reeds behoefte aan uitbreiding wordt gevoeld. De school heeft in ronde cijfers gekost f 20,000, terwijl voor het terrein werd gegeven ± f 1400. Het kapitaal werd verkregen als volgt: Bijdragen van : particulieren f 2300 gemeenten » 600 den heer P. W. Jansen . . » 2000 het Nutsdepartement . . . . » 500 de Maatsch. tot Nut van 't Algemeen » 2300 Totaal f 7700 De Spaarbank van het Nuts¬ departement gaf een hypotheek groot. . . » 13000 Totaal f 20700 De kosten van inrichting van het schoolgebouw ad ± f 3000, werden nagenoeg geheel betaald door Rijk en Provincie. Hierbij wordt opgemerkt, dat tegen¬ woordig de ambachtsscholen door den aannemer onafgewerkt worden opgeleverd. De betimmering enz. worden evenals later de meubileering, gaandeweg in orde gebracht door de leerlingen, als de school aan den gang is. Om eenzijdigheid te vermijden volgt hier nog een overzicht dei' stichtingskosten enz. van een tweede (pas opgerichte) school, n.l. die te Oud-Beijerland. Deze waren geraamd als volgt: Terrein waarop de school zal gesticht worden . Memorie (*) Stichtingskosten der school, f 20150 Kosten inventaris en leer¬ middelen » 3000 Totaal f 23150 (*) Het terrein werd door de gemeente gratis afgestaan. je moeder eres oppassen, want die is den laatsten tijd lang niet goed." „Ik...? Ik mankeer niks. Dat komt vanzelf wel weer terecht," zei vrouw Elders lachend, maar toch met moeite haar tranen bedwingend. Ze voelde wel, dat ze leugens sprak. Neen, 't kon zoo niet lang meer gaan. Ze was op. En plotseling tot een ander uiterste vervallend, liet ze moedeloos T hoofd achterover zinken. „Ja, Kees, je hebt misschien gelijk. Ik ben af. Als jullie nou maar vrede houwe... Beloof je me dat, Kees? 't Zou zoo heerlijk wezen, als jullie mekaar nou eens goed begrijpen kon." „Moedertje, moedertje," jammerde Trijntje. „Stil nou, stil nou. Zoo niet. We willen alles wel beloven, maar blylt u dan bij ons!" Ook Kees voelde een slag. Hij had wel wat gemerkt, den laatsten tijd, maar dat 't al zoover was, dat zij, die anders altijd zoo luchthartig over haar getob kon spreken, zoo in eens den moed liet zinken, begreep hij niet. „Kom, vrouw, zoo erg is 't nog niet. Jij moet bij ons blijven. Buiten jou kunnen we 't niet redden. Wil ik den dokter eres halen?" „Nee, Kees, nee. Ik ben al weer klaar. Ik weet het niet, hoe 't zoo kwam, maar ik dacht, dat het gauw afgeloopen zou wezen. Ik ben den Dit kapitaal werd gevonden aldus: Subsidie van het Rijk . . . f 2000 » » de Provincie . » 500 Renteloos voorschot van de gemeente » 5000 Hypothecaire geldleeniDg. . » 10000 Obligatieleening » 4500 Bijdrage van het Hoofd¬ bestuur van 't Nut. ...» 1000 Bijdragen van gemeenten en anderen » 150 Totaal f 23150 Bovenstaande cijfers geven de ra¬ ming weer; de werkelijke cijfers zijn mij niet alle juist bekend, maar wel weet ik, dat de stichtingskosten niet onbelangrijk beneden en de subsidies niet onbelangrijk boven de raming hebben bedragen, zoodat de toestand in bovenstaande cijfers zeker niet te rooskleurig is geschetst. In Oud- Beijerland heeft men voordeelig ge¬ bouwd en de zaak, ook wat inrichting enz. betreft, op zeer practische wijze aangepakt. Een bezoek aan die school en haar ijverig Bestuur zou ik in ieder geval aan hen, die eventueel het initiatief voor Medemblik wenschen te nemen, ten sterkste aanbevelen. Van een welwillende ontvangst kan men — naar ik mij overtuigd houd — zeker zijn. Het wil mij voorkomen, dat men op de medewerking van het gemeente¬ bestuur — nu een man aan het hoofd staat met ruimen blik, goeden wil en een warm hart voor de hem toevertrouwde belangen — kan re¬ kenen, wanneer de zaak ernstig wordt aangevat. En wanneer ook particulieren, vereenigingen en stichtingen, die tot deze zaak in min of meer verwijderd verband staan, het hunne willen doen, dan zal de stichting geen onover¬ komelijke moeilijkheden kunnen op leveren. Maar opofferingen, veel goeden wil, veel arbeid en doorzettingsvermogen zal er gevergd worden; en die is — als men de zaak eenmaal wil — in Medemblik zeker wel te vinden. Het spreekt van zelf dat de zaak heel wat gemakkelijker en een¬ voudiger zou worden, wanneer een laatsten tijd ook zoo onrustig. Als jullie me maar beloven, dat jullie de vrede houwe, als il: sems eres weg mocht raken, 't Zou zoo 'n rust voor me zijn." „Aan mij zal 't niet leggen, dat weet je wel, vrouw, 'k Mag soms eres kwaad wezen, maar den laatsten tijd heb je toch niet te klagen over me gehad, wel?" „Nee Kees, dat is ook zoo. Wees jij nou ook stil, Trijntje Ik ben nu al weer klaar." Maar ze was niet klaar. Drie dagen later stond de dokter ook voor haar ziekbed. „Rust," klonk 't, „rust." En ze rustte lang. heel lang. Diep in den winter, toen Trijntje reeds lang weer klaar was en haar moeders zuster reeds weken weg was, begon er pas verandering in te komen. Haar tijd was om en zij had gehoor te geven aan de stem, die allen menschen 't zwijgen oplegt. Tot 't laatste oogenblik had ze nog hoop, de arme vrouw; ze kon zoo moeilijk scheiden. Haar gansche leven bijna door had ze er naar verlangd, nog eens gezond en sterk te worden en nog vlak voor haar sterven sprak ze haar hoop uit. Juist dat maakte 't heengaan zoo smartelijk. En of Trijntje haar al troostte en haar onder tranen verzekerde, niet bestaand gebouw voor de ambachts¬ school met weinig kosten kan worden ingericht. Wanneer het voornemen der Re¬ geering om een nieuw Krankzinnigen¬ gesticht te bouwen werkelijkheid wordt, en dat schijnt helaas voor Medemblik in een niet ver verwijderd verschiet te gebeuren, dan is van de dan openkomende gebouwen mis¬ schien gebruik te maken en wanneer geen andere Rijksinstelling daarin wordt gevestigd, dan zal de Regeering ongetwijfeld tot medewerking bereid worden gevonden. Misschien is ook een ander be¬ staand gebouw voor de school te verkrijgen en in te richten; dat is echter een zaak van uitvoering, die pas later aan de orde komt. Ik meende deze mogelijkheid echter niet onvermeld te mogen laten, omdat ze de kans van slagen belangrijk zou verhoogen. Uit het bovenstaande zal een ieder echter wel duidelijk zijn, dat de op¬ richtingskosten niet de grootste moeie- lijkheid opleveren, om de school mogelijk te maken. Men heeft dan ook elders den meesten nadruk gelegd op, de grootste aandacht gewijd aan de exploitatiekosten en het vinden van de daarvoor noodige jaarlijksche inkomsten. Ik zal een overzicht geven van de exploitatiekosten van de beide scholen, waarvan ik de oprichtingskosten mededeelde. Ambachtsschool te Middelharnis. A. Ontvangsten: Subsidie van het Rijk ... f 5000 » » de Provincie . » 1500 » » Gemeenten . . » 750 » » het Nutsdept. » 250 Bijdragen » particulieren . » 700 » » weeshuizen . . » 175 Opbrengst schoolgelden. . . » 1100 Verkoop en verloting van op school verv. voorwerpen. » 250 Buitengewone ontvangsten . » 675 (waaronder f 300 batig saldo vorig jaar.) Totaal f 10400 van haar te zullen gaan, voor ze werkelijk dood was, en of Kees haar de wangen kreelde en fluisterde, dal ze niet sterven zou, — ze stierf, nog eer ze recht bemerkten, dat 't met haar geëindigd was. Zonder eenig afscheid ging ze heen en daarom trof het hun nog als een zware slag, toen de dokter haar onderzocht en constateerde, dat 't „gebeurd" was. Ze konden 't bijna niet gelooven. Zoo weg, zoo plotseling hield ze nu op, de afgetobde blikken op te slaan 't Wilde er maar niet in. Maar — of Trijntje al wachtte en waakte, — de oogen bleven gesloten. Eerst toen Kees haar bij 't bed wegtrok met zijn: „Kom, Trijntje, 't is gebeurd, kom, kind, kom, nou weg, laat haar nog in onze gedachten voort¬ leven," eerst toen viel ze jammerend op een stoel, en daar met 't hoold op de tafel, snikte ze, tot den volgenden morgen een groo'.e streep zonlicht haar kwam wekken. Nu moed, Trijntje, nu komen zware dagen. NEGENDE HOOFDSTUK. Te midden van het leed om haar moeder, om de stilte in huis, om de leegte bij 't eten, waren de gedachten B. Uitgaven: Bezoldiging directeur en leeraren . . . . f 5700 » concierge. . . . » 250 Schoonhouden » 100 Onderhoud gebouwen en meubilair » 125 Assurantie » 50 Verwarming en verlichting » 500 Materialen » 1500 Schoolbehoeften en werk¬ kielen » 200 Administratiekosten » 150 Rente en aflossing ..... » 1750 Onvoorziene uitgaven. ...» 75 Totaal f 10400 Ambachtsschool te Oud-Beijerland. A. Ontvangsten: Subsidie van het Rijk . . f 5000,— » » de Provincie » 1350,— » » Gemeenten . » 500,— Bijdragen » particulieren » 1000,— » van corporatiën enz. » 150,— Schoolgelden » 750,— Verkochte en verlote voorwerpen » 250,— Totaal f 9000,— B. Uitgaven: Salaris directeur en leeraren f 4800,— Rente en aflossiug » 1697,50 Assurantie » 47,50 Leermiddelen en werk¬ kielen » 300,— Materialen » 1300,— Vervvarming en verlichting » 380,— Administratiekosten. ...» 150,— Schoonhouden » 75,— Belooning concierge. ...» 250,— Totaal f 9000,— Op beide scholen wordt onderwijs gegeven in smeden, timmeren en schilderen en is aan de in¬ richting een avondteekenschool verbonden. De onderwijskrachten bestaan uit een directeur en een leeraar voor elk der drie onderwezen vakken, terwijl een onderwijzer bij het lager onder¬ wijs aan de leerlingen, die daaraan behoefte hebben, gewoon lager onder¬ wijs geeft. van Trijntje soms urenlang bezig met Klaas, met Albert en met haar vader. Wat zag ze op tegen een ontmoeting met Albert! Waarom had ze ook niet toegestemd dien avond, toen Albert zoo wonder was en maar met alle geweld wilde, dat zij vrij zou zijn van haar ver¬ plichtingen tegenover hem, omdat hij maar niet geloofde dat ze genoeg van hem hield. — 't Was geen geldzaak tusschen hen, als ze dat maar begreep, had hij toen gezegd, en zij had maar één woord te spreken en dan zou hij wel zorgen dat ze vrij kwam. Maar ze had het toen niet gewild. — De liefde kwam immers wel, zei haar vader, als ze eerst maar getrouwd waren... Nu voelde ze echter, hoe dwaas het was, dat te gelooven, en tranen van schaamte kwamen haar soms in de oogen, als ze weer terugdacht aan de woorden, die zij toen gebezigd had om hem aan haar liefde te doen gelooven. Leugens waren het geweest, grove leugens. Nu eerst wist ze wat 't was, lief te hebben; dat stortte zich uit in je gemoed, en alles wat je beroerde, 't ondervond er de weldaad van. Altijd en oveial was hij om je. Droomend van hem, deed je je werk en droomend van hem sliep je in en droomend van hem moest je lachen en weer droomend