Tekstweergave van MC_1905_05_27_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
niet vergeet, wie dus op zijn tijd ook superphosphaat, beendermeel o~ thomasphosphaat, kainiet of patent kali enz. gebruikt, zal over achter uitgang van zijn land nimmer hebben te klagen. Ik hoop na deze inleiding een volgenden keer een en ander over de kunstmeststoffen en hun gebruik te schrijven. J. H. STEGGERDA. OOSTERLEEK. Eerste Kamer. In het aldeelingsverslag over de onderwijsnovelle komen o.a. de volgende opmerkingen voor. Betreurd werd de groote spoed waarmee deze wetsvoordrachl, na aan neming door de Tweede Kamer, naai de Eerste was opgezonden. Sommige leden achtten het laatste gedeelte eener zittingsperiode niet het geschikte tijdstip voor zoo n belangrijk principiëel voorstel. Anderen bestreden dal. Door onderscheidene leden werd de grondwettigheid van het voorstel be¬ streden; anderen achtten het juist in den geest der wet. De verdienste van het voorstel lag h.i. daarin, dat het voor hel bijzonder onderwijs de moge¬ lijkheid opende, zich zoodanig in te richten, dat het overal op gelijke hoogte met het openbaar onderwijs kan staan Onderscheidene leden verklaarden, dat onder de leuze van rechtsgelijkheid van openbaar en bijzonder onderwijs, in werkelijkheid het eerste in ongunstiger stelling was gebracht, omdat het aan hooger eischen moet voldoen. Leden der linkerzijde noemden het, met het oog op de linantiëele regeling en de ongelijke behandeling van ge¬ meenten en besturen van bijzondere scholen — een partijwet — een naam, dien het ontwerp, volgens de rechterzijde, allerminst verdiende. Ten aanzien van de voorwaarden van subsidieering der bijzondere scholen, oordeelden velen, dat niet voldoende door de wel gewaarborgd wordt, dat het bijzonder onderwijs deugdelijk is. Anderen meenden, dat men aan die waarborgen geen al te groote waarde moest hechten, daar het belang der ouders en schoolbesturen meebrengt, dat voor goed onderwijs wordt gezorgd. Hooger Onderwijs. Slechts met een enkele opmerking hier en daar uit de breede debatten kunnen wij volstaan. Zoo kwam de heer Van der Feltz tegen de bepaling op, waardoor bij algemeenen maatregel van bestuur aan de polytechnische school aldeelingcn kunnen bijgevoegd of geplitst worden. De professoren voor zoo'n nieuwe ol gesplitste aldeeling worden benoemd, zonder medewerking der Slaten-Generaal; maar hoe, als de Kamers weigeren bij de begrooting gelden voor hun traclementen toe te staan ? Bij de nu voorgestelde regeling is de bevoegdheid der uitvoerende macht overschreden en ongrondwettig De heer Van Houten vond het een zonderling ontwerp en wierp de ver¬ denking van zich, alsol oppositie tegen deze wel iels anders beoogde dan 's lands belang. Het ontwerp bevat vele goede punten, als de verbeteringen der polytechnische school en de instel¬ ling der bijzondere leerstoelen. Hel onderwijs wordt er veelzijdiger door. Nu kunnen hoogleeraren optreden in alle richtingen der godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen. Doch daar komt de Minister gelijk¬ stelling en geld vragen voor een universiteit, waar groote eenzijdigheid zal heerschen. 't Is gemakkelijk, 3 faculteiten met 3 professoren te verkrijgen ook voor Katholieken, straks voor sociaal-demo¬ craten Die inrichtingen krijgen dan ook de bevoegdheid tot het uitreiken van graden (effectus civilis). En al die studenten zijn benoemhaar tot staats¬ ambtenaar. Spreker achtte de bevorde¬ ring dezer universiteiten tegen de belangen van den staat, die zijn sou- vereiniteit niet mag overdragen aan een particuliere instelling. In de seclies heelt spreker aange¬ geven, om op te heffen den effectus civilis voor alle graden van alle univer¬ siteiten en alle candidaten te onder¬ werpen aan een staatsexamen, waarna zij zich practisch kunnen bekwamen. Volgens den heer Woltjer moesten alle liberalen, die werkelijk vrijheid en ontwikkeling wenscben, voorstemmen. In de grondwet staat, dat er naast openbaar onderwijs ook gelegenheid open staat voor bijzonder onderwijs. Waarom zooveel bezwaar gemaakt, dit beginsel door te trekken tot het hooger Onderwijs? Dit ontwerp huldigt de historische lijn, en behoeft in beginse geen bezwaar bij de linkerzijde te ontmoeten. De slaat kan ook door dit ontwerp invloed hebben op het weten schappelijk gehalte zijner ambtenaren die hij kan kiezen, waar hij wil. Men mist het recht, om te zeggen, dat hel dogmatisch, religieus hooger onderwijs niet wetenschappelijk is en geen mannen zou kunnen vormen voor staatsambten. Dit ontwerp sluit zich aan bij hel beslaande stelsel van wetenschappelijke ontwikkeling, het laat hel hooger onder¬ wijs vrij en ook het openbaar hooger onderwijs, om te doceeren, wat hel wil Ook betwist hij, dat een bijzondere universiteit onvolkomen moet zijn. De heer Vermeulen erkende, dal het tegenwoordig hooger ondeiwijs zeer hoog staat; hij verwacht, dal de bijzondere leerstoelen veel Irischheic aan het onderwijs zullen geven, dat ook al eenzijdig is geworden. Spreker geloolt niet, dal de toekenning van den effectus civilis aan de bijzondere univer¬ siteiten, het wetenschappelijk ge¬ halte van 't hooger onderwijs zal doen dalen. Daarvoor behoeft geen vrees te zijn. Kleine drilscholen zouden na een paar jaar van schijn-beslaan verdwijnen, door de leerlingen en hun ouders zelf. Spreker kan ook niet inzien, dat de staatsexamens den bloei der wetenschap zullen bevorderen en ons betere amb¬ tenaren bezorgen. De heer Stork herinnert, dat vrijheid nog geen „bandeloosheid" beleekent. Hier wordt gelijkstelling gevraagd voor een zeer onvolkomen inrichting met de Rijks-universiteiten. Men viaagt hier een privilegie voor een universiteit, die niet op hel zeilde niveau staat en ge¬ bonden aan bepaalde leerstellingen Voor aanstaande ambtenaren is breede ontwikkeling alleen verkrijgbaar, wan¬ neer de jongelui onderricht ontvangen van mannen van allerlei richting. Spr. vreest voor verlaging van hel peil, wanneer er lal van kleine hooge scholen komen. De Min. van Binnenl. Zaken meent, dal te recht gewezen is op den rijken inhoud van dit ontwerp Wal de kwestie van het civiel effect aangaat, de minister houdt vol, dal ten opzichte van hel H 0. een monopolie in ons land bestaat. Dit ontwerp be oogt, het monopolie op te heffen. De anli-revolulion.lire partij strijdt voor vrijheid op geestelijk gebied. Bij de wel is bepaald, dal gegradueerden aan gestelde voorwaarden moeten voldoen voor benoembaarheid. Dat is ook in deze wel vastgesteld. Er zijn groepen, die van anderen in levensuiting verschillen; voor hen mag men opvorderen gelijkheid in rechten op geestelijk terrein. Niet de staal moet de wetenschap leiden, maar de wetenschap zelf, om iedere andere geestelijke richting gelegenheid te geven zich te onlplooien. Dat is de ware vrijheid. Bij de replieken wees de heer Van Houten er op, dat, zoo de Minister het temporair karakter der wet wilde doen uitkomen, er één middel bestond, n 1. de slaals-examens voor de benoem¬ baarheid lol zekere ambten onmiddellijk in te voeren. De Minister vond 't voorstel van den heer Van Houten scherpzinnig en vol energie, doch als wensch der iberalen kwam het te laat. Bij zuivere partijslemming 25 tegen 17 werd daarna de Hooger Onderwijs¬ wet aangenomen. Na behandeling van eenige kleine ontwerpen, is daarop de Kamer lot 29 dezer gescheiden. Met de aldoening van lager onderwijs en pensioenwellen zal de Eerste vamer den parlementairen arbeid van 1904—5 sluiten. Tweede Kamer. Met een hartelijke toespraak tot af¬ scheid door den Voorzitter Baron Mackay, is ook de Tweede Kamer tot nadere bijeenroeping uileen gegaan. Gemengd Nieuws. De brand te Vriezenveen. Verbazend groot is dagelijks het aantal bezoekers, dat van heinde en ver de aan¬ gerichte vorwoestingen, in ons vorig no. gemeld, komt bezichtigen. Alleen het getal wielrijders bedroeg j.l. Zondag eenige duizenden. Vele giften komen bij den Burge¬ meester van Vriezenveen in, tot leniging van den nood. Wielrijden bij onweer. Het is niet zonder gevaar, wanneer men bij onweer op zijn rijwiel zit of er mode in de hand loopt. Iemand heeft het zelf ondervonden, dat hij in den vorigen zomer met zijn vriend door een onweer word verrast. Daarbij trokken de rijwielen, waarop zij zaten, door hunne staaldeelen den bliksem aan, zoodat zij van hunne rjjwielen werden geslingerd. Geraden is het dus, bij een naderend onweer zijn rijwiel zoo spoedig mogelijk in zekerheid te brengen. Een driftige vrouw. Voor de Rechtbank te Hull is eene vrouw wegens dronkenschap en verzet tegen de politie veroordeeld tot eene boete van f 10,50. In haar woede daarover wierp zij den rechter hare schoenen naar het hoofd. Deswege werd zij nu tot twee maandon gevangenisstraf veroordeeld. Droevig levenseinde. Op onverklaarbare wijze is de 9-jarige zoon van den heer De Vries, evangelist Ie Nieuweschans (Gr.) in een regenbak geraakt. Enkele oogenblikken later werd het ventjo opgehaald; de levensgeesten waren helaas al geweken. Een vrouwelijke Kiezer. Op de nieuwe Haagsche Kiezerslijst komt onder No. 15569 voor: Mejuffr. Rachel Mendel, Balistraat 45, geboren 5 Juni 1862. Hoe kan dat ? Doodgeslagen. Te Capelle is een molenaarsknecht bij het verzetten van een molenkap zoodanig door een der wieken getroffen, dat hij onder het naar huis brengen bezweek. Nachtvorsten. Uit 's Gravenzande wordt bericht, dat de aardappelen in het „Westland" voor het meerendeel bevroren zijn. Spoorweg-ongeluk. In de derde avenue te New-York zijn twee treinen in botsing gekomen. — Er werden 20 personen gewond. In deH nacht. Te Stoppeldijk zakte des nachts de vloer in van een kelderkamertje, waarop een bed stond. Do twee zich daar be vindende personen, een man van 87 en een van 50 jaar, vader en zoon, vielen naar beneden. Met moeite wist de zoon zich uit zijn netolige positie te verlossen, doch eer hij zijn ouden vader kon helpen, was deze reeds door verstikking gestorven. Naar huis terug. Te Heerenveen is een meisje van ruim 10 jaar door de politie aangehouden, dat uit Meppol mot een kermiswagen was verdwenen en wier ouders opsporing en terugzending hadden verzocht. Kleine oorzaken .... Over een nietig geval, kregen een paar arbeiders te Nieuw-Beerta (Gr.) zulk een hevigen twist, dat de messen voor den dag kwamen en een van hen een gevaar¬ lijke steek in den onderbuik kreeg. Zijn toestand is hoogst zorgwekkend. In brand geraakt. Een 11-jarig meisje is op de gemeen¬ telijke vuilnisbelt te Huizen in brand geraakt. Haar toestand is bedenkelijk. Schrik. Te Goes is een zekere W., die, sedert eenigen tijd lijdende, in een rustbed lag, zoodanig van het onweder geschrokken, dat hij plotseling stierf. Bloembollen. De langdurige Noordenwind doet veel z.g. „vuur" in het loof der bloembollen ontstaan. Allerwege is men bezig het af te snijden, om alzoo het ontijdige af¬ sterven te voorkomen. Over eenige weken begint het rooien van de vroege tulpen. Onbewaakte oogenblikken. Yoor de tweede maal heeft deze week een zelfde droevig ongeval te Hilversum plaats gehad. Terwijl de moedor even afwezig was, brandde een 2-jarig kind van den arbeider Landzaat zich door het spelen met lucifers zoo deerlijk, dat in korten tijd het kind aan de brandwonden stierf. Toch ontwaakt. Een dochtertje van den heer P. L. te Scheemda, dat sedert bijna anderhalf jaar leed aan slaapziekte of nona, is eindelijk ontwaakt. Het kind was al dien tijd kunstmatig gevoed geworden. BUITENLAND. Heeft het Fransche volk ein¬ delijk de revanche-idee tegenover Duilschland laten varen? vraagt men zich de laatste dagen onwillekeurig af. Is er een ommekeer in de stemming tegenover den erfvijand gekomen ? De ministerraad heelt besloten, Frankrijk tij het huwelijk van den Kroonprins, op 3 Juni, door een buitengewoon ge¬ zantschap te laten vertegenwoordigen. )e commissie wordt zóó samengesteld, dat de zending niet alleen een hoffelijke daad, maar ook een daad van politieke reteekenis zal zijn. Dit kan, na hel Marokko-incident, niet anders beschouwd worden dan als een goeden zet op hel polilieke schaakbord, door de Fransche regeering gedaan. President Loubet zond de bruid reeds een prachtig cadeau Beweerd wordt, dat Japanners, versterkt met aldeelingen Chmeezen, zich bevinden op de linkerflank van het Russische leger. Zij zouden vlaggen meevoeren met het opschrilt: „Ooster vrijwilligers-ccrps van Groot Japan." Op 10000 lotelingen telt men in Duilschland 7 recruten, die noch lezen, noch schrijven kunnen; in Nederland 220, in Engeland 380, in Frankrijk 400, in België 1010 en in Italië 4040. De lijding, dat de vereenigde Oost zeeviool voor goed de Fransche wateren heelt verlaten en om Formosa heen Noordwaarts stevent, zal in Frank rijk de gemoederen heel wat rustiger gestemd hebben. Gaat de trotsche armada de over¬ winning of haar ondergang tegemoet? De lijd zal het leeren. Admiraal Birilef is tot opperbevel¬ hebber der vloot benoemd, inplaals van Rodjeslvensky, wiens gezondheidstoe¬ stand te wenschen overlaat. Zelfs liepen reeds geruchten, dal de admiraal overleden was. Bij Keizerlijk voorschrift is voor Rusland, met een grootvorst als voorzitter, een Permanente Raad van Rijksverdediging ingesteld. Aan den Raad is de bevoegdheid verleend wetsvoorstellen te doen, om de strijdkrachten in overeenstemming te brengen met de behoelten van hel Rijk en inniger samenwerking te ver¬ krijgen tusschen leger en vloot. 'l Gaat den Duitschers in Iiud koloniën met de oorlogvoerende Nama kwa-stammen ook al niet voor den wind. Om aan hun verzet een einde te maken, heelt generaal Von Trotha een proclamatie uitgevaardigd, waarin de strijders worden uilgenoodigd zich over te geven. Wie zich onder de witte vlag aanmelden, zullen werk en eten krijgen tol het eind van den oorlog. De anderen worden uitgeroeid. Dat is de wijze, waarop een Chris¬ telijke natie zijn vijand onschadelijk maakt. In den Ainerikaanschcn Slaat Oregon is de geeselslral' in¬ gevoerd voor mannen, die bun vrouwen mishandelen. Dezer dagen werd die slral voor het eerst toegepast op twee vrouwenbeulen, die — zeker om er schrik in te jagen — het maximum straf ontvingen, n I. 20 slagen met den geeselriem. Als toeschouwers waren uilgenoodigd eenige personen, waarvan bekend stond, dal zij hun respectieve echlgenooten niet al te zachtzinnig behandelen. Die zullen ook wel gedacht hebben : wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht. Oorlog in 't Oosten. * Admiraal Togo moei besloten hebben, zijn torpedoboolen niet te wagen in een nutteloozen strijd met Rodjeslvensky. Hij zal ze alleen gebruiken om de kolenschepen in den grond te boren en de Russische transportschepen aan te vallen. Hij zal het vijandelijke eskader, dal binnenkort gebiek aan kolen moet krijgen, dwingen zoo spoedig mogelijk naar Wladiwostok te stoomen. En daar hoopt hij dezelfde laktiek te volgen als te Port-Arthur. Dat is hel Japansche plan. De toekomst zal leeren, in hoeverre dit succes zal hebben. Vergadering van den Gemeenteraad te ABBEKERK gehouden op Dinsdag 16 Mei 1905 voormiddags 10 uur. Admiraal Alexejeff, destijds Onder- Koning in het verre Oosten, wordt ver¬ antwoordelijk gesteld voor het ver¬ dwijnen van 2 millioen pond sterling, bestemd om Port-Arthur te versterken. Deze gelden zijn nooit voor het beoogde doel aangewend. De moordenaar van grootvorst Sergius is den 22en Mei 's morgens vroeg Ie Sint-Petersburg opgehangen. In Odessa is door de politie een jommenfabriek ontdekt. Niet minder dan 137 gevulde projectielen werden in beslag genomen, benevens een hon¬ derdtal, die nog leeg waren. Zij werden gevonden onder den vloer, bedekt met zand en steenen en in den kelder van een der in hechtenis genomen werk- ieden. Onder de gearresteerden be¬ vinden zich 4 studenten. Tegenwoordig alle leden, behalve de heer A. Zijp Az. Voorzitter de heer K. Zijp Jz. De Voor¬ zitter opent de vergadering, heet de aanwezigen welkom en leest daarna de notulen der vorige zitting, welke na gedane omvraag zonder op- of aanmerkin¬ gen worden goedgekeurd. Ingekomen zijn de navolgende stuk¬ ken : a. Een schrijven van den heer J. Man¬ tel, waarin hij den Raad mededeelt zijne benoeming tot Hoofd der school alhier aan te nemen. b. Een missive van H. H. Ged. Staten dato 3 Mei j.l., waarin mededeeling wordt gedaan dat bij Koninkl. Besl. van 12 April 1905 no. 39, een pensioen ton laste van den staat is verleend aan H. Rol Hz., eervol ontslagen" Hoofd der school te Abbekerk, ten bedrage van f737 's jaars, met ingang van 15 Maart j.l. c. Van het zelfde colloge een afschrift van het uittreksel uit het Koninkl. Besl. van 10 April 1905 no. 73, inhoudende goedkeuring, dat ten behoeve van deze gemeente wordt geheven vergunningsrecht voor de uitoefening van den kleinhandel in sterken drank. d. Een schrijven van den beer A. Zijp Az., waarin hij mededeeling doet dat hij voor een herbenoeming als raadslid niet weder in aanmerking wenscht te komen. Bovenstaande stukken worden voor kennisgeving aangenomen. Vervolgens laat de Voorzitter circu- leeren de op 30 Maart j.l. gedane boek¬ en kasopname en doet voorlezing van het verslag omtrent den toestand dezer gemeente over 1904. Daarna wordt aan de orde gesteld de rekening en verantwoording van de Gezondheids-commissie gezeteld te Hoorn, over het dienstjaar 1904, vergezeld van een toelichting. Nadat deze rekening is onderzocht en geen aanmerking door een der leden wordt gemaakt, volgde goed¬ keuring en zal daarvan mededeeling wor¬ den gedaan aan genoemde commissie. Tot lid der commissie tot wering van schoolverzuim werd benoemd de heer J. Mantel. Aan den heer L. Colenbrander onder¬ wijzer alhier, werd een gratificatie toege¬ staan van f 50, voor de waarneming van tijdelijk Hoofd der school. In geheime zitting werd behandeld het suppl. Kohier Hoofd. Omslag en der Hondenbelasting. De verg. werd hierna gesloten. Plaatselijk Nieuws. HOORN. De in ons land vertoevende Engelsche Landbouwjournalisten kwamen Woensdagmiddag halt' één alhier aan, in 3 rijtuigen, na een tocht door de Purmer en de Beeraster, langs den Zeedijk. Men ging dadelijk naar hot terrein achter het hotel „de Roskam", waar eenige pracht¬ exemplaren, runderen van de fokvereeni- gingen te Oostwoud, Beemster, Twisk, Hoogkarspel en Berkhout, waren ten toon gesteld, benovens eenige ter op¬ luistering, waaronder de beroemde stier van den heer C. Post te Binnenwijzend. Aan elk der bezoekers werd een etui overhandigd met 17 photo's van fokdieren uit den omtrek. De lunch werd gebruikt bij don heer L. de Goede, waarna te voet eeu bezoek werd gebracht aan het Rijkslandbouw¬ proefstation. Na bezichtiging hiervan werd de reis per rijtuig vervolgd door „Do Streek", waar o. a. een bezoek word gebracht aan de kaasfabriek van den hr. Brander te Hoogkarspel. OPPERDOES. De Medemblikker Chr. Zangvereeniging, onder leiding van den heer T. Nooitgedagt, hoopt alhier op den Hemelvaartsdag eene uitvoering te geven (zie adv.) Reeds een en andermaal liet genoemde Zangver. zich te Medemblik hooren, met veel succes. We hopen dat haar loffelijk pogen ook hier waardeering zal vinden. ANDIJK. Do Zangvereen. „Halleluja", dir. E. G. Broekstra, gaf Dinsdag eene uitvoering in de Geref. Kerk. Een rijk programma werd zeer goed weergegeven. Sommige liederen werden uitstekend ge¬ zongen; van andere werd het tempo wel wat snel genomen, zoo b.v. van „Jezus' dood en opstauding", waarvan het begin heel statig moet worden gezongen. Over het geheel genomen, stemde ieder hoorder zeker in met den leider dor bijeenkomst, Ds. F. C. van Dorp, dat de hoorders een avond van rein genot hadden doorgebracht, waarvoor zangers en di¬ recteur hun dank verdienden. — Ansjovis: 23 Mei 68270 stuks. 24 Mei 23000 stuks met 42 vaartuigen. 25 Mei gemiddeld 300 per boot. WERVERSHOOF. Voor het examen van onderwijzeres slaagden dezer dagen te Haarlem, onze vroegere dorpsgenooten de dames : M. Deen en P. van Dam, kweekelingen der R.-Kath. School tu Monnikendam.