Tekstweergave van HK_1947_04_30_0003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
NIEUW NOORDHOLIANDSCH DAGBLAD- Woensdag 30 April 1947 PAG. 3 Geest in het leger beslissend voor Nederlands toekomst Hoofdaalmoezenier Van Straelen: Een levenskwestie voor ons vólk li. Wat er gedaan moet worden Opdat deze jonge kerels gaaf'en. ongerept blijven, is noodig, aller¬ eerst noodig, dat Nederland voor hen bidt en blijft bidden. Zij zijn de bloem van qpze jeugd, de kracht van ons volk en Zijn toekomst, de •vaders-van onze toekomstige gezin¬ nen. Zooals dit leger is, zal ook de toekomst zijn van ons volk: een slecht leger een slecht volk, een goed leger een goed volk. / Vooral dient er voor te worden gezorgd, dat de soldaten actief blij¬ ven. Wanneer er geen militaire ac¬ tiviteit is, moet deze door iets an¬ ders worden aangevuld. De steden zijn voor de jongen's als de pest, vooral een havenplaats als Tandjong Friok. Voor het moreel der troepen is het .beste hen uit de steden te houden: moeten zij er toch zijn, dan dient gezorgd voor goede en uit¬ stekende geoutilleerde militaire te¬ huizen. Doch de rimboe is voor hen ideaal: daar groeit de geest van ka¬ meraadschap en saamhoorigheid, de gemeenschapszin, daar worden zij als groote verkenners, die met en¬ thousiasme al die typische en na¬ tuurlijke hobbies uitleven. Zij gaan tuintjes aanleggen, volières bouwen, zelfs op .< zijn echt-Amsterdamsch duiven houden. Een geweldige verantwoording hebben de -meisjes, die met een mi¬ litair verloofd zijn. Laten zij regel¬ matig schrijven en opgewekt schrij¬ ven: geen sentimenteel gedoe, dat zij zich eenzaam voelt, niet kan le¬ ven zonder hem, ook niet <ïat zij zoo prettig met anderen is uitge¬ weest, want dat zet de jongens aan het piekeren en dan gaan zij drin¬ ken en de kampong in. Het meisje beteekenis. In haar afwezigheid is voor den soldaat van geweldige gaat hij het meisje idealiseeren en beteekent zij ontzaggelijk veel voor hem. Daarvan moet zij gebruik maken om hem moed in te spreken, zeggen dat zij zich flink houden en hem omhoog trekken. De militairen van de K. L. moe¬ ten wijl zij geen Indische ervaring hebben tegen zichzelf in bescher¬ ming genomen worden, vooral ten opzichte van huwelijksaangelegen¬ heden in Indië. De waardeering, die moet worden uitgesproken voor de K. L. geldt eveneens voor de mannen van de K.N.I.L., onder wie velen een moor¬ dende krijgsgevangenschap achter den rug hebben, dikwijls nog in on- RADIO PROGRAMMA DONDERDAG I MEI HILVERSUM II (415 M.): 7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgym; 7.30 Mor¬ gengebed; 8.00 Nieuws; 8.15 Opge¬ wekte -melodieën; 9.05 Ochtendcon¬ cert; 9.30 Politieberichten; 10.15 Mor¬ gendienst; 11.00 Ziekenbezoek; 11.30 „Maria — Meikoningin";, 11.45 Zang: R. Strauss; 12.00 Angelus; 12.03 Cho¬ pin; 12.30 Lunchconc.; 13100 Nieuws . en Kath, nieuws; 13.20 Lunchqoncert 14.00 „Continental-Quintet"; 14.40 Voor de Vrouw; 15.00 Amst. Kamer¬ muziekgezelschap; 16.00 Bijbellezing; 17.20 Zang en vleugel; 17.50 Voor de jeugd; 18.00 Orgel; 18.30 „Dessa- klanken"; "19.30 Nieuws; 20.05 Piano- Chópin; 20.50 Toespraak en. zang; 22.30 Nieuws; 23.00 Orgel en gram.; 23,57 Sluiting en Wilhelmus. HILVERSUM I (301 M.): 7.02 Nieuws en gram.muz.; 8.00 Nieuws; 7.17 Geschiedenis van den 1 Mei-dag 8.50 Voor de Vrouw; 10.35 Voor de zieken; 11.45 Familieberichten; 13.00 Nieuws: 14.30 Voor de'Vrouw; 15.00 Miller-Sextet; 16.00 Malando en zijn tango-rumba-orkest; 18.00 Nieuws; 18.20 Potpourri van Mei- en Strijd¬ liederen: 19.15 Orgel; 19.25 1 Mei- declamatorium; 20.00 Nieuws; 20.05 > Radiophilharm. orkest; 21.15 Toe¬ spraak door Z.E. Minister W. Drees; 23.00 Nieuws en gram.muz.;' 23.45 Orgel ên zang. „ zekerheid verkeeren omtrent hun familieleden en van wie velen recyis zwaar in hun familie getroffen zijn en die zich niettemin geheel geven aan de Nederlandsche zaak. Het zal een taak voor Katholiek Thuisfront zijn meer aandafcht. aan de K.N.I.L. te besteden, vooral door het ver¬ strekken van Maleische kerkboek¬ jes en folders, en door aan die menschen en hun gezinnen de ser¬ vice te bieden, die zij noodig heb¬ ben voor hun godsdienstige en rqo- reele leven. Voorkomen van moreele misdragingen. Als oorzaken van moreele misdra¬ gingen moeten worden aangegeven de stad en het drankmisbruik. Der¬ halve hoe minder de soldaten in de stad gqlegerd zijn hoe betert De of¬ ficieren dienen toe te zien op het gebruik van snerken, drank door de soldaten. Doch vooral dient gezorgd te worden voor rust en ontspan¬ ning na ingespannen actie. Dit kan geschieden door uitvoeringen en psychologisch geleide sportbeoefe¬ ning en andere vormen van reactie,.- zoodat zij geen behoefte gevoelen aan immoreele ontspanning. Beter dan steun te verleenen aan amuse¬ mentsleveranciers zou het zijn, over te schakelen naar goede én hoog¬ staande particuliere gezelschappen en daarnaast de zelfwerkzaamheid der soldaten te stimuleeren door het zenden van goede tooneelstuk- ken en muziekinstrumenten. De soldaten zelf willen ook niet de z.g. goedkoope „gijn". In het soldaten- blad „De Tijger" van 29 Maart schrijven zij zelf over een der uit Nederland overgekomen artist en, wiens naam wij maar zullen ver¬ zwijgen: „Slanen ze ons nouw zoo laag an of bennen ze hem in Hol¬ land graag een tijdje kwijt? Nouw dat kan ik me voorstellen". Wat Thuisfront doen kan. Voor Katholiek Thujsfront zal het noodig zijn meer Indische ervaring op te doen, bijvoorbeeld door uit¬ wisseling van leidende perqpnen. De soldaten stellen zelf geen Rrijs meer op goedkoope romans of • het be¬ kende leesvoer. Zij hebben een voorkeur voor betere lectuur en vooral oude en nieuwe geïllustreer¬ de bladen, ook gebonden exempla¬ ren. Gebrek is er aan hosties, miswijn en kaarsen. Men zou den aalmoeze¬ niers egn groot genoegen doen met witte toogen, waarin zij zich meer als priester voelen. Het gemis doet zich ook gevoelen aan een paar hon¬ derd kruiswegstaties; dit kunnen gerust losse platen zijn. De soldaten zelf lijsten1 graag. Voor de man¬ schappen zelf heeft men behoefte aan duizenden kruisbeelden, liefst niet van gips, maar meer in den trant van niet te kleine missiekrui- sen. De jongens hangen deze alle- rhaal op en zijn er zeer op gesteld. Ook smaakvolle Mariabeelden b.v. van hard gebakken steen, en ande¬ re religieuze artikelen zijn bijzon¬ der welkom. De z.g. „pin-up-girls" waarmede buitenlandsche geïllu¬ streerde .bladen hun troepen blij meenden te kunnen makerf, gaan er bij onze jongens niet in. Wanneer zij dan toch een plaat van een meisje ophangen, dan zijn het geen meisjes in badpak of filmsterren maar frissche koppen van echte, vroolijke en gezonde Nederlandsche meisjes. H1 ET/ z.g. „bevrijdings¬ vuur" zal door een groep fakkelloopers uit Nijmegen naar Amsterdam worden overgebracht. :J; Zondag woedde er een he¬ vige brand in een boerde¬ rij te Maren, welke de hooiberg, de schuur en het woonhuis in de asch legde. Dë 62-jarige P. v. d. G. werd op den Rotterdam- schan dijk door een auto gegrepen, tengevolge waar¬ van hij een s'chedelbasis- fractuur op liep waaraan hij spoedjg overleed. ;•< De nieuwe tinbaggermojen „Mindanap" is in" opdracht van de Billiton maatschap¬ pij te Kinc^rdijk te water gelaten. >J; Bij een vecht¬ partij onder Rotterdamsche jongpns werd een 17-jarige jongeman een steekwonde toegebracht, waardoor hij in het ziekenhuis moest EEN UURTJE TELEX worden opgenomen. ïj; tot eendrachtig samenwer- boratie met de Duitschers Rotterdam heeft eindelijk ken op te wekken, ij; In de gearresteerd, ij; De ge- zijn eigen tooneelgezel-' eerstvolgende drie weken meenteraad van Bordeaux schap gekregen: Rotter- zullen ongeveer 8.000 per- heeft afwijzend beschikt damsch Tooneel, o.l.v. Ko sonen uit de Britsche zone op een-.verzoek van Gene¬ raal de Gaulle om voor eén op 15 Mei te houden rede van het gemeentelijk sta¬ dion gebruik te maken, "ij; Begint het gevaar weer? Bij graafwerk in de tuinen om de Goffert te Nijmegen werd een coloradokever ontdekt. i|; Toen een 17- jarige jongen uit Rotter¬ dam, die een fiets bereed van een anderen jongeman, het rijwiel op diens vraag niet wilde teruggeven, ont¬ stond er een verwojd ge¬ vecht, waarbij den on- rechtmatigen wielrijder 'n steek werd toegebracht, zoodat hij in zorgwekken¬ de toestand in het zieken¬ huis moest worden opge¬ nomen. Arnoldi en Paul Storm, ij: van Duitschland naar En- Het Haagsche matrdzen- gelang worden overge- koor o.l.v. Theo van Elfe- bracht om daar te werken, ren zal in de Notre Dame ;j; Uit kampen in de Brit- te Parijs onder de Hoogmis sche zone van Duitschland de Mis van Jan van Nie- zullen Vrijdag a.s. 850 per- land ten gehoore brengen, sqjien naar Brazilië ver- De Wateler-vredesprijs trekken. ij; Op 1 Mei a.s. voor 1947 is toegekend aan zal het 25 jaar geleden zijn den heer H. van der Man- dat de Belgisch-Luxem- dere te Wassenaar, voor al burgsche economische unie hetgeen hij heeft gedaan vocjf de bevordering der vredesgedachte en voor zijn onvermoeide pogingen om de Vereenigde Naties van kracht is geworden, ij; Pierre Foucret, oud-direc¬ teur van de vermaarde Moulin Rouge te Parijs is wegens economische colla- Prijzen in vacantie-pensions en hotels vastgesteld Ex-wethouders van Amsterdam tot interneering veroordeeld HET TRIBUNAAL te Amsterdam heeft Dinsdagmorgen tegen den 47-jarigen Oud-wethouder van Am¬ sterdam, den ex-N.S.B.-er en -lid der Germaansche S.S. dr. J. L. Strak, geadviseerd tot een inter¬ neering van zes jaar met aftrek van den tijd doorgebracht in voorarrest, zoodat de veroordeelde op 10 Mei 1951 in vrijheid zal worden gesteld. Hem werden voorts de kiesrechten ontnomen, zijn. in beslag genomen roerende goederen verbeurd ver¬ klaard en tenslotte werd hem efen verbod opgelegd zich als medicus in de provincie Noord-Holland te vestigen. De veroordeelde was tijdens de ■bezetting onder burgemeester Voute wethouder van gezondheid in de hoofdstad. Het Tribunaal achtte be¬ wezen, dat hij zich een aanhanger had getoond van de Duitsche ras¬ senleer en rekende den wethouder zeer ernstig aan, dat hij destijds een 10'maanden oude vondeling op medisch niet te rechtvaardigen gronden als. van joodschen bloede had bestempeld, waardoor hij het had prijs gegeven aan de anti-jood- sche maatregelen van den bezetter. Het kindje is dientengevolge omge¬ komen. Positie Nederlandsche Passagiersschepen „Boissevain", Amsterdam-Batavia pass. 26 April Dungeness; „Congo- stroom", Amsterdam—Matadi, 27 April te Port Gentil; „Kota Baroe", 28 April 19.45 uur van Batavia te Rotterdam; „Niéuw Holland", Am- sterdam-Batavia, 27 April van Aden; „Nigerstroom", 27 April van Freetown naar Amsterdam; „Stuy- vesant", West-ilndië—Amsterdam, 28 April te Antwerpen en 30 April om 1 uur te Amsterdam verwacht; „Tarakan", Batavia—Amsterdam, pass. 27 April Gibraltar. Het advies tegen een anderen' oud-wethouder van Amsterdam, den 42-jarigen F. P. Guepin, luidde: in¬ terneering voor den tijd' van 3Vs jaar met aftrek van den tijd. door¬ gebracht in voorarrest, zoodat deze wethoudèr, die eveneens lid is ge¬ weest van de N.S.B. en bovendien van dé bereden W.A., in vrijheid zal worden,gesteld op 10 November 1948. Voorts werd de beschuldigde ontzet uit de beide kiesrechten en werd van zijn vermogen vijfduizend gulden verbeurd verklaard. Het Tribunaal was van oordeel, dat de beschuldigde door het' aanvaarden van het wethoudersambt in 1911 den bezetter medewerking heeft verleend in diens streven voor een totalitair bewind op nationaal so¬ cialistische basis en tot het stichten van een z.g. nieuwe orde in Europa. Bovendien heeft hij afbreuk gedaan aan het verzet in ons land. Het vorige vacantieseizoen heeft aangetoond, dat de- prijzen van veel vacantiepensions ver boven het geoorloofde peil lagen. Thans is een prijsregeling door den ipiniajer van economische ' zaken afgekondigd, welke zoowel voor den gast als voor den pen¬ sionhouder zeer eenvoudig aan¬ geeft wat berekend mag Worden. De regeling, aldus wopfij ons van, bevoegde zijde medegedeeld, komt hierop neer, dat in het algemeen bij particulieren f 4.50 en in be¬ roepspensions, die over gemakken als electrisch licht en stfoornend water beschikken, f 5.— per per¬ soon per dag mag worden berekend» E.en hoogere prijs, • welke meestal f 6.— zal bedragen, mag in eerste klasse pensions slechts na verkre¬ gen toestemming van den directeur- generaal- van de prijzen worden ge¬ vraagd. Waaruit de maaltijden moeten be¬ staan is nauwkeurig omschreven. Bovendien moet de kamer deugde- 'lijk zijn gemeubileerd en worden aan de bediening gelijke eischen gesteld. * Indien vier of meer gasten op een kamer met slechts één vaste wasch- tafel worden ondergebracht of kin¬ deren geen aparte kamer krijgen, moet de prijs worden .verlaagd. Voorts zijn de prijzen van afzon¬ derlijke maaltijden en ook van dranken geregeld. De pehsionprijs in hotels is op gemakkelijk te controleeren wijzen De 1.458.600$te lucht¬ reiziger Op 29 April 1937 vervoerde de K.L.M. haar 500.000ste passagier. Thans, tien jaar later, is dit cijfer bijna, verdrievoudigd. Op 29 April 1947 registreerde de K.L.M. haar 1.458.600ste luchtreiziger. België gaat bezuinigen .Gaston Eyskens, de Belgische Minister van Financiën, heeft in de Kamer verklaard, dat op de uitga¬ ven voor den civielen dienst 20 pet. zal worden bezuinigd. De regeering heeft voorgesteld de staatsuitgaven met vier a" vijf milliard francs te Verminderen om de begrooting klop¬ pend te krijgen. De Minister wees • op de interna¬ tionale waarde van den franc, die op de officieele markt onbesproken is gebleven en op de onofficieele markt is gestegen.*1 Hij voegde hier¬ aan toe, dat'België zijn productie en export moet vergrooten, daar de handelsbalans voor 1947 een nadee- lig saldo van ongeveer 17 milliard francs zal aanwijzen. Industrieele tentoonstelling te Zaandam Van 18 tot en met 24 Augustus '47 zal te Jüaandam een grdote industri¬ eele tentoonstelling worden gehou¬ den, waarvan als promotpr optreedt de heer A. de 'Vries, thans Chef Fropagapdadienst van de „AERO- FAIR 1947". In ■ verband met de Czaar Peter¬ herdenking, zal deze tentoonstelling ook Russische inzendingen ontvan¬ gen, waarover reeds besprekingen in vollen gang zijn. De inrichting van een en ander wordt op denzelfden leest geschoeid als dé Jaarbeurs en met goedkeu¬ ring van de Overheid zijn-reeds ver¬ schillende, comité's met het opstellen van attracties begonnen. vastgesteld, afhankelijk van de prijsklasse waarin bet restaurant is ingedeeld en welke op de menu- .kaart staat vermeld. De pension- prijs bedraagt' in deze vier klassen ten hoogste f 5.—■, f 6.—, f 7,50 en f 9.50 per persoon per dag. • Dé hotelhouder mag echter som¬ mige kamers hooger berekenen, mits hij andei'ë zooveel lager prijst dat hij op het gemiddelde van zijn klasse blijft. In dit geval moet een lijst van alle kamers met hun prij¬ zen in de eetzaal worden opgehan¬ gen. De nadruk wordt er op gelegd, dat reeds gemaakte afspraken voor een vacantieVerblijf wat de prijzen' betreft met deze regeling in over¬ eenstemming moéten worden ge¬ bracht. Een hoogere prijs dan die, welke in de .met 1 Mei in werking tredende beschikking is toegestaan, mag dus in geen geval worden ge¬ vraagd of betaald. België-Nederland Het Belgische Elftal Het Belgisch elftal, dat Zondag aanstaande te Antwerpen, tegen Ne¬ derland in het veld treedt, is als volgt samengesteld: Doel: Daenen (Tilleur). Achter: Aernoudts (Berchem). en Pannayè (Tilleur). Midden: Puttaert (Union St. Gil- loise), iVercammen (Lyra) en Debuck (.Eendracht). Voor: Lembëtechts (Mechelen), Coppens (Mechelen), De Clevn (Mechelen), Anoul (Luik) en Thi- rifait (Charleroi). Reserves: Meert (Anderlecht), van Boven (Beerschot), Henriet (Charleroi) en van Vaerénberg 'Na men). In de plaats van Vermeulen is dus thans de, eveneens ,als stopper- spil optredende Vercammen opge¬ steld, terwijl Chaves, die den laat- sten tijd uit vorm is, 4s vervangen door Anoul, die < in de laatste com¬ petitie-wedstrijden blijk heeft ge¬ geven een plaats in het Belgische elftal waard te zijn. Scheidsrechter zal zijn de En- gelschman Wiltshire, dezelfde die j.l. Zaterdag de cup-final leidde. De E.D.O.-spil Schijvenaar zal als reserve-speler de reis meema¬ ken, • CANADEESCH VLIEGTUIG VERMIST Een vliegtuig van de Trans-Ca- , nadian Airlines met 12 passagiers •en een drie koppen tellende de- manning aan boord wordt boven het eiland Vancouver vermist. Drie minuten voor den landingstijd be¬ stond nog contact. Bewoners van Nanaimo, aan den oostkust van heifeiland Vancouver, zeiden, riat zij boven zee een vlieg¬ tuig hebben gehoord, welks moto¬ ren defect schenen. Men is op zoek gegaan en heeft 16 km. ten zuiden van t^ncouver bij de monding van de rivier de Fraser een groote olie¬ vlek op het water ontdekt. ALSNOG CONSUMENTEN- CREDIET? Naar wij vernemen, hebben de ministers van fir^mciën en sociale zaken besloten voor bijzondere ge¬ vallen de mogelijkheid te overwe¬ gen,. gegadigden alsnog in de ge¬ legenheid te stellen om.consumen- tencrediet aan te vragen, . Een en ander verkeert nog in een stadium van onderzoek. Besprekingen over de Russische schuld Nikolai Novikof, ambassadeur der Sowjet-Unie te Washington, heeft aan het Amerikaansche ministe¬ rie van buitenlandsche zaken medegedeeld, dat de ambassade¬ delegatie bereid is besprekingen te openen over de leen- en pacht- verplichtingen, die de Sowjet- Unie «t.a.v. de V.S. heeft. De aan de Sowjet-Unie volgens de leen- en pachtwet verstrekte goéderen beloopen een bedrag van 1,1 milliard dollar. Verleden maand werd in het Huis van Afgevaardig¬ den besloten om allen export naar Sowjet-Rusland tegen te gaan, tot¬ dat Moskou een bevredigende rege¬ ling zou hebben getroffen voor de 95 koopvaardijschepen, die haar volaeni de leen- en pachtovereen¬ komst * zijn toege.wezefi. Senator Arthur van den Berg, de republi- keinsche voorzitter van de senaats¬ commissie . voor buitenlandsche be¬ trekkingen, verzocht op 20 April om een v^-bod voor het verschepen naar Rusland van volgens deze overeenkomst toegewezen goede¬ ren, totdat de uitstaande schulden waren' vereffend. Hoofdprijzen Staatsloterij 's-Gravenhage, 29 April. — 500e Staatsloterij, 5e klasse." f 1000: 4711 11838 17534 f 400: 3807 7316 13948 14414 f 200: 6640 13898 16966 f 100: 6617 7311 7531 8462 11490 12678 15827. ' . " Dezer dagen is de gecombineerde sleep van de marine en de B.P.M. met het 4000 ton metende „Juliana droogdok", waarin een drijvende bok, te Soerabaja gearriveerd na een sleeptocljt van Curacao over den Stillen Oceaan. Met dezen sleeptocht werd een record, gemaakt. Een ander record was, dat de bemanning gedurende de laatste dagen van de vaart niets anders dan spinazie uit blik gegeten heeft. Terwijl de sleepbooten „Beatrix" en „Margriet" langs de kade meren, nemen de sleepbooten uit Soerabaja hun taak over. (Anefo P.) HET MGR. MUTSAERS- OORD TE VENLO Het Mgr. JVtutsaersoord, de her- stelïingskolonie voor de leden van „St. Rafaël", de Bond vóór Spoor- en Tramwegpersoneel, gelegen aan de grens van Venlo, heeft van den oilog wel bijzonder geleden. De fraai inrichting Werd aoor de Duitschers geDruikt en ternauwer¬ nood ontsnapte het gebouw aan' de vele geallieerde bombardementen. Op het terrein van het Mgr. Mut- saersoord werden niet minder dan 41 bomtrechters geteld. In den herfst van 1944^ hebben de Duit¬ schers alle gebouwen op het vlieg¬ veld verwoest. De inrichting kwam er met de opblazing van het Kin¬ dertehuis af. Hiermede waren de vernielingen echter niet geëindigd, want in de wanordelijke bevrij-' dingsdagen ea zelfs nog „eenigen tijd daarna hebben verschillende perso¬ nen zich niet ontzien allerlei mate¬ riaal uit de gebouwen- te sloopen, waardoor deze in een deplorabelen toestand werden gebracht. Langer (lan een jaar is thans, aan de restau¬ ratie' gewerkt en men hoopt nu in Juni a.s. hiermede gereed te zijn. ( I Meimaand LIET IS onderhand, al lang ge¬ leden, maar bet blijft me bij uit mijn jeugd. Dan hadden we samen met de andere broer- ties en zusjes het beeld van Maria, thuis, témidden van bloe¬ men en kaarsen gezet■ 's Avonds als we naar bed gingen, moch¬ ten we ér' met Moeder voor ko¬ men biddem en de kaarsjes gin¬ gen aan. Die indrjukken bewaart men voor zijn heele leven. Maria neemt haar blijvende vlaats bij ons in. De Meijnaand doet ons haar op bizondere wijze veree¬ ren. Zet ook in Uw kamer Ma¬ ria's beeld in bloemen en licht. Laat Uw kinderen daar. onder Uw le.idina. zelf voor zorgen. Maakt in deze Meimaand eens wat meer uyerk van\ het geza¬ menlijk avondgebed in uw. ge¬ zin. Ook wij. mannen, schamen ons niëi met de onzen gemeen¬ schappelijk het rozenhoedje te bidden, 't Is Mei-maand. Eert Maria! MARCUS i Mozart en Bruckner in het Concertgebouw SIMON GOLDBERG VIOOLSOLIST Zondagmiddag speelde Simon Goldbergi een van de zes viool¬ concerten, die Mozart zoo rondom 1775, dius óp ongeveer 18—19 jari¬ gen leeftijd geschreven heeft. Het was deze keer het cencert ifi A gr. Wélk een muzikale vroegrijpheid en volmaaktheid bezat de jonge Mozart. Met een paar drieklanken majeur of mineur, enkele modula¬ ties, een eenvoudig rhythme. bouwt hij op enkele thema's (doch wèt voor thema's) een in driedeeligen vorm geschreven meesterwèrk op, waarvan het laatste deel opvalt door het Tempo di Menuetto. Ner¬ gens een inzinking of uiting van goedkoop sentiment» Goldberg speelde met groote Spielfreudigkeit, uiterst licht van stokvoering en" toch marquant, teer en met een tikje weemoed daar , waar het noodig was, precies zooals Mozart het waarschijnlijk gewild zou hebben. Van Beinum en zijn orkest begeleidden even volmaakt en i'deaal van k ankverhouding als de solist speelde. Een nauwelijks te verbeteren samenwerking en samenspel. Er heerschte' trouwens dén heelen middag een rustige en bezonken sfeer, zooals men die .zelfs niet altijd in het Concertge¬ bouw vinden kan Er werd merk¬ baar at leen gespeeld en geluisterd om de muziek en om de vreugde van het miusiceeren, al het andere bleef vólkomen op den achtergrond Dat het groote publiek dieper en Intenser gaat luisteren,- bleek uit de aandacht die het, na de licht verteerbare Mozart besteedde aan dien kolos der toonkunst Bruckner in zijn 8e symphonie Dit monu¬ mentale muzikale bouwwerk, .waar¬ van elk der vier deelen bijna'even lang is als een normale klassieke symphonie en elk thema even lang als een onderdeel daarvan, eischt zoowel van uitvoerenden als toe¬ hoorders de hoogste geestelijka inspanning. ■ Dit werk, waarvan Hugo Wolf 55 jaar geleden bij de eerste uitvoering, misschien met eenige overdrijving gezegd heeft, dat de menschheid pas over dui¬ zend jaar de beteekenis van deze schepping zou kunnen begrijpen en in tegenstelling met «deze uit¬ spraak dqor Hanslick, een toen¬ maals bekend kunstcriticus uit Weenen, belachelijk "gemaakt werd, zooals deze «1 dé werken van den grooten componist djsqualificeer- de en nu door de historie in het ongelijk is gesteld, dit werk gaat nog veel dieper en is nog veel rij • per en monumentaler dan de 7de die reèds tamelijk popu'trtr w>rdt. Het is de taal van een reus op geestelijk muzikaal terrein, die te¬ vens toch tegel'jk menschel ijk blijft, doch op wiens taal meji in¬ gesteld rtioet zijn zooals op het Gregoriaansch. Deze taal werd' de¬ zen middag verstaan en dit kan als een zeer verheugend verschijnsel beschouwd worden. Van Beinum, die een voorvechter is van Bruck¬ ner had wel een zeer groot aandeel hierin. Geen oogenblik- liet hij de aandacht verslapeen, geen onder¬ deel liet hij Onverzorgd en zijn be¬ zieling was dezen middag onverge¬ lijkelijk. Het applaus van de vele * * ' • \ , " ^ Spiegel DER SCHOONHEID De paarden van Holst Niet omdat de jeugd jong is en onbevangen, ook'niét, omdat zjj tegelijkertijd met het gemak van twintigjarigen problemen kunnen stellen en kunnen op¬ lossen, hebben de schrijvers zooveel interesse voor „dit pae- dagogisc.. en psychologisch ge¬ val". Was dat wel de bron van inspi¬ ratie, dan zag het er voor de jongeren in de litteratuur be¬ droevend uit. Immers, ondanks de uiterlijke vrijpostigheid, waarmee de op¬ groeiende wezfns met het . le¬ ven omspringen en de noncha¬ lance, waarmee de wereld door hen wordt afgebroken en on¬ middellijk daarop weer wordt opgebouwd, doen zij léderen dag, nee ieder uur, nieuwe ont¬ dekkingen in het iets, dat le¬ ven heet» aanwezigen was evenredig aan de prestaties en klonk even oprecht als de muziek van twee uit verschillende eeuwen stammende en geheel 'verschillende doch even geniale Oostenrijksche grootmees¬ ters. SIMON VLEKKE De eerste ontdekking is: „het ideaal'' en, de laatste: „berusting". (Maar dan is de- jeugd meestal doodmoe gevochten en op weg naar Öe volmaaktheid). Tusschen die twee ontdekkingen echter ligt' een onnoemelijk lange en bittere kruistocht door de grauwheid van desillussie en men- schelijke eenzaamheid. Totdat — en dat is juist het heerlijke in het iets dat leven heet — de allergrootste ontdekking on¬ verwacht gedaan wordt, welke dat jeugd en volwassen rijpheid in zich hetzelfde zijn .Immers tus¬ schen geboorte en dood ligt het be- gfip „rhensch" en daaroverheen wélft zich als 'n zeker licht „de eeuwigheid". Deze inleiding was noodig (drong ongewild op) bij het lezen van: „De paarden van Holst" van den romancier Gerard van Ecke- ren. Voorop moet worden gesteld, dat deze schrijver, die wat jaren be¬ treft al aan de laatste ontdekking (berusting) toe is, de vele jeugd¬ problemen prachtig naar voren heeft' gehaald. Hij, heeft er middenin gegrepen .toen hij het conflict leerling—leer- aar als eerste hoofdstuk nam en hij is de leerlingen van jaar tot jaar (tot ze man en vrouw werden in jaren, of door de hevigste ont¬ moeting met dén dood) gevolgd. Tctdat de leeraar in groote berus¬ ting glimlachte en in gedachten de eeuwigheid vobr zich zag. Dat juist is bij v. Eckeren, ten¬ minste wat betreft zijn jeugdfigU- ren een bezwaar* Zij leven teveel in de problemen van hun eigen kleine ontdekkingen, zonder de glans van het eeuwigheidslicht. Zeker hun worsteling met zich¬ zelf, met hUn medemenschen en met het geheele leven wordt wel beheerscht door het zoeken, maar zij tasten teveel in de duisternis. En God is toch zoo dichtbij, ook voor de jeugd in hun zwerftocht naar het groote onbekende. „De. Paarden van Holst", uitge¬ geven bij Hollandia - Baarn is een boek dat begrip en onderscheid eischt, maar dat tevens de gelegen¬ heid zal geven onze handen en har¬ ten open te houden voor* alles wat jeugd (rijpende wezens) heet. " TON v. d. HOUTEN. ƒ/ Paul alleen 1# // De roode pony" van J. Steinbeck Wie kent langzamerhand niet het werk van den Amerikaan John Steinbeck. Noemen we alleen maar zijn boek „Muizen en mannen", waarvan onder de gelijknamige titel 'n film werd gemaakt, die ook in Nederland successen oogstte en dit nog doet. Verder denken we aan het prach¬ tige werk „De -druiven der gram¬ schap", waarin personen worden beschreven en uitgeteeliend, zooals alleen menschen kunnen schrijven, Anke Servaes, de Alkmaarsche schrijfster, zoekt bij voorkeur de gegevens voor haar boeken in' het rijke kinderleven. Als vrouw weet zij zelfs de fijnste nuanceeringen in de kleine ziel op te vangen en voor den lezer op papier te zetten. Ge¬ lukkig — en dat is juist haar sterke zijde — zonder ook ihaar één oogenblik te vervallen in' zoete babypraat of al te sentimenteelé ge¬ voelsuitingen. Haar „Kinderzaal" is hiervan ge¬ tuige, evenals de diepe karakter¬ die in overvloed deeldqn in de door God geschonken talenten. Bij de Nederlandsche Uitgeverij in Baarn verscheen kort geleden 'n boekje, waérin eenige novellen van Steinbeck werden gebundeld en dat de titel kreeg van een. der beste verstalen „De .roode ponny". OolC 'in dezè verhalen getuigt de auteur van zijn groote liefde voor de „long valley", de groote vallei in Weste¬ lijk Amerika, waar de mannen vechten om hun normaal-mensche- lijk bestaan en de vrouwen (ieelen in dezen strijd. Zooals dat mannen en vrouwen kunnen doen, die waar¬ dig zijn mensch genoemd te wor¬ den. Maar dan mensch, met alle deugden en gebreken die er in dat „animal sapiens", dat verstandelijk wezen, te vinden zijn. Natuurlijk zijn de werken van Steinbeck voorbehouden voor vol¬ wassenen, omdat er veel in voor¬ komt, wat onvolgroeiden zou kun¬ nen hinderen (zelfs erg kwetsen). Doch de lezer, die grondig onder¬ scheid weet, zal den schrijver van al die prachtige verhalen -zooals „De roode ponriy", „het harnas" en „de belofte" dankbaar zijn. T. v. d. H. schetsen, die in „Oorlogskinderen" te vinden zijn. Onlangs verscheen van haar hand bij de Uitgeverij Hollandia te Baarn 'n psychologische roman . Paul alleen". In dit boek leert de lezer 'n jongen kennen in zijn eer¬ ste puberteitsjaren, die met zijn groei en vreemde drang geen raad weet, tot excessen en waandenk¬ beelden komt, om tenslotte na een heftige ruzie met zijn vader in een verbeterhuis terecht te komeh. Hier vindt hij, na vèel zelfstrijd en kin¬ derverdriet het besef, dat inner¬ lijke drang naar. het leven -iéts an¬ ders is. dan op eigen manier zijn weg willen bepalen. M.a.w. hij raakt over zijn gevaarlijke groeitijd heen en leert het leven eerbiedigen. Met deze roman is Anke Servaes op geheel ander terrein gekomen dan in -haar vroeggr wérk. Van de eene kant is dit jammer, omdat zij uit de kinderziel dikwijls het aller¬ schoonste wist te puren, terwijl dit in „Paul alleen" verloren gaat, door -de vreemde —' dikwijls gezocjvt- vreemde — dingen, die er in het le¬ ven van deze nog o zoo kleinen jongen gebeuren. En onwillekeurig -dringen bij den aandachtigen lezer twee gedachten naar voren: le Zulke verbeterhui¬ zén moeten veranderen, 2e als der¬ gelijke ouders bestaan (zij, die met de jeugd in alle vormen in aanra¬ king komen, weten maar al te goed, dat hei zoo is) dan moeten voor hen opvoedingsinstituten worden opge- richt. Wanneer de schrijfster deze twee hypothesen heeft willen bewijzen is zij grondig geslaagd; had ze al¬ leen de bedoeling ons het leven van een (jongen) puber te leeren ken¬ nen, dan heeft ze ons niet kunnen overtuigen. Althans niet in dien zin dat we ons vol medelijden voorover¬ buigen, om de helpende ouderhand te reiken. T. v. d. H.