Tekstweergave van HK_1946_05_23_0003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DONDERDAG 23 MEI 1946 Nieuw Noordhollondsch Dagblad 3 De functie en samenstelling van het Provinciaal Bestuur Het belang van de komende verkiezingen WOENSDAG 29 MEI zal dan wederom het Nederlandsohe kiezers¬ corps naar de stembus gaan voor de verkiezing van de Provin¬ ciale Staten. Het grootste deel der kiezers ziet deze verkiezingen echter niet als middel tot het vormen van provinciale™ rganen ter behartiging van provinciale belangen, maar heeft alleen belang¬ stelling voor deze verkiezingen met het.oog op de samenstelling van de Eerste Kamer, waarvan sinds 1848 de Prov. Staten het kies¬ college vormen alle waterstaatwerken, water¬ schappen, veenschappen en veen- polders en zij zijn bevoegd, met goedkeuring van de Kroon, in dë bestaande inrichtingen en regle¬ menten dezer corporaties veran¬ deringen te maken, alsmede nieuwe op te richten. Ook is van zeer groote beteeke- nis het toezicht op de gemeenten. Hiermede is het College van Ged. Staten belast Het ledental van de Prov. Sta¬ ten houdt "verband met het aantal inwoners-in iedere provincie en is daarom in iedere provincie on¬ gelijk. Jaarlijks worden door de Prov Staten twee gewone zittin¬ gen gehouden, de eerste is de z.g. zomerzitting, terwijl de tweede met winterzitting wordt aange¬ duid De wetgevende taak van de Prov. Staten is binnen eenige grenzen gebleven. De provinciale regelingen heb¬ ben zich in het algemeen beperkt tot het Waterschapsrecht, het We- genrecht, de Volksgezondheid en de electriciteitsvoorziening Het voorzitterschap van de Prov. Staten wordt uitgeoefend door den Commissaris der Ko¬ ningin, die geen lid van de Staten mag zijn en daarom slechts een raadgevende stem heeft De Com¬ missaris der Koningin heeft in de eerste plaats |te waken voor het Rijksbelang, doch is tegelijk ook zeer nauw verbonden met het pro¬ vinciaal belang. Hij oefent ook den grootsten invloed uit bij de benoeming van burgemeesters. Als dagelijksch bestuur bestaat er in iedere provincie een College van Ged Staten, dat door en uit de Prov. Staten wordt gekozen. Ook hiervan is de Commissaris der,Koningin voorzitter, die ech¬ ter hierin, ondanks dat hij geen lid kan zijn van dit College, toch een werkelijke stem heeft Behalve dat de medewerking van Ged. Staten bij de uitvoering van tal van wetten en algemeene maatregelen van bestuur is ver- eischt, is aan Ged. Staten het toe¬ dicht opgedragen op de handelin¬ gen der gemeentebesturen en op Waterstaatsaangelegenheden Ged. Staten hebben hun goedkeuring te verleenen op de gemeente- Hierom is het noodzakelijk om ook in het kort de functie van d'e Eerste Kamer na te gaan. Wetsontwerpen, die door de Tweede Kamer zijn behandeld' en aangenomen, gaan vervolgens ter goedkeuring naar haar def¬ tige zuster, de Eerste Kamer, die echter niet de bevoegdheid heeft wijzigingen in het wetsontwerp te brengen. Zij bezit niet het recht van amendement maar zij kan het wetsontwerp. • zooals het door de Tweede Kamer is aan¬ genomen, verwerpen of goedkeu¬ ren. Het is duidelijk, waarom de samenstelling van Prov. Staten als kiescollege voor de Eerste Kamer zoo belangrijk is. Immers het is het belang van iedere, in de Tweede Kamer vertegenwoor¬ digende politieke partij, dat haar invloed in de Eerste Kamer min¬ stens even groot is. Daarom doet iedere partij haar best om ook in de Prov. Staten zooveel moge¬ lijk zetels te behalen. De Prov. Staten kiezen uiter¬ aard hun eigen partijgenooten 'tot lid van de Eerste Kajner, zoodat wanneer de uitslag van de ver-, kiezingen voor de Prov . Staten bekend is, men tegelijk weet x hoeveel zetels iedere «partij in de Eerste Kamer zal bezetten. Ver¬ kiezingen voor de Prov. Staten zijn dus ook indirecte verkiezin¬ gen voor de eerste Kamer. Door echter voornamelijk *e letten op de samenstelling van de Eerste Kamer is het gevaar groot dat de eigenlijke provinciale be¬ langen naar achteren worden gedrongen. Ellje Staat van eenige beteekenis is verdeeld in provin¬ ciën. gemeenten, en. waar noo¬ dig ook in Waterschappen, met het doel om bij wetgeving en be¬ stuur rekening te houden met de locale behoeften. Onze Grond¬ wet bepaalt dan ook uitdrukke¬ lijk, dat aan de Staten de rege¬ ling en het bestuur van de huis¬ houding der provincie wordt overgelaten (autonomie). Voor den gemeenteraad bestaat eenzelfde bepaling. De vraag doet zich hier voor: Wat behoort tot het algemeen Rijksbelang en wat valt onder de huishouding van de provincie en gemeente? Waar liggen dë gren¬ zen tussehen de huishouding van den Staat en die van de lagere organen? Het antwoord heeft men gevonden door toepassing van den regel dat steeds het mindere moet wijken voor het meerdere. Al datgene wat het Rijk zich ter regeling heeft aangetrokken is daarmee aan de regeling van Provinciale Staten onttrokken, zooals alles, dat Rijk en provin¬ cie zich hebben aangetrokken, daarmee aan de huishouding van dë gemeente onttrokken is. Naast het kiezen van leden van de Eerste Kamer en de re¬ geling en het bestuur van 'hét provinciaal huishouden, moet het provinciaal bestuur zijn mede¬ werking verleenen tot de uitvoe¬ ring van «wetten en algemeene maatregelen van bestuur (zelf- best iur). In den regel wordt hier¬ toe het college van Ged. Staten getoet en Zeer belangrijk is de taak van het Provinciaal bestuur bij het oprichten van waterschappen, veenschappen en veenpolders en het vaststellen van de reglemen¬ ten voor die instellingen. Volgens de Grondwet 1 ebben de Staten der Provinciën het toezicht op r begrooting Ook de besluiten der gemeentebesturen betreffende de beschikking over gemeente-eigen¬ dommen en andere burgerlijke rechtshandelingen, als b.v het aangaan van geldleeningen, zijn aan hun goedkeuring onderwor¬ pen. ■* Belangrijk is de functie van Gel Staten vooral waar dit Col¬ lege belast is met rechtspraak in geschillen van bestuur. Door ver¬ schillende wetten, zooals de'Wet 'op de Grondbelasting, de Lager- en Middelbaar Onderwijswet is aan Ged. Staten de beslissing op¬ gedragen in geschillen over de uitvoering dier wetten, gerezen tussehen de Overheid en de bur- Het bovenstaande, dat de be¬ doeling had in korte trekken een omschrijving-te geven van de functie en samenstelling van het provinciaal bestuur, moge bij ieder duidelijk gemaakt hebben, dat bij de venuezing van de Prov. Sta¬ ten niet alleen het partijbelang een groote rol speelt, maar dat het ge¬ meente- en waterschapsbeiang eischt, dat ook aan*deskundigheid aandacht wordt geschonken. M P. JANSSEN 1V. UW OPINIE is wellicht bij het z.g. opinie-onderzoek niet gevraagd. Dan zou het wel anders uitgevallen zijn. Met opinie¬ onderzoeken kan men net zooveel schutteren als met statistieken e.d. Gpinie-onderzoeken, die niet volkomen objectief geschieden hebben veel weg van intellectueele sabotage. De veiligste manier om uw opinie op politiek gebied tot uitdrukking' te brengen, is een goed gebruik van uw stembiljet op 29 Mei, als de nieuwe Provinciale Staten van ons gewest gekozen moeten worden. En als ge leiding wilt hebben bij het vormen van uw opinie,'laat óns u dan zeggen, dat het algemeen belang het be§t gediend is, als ge stemt op LIJST 6 de lijst van de 14. \. !*• j HET GEDRAG VAN HET ZUIDEN JEF DE BROUWER schrijft in „Oost-Brabant" over het ge¬ drag van het Zuiden bij de jongste stembus; men kan er, meent hij, moeilijk van langs, om de winst van de Partij van den Arbeid en de Communisten in r O P 17 Mei besliste het Nederland- sche Volk, dat 't vast wil houden aan de princi- pieele organisa¬ ties op politiek gebied. Op 29 Mei zal het die uitspraak bevestigen bij de verkiezingen voor de Provinciale stembus. R.V.P. LIJST 6 het Zuiden aan de Katholieken toe te schrijven. Een'groot aan¬ tal onder hen, met name bij de Partij van den Arbeid,» moet niet gezocht worden onder dë zwak¬ kelingen of - de zoogenaamde „rand"-katholieken. Met in-acht- neming van een verschuiving uit de vroegere SDAP naar de CPN moet ener toch onder de Communisten ook nogal wat ka¬ tholieken zitten. Dit geldt dën- kelijk speciaal voor Zuid-Lim¬ burg. Daar is, meent Jef de Brouwer, de toestand in z'n ge¬ varen niet te onderschatten; in Heerlen haalden de Communis¬ ten meer dan. 10 en in Kerkra- de zelfs meer dan 15 pet.! Samenvattend: Het Zuiden (Brabant wat beter dan Lim¬ burg) heeft zich prima gedragen! Theoretisch en praktisch had hat nog iets beter gekund en voor de toekomst uiterst links houde men vooral goed in dé gaten. KATHOLIEK EN COMMUNIST CTEEDS DUIDELIJKER tee- kent het front zich af. Katholicisme tegen Commu¬ nisme. De communisten nanien een sprong en kwamen ver, zéér ver. De Katholieken gingen voor¬ uit, maar sprongen -niet. zij kropen slechts één zetel verder. . Verschillende bladen erken- y 1 nen het nu ook: wie de cijfers Knellend antwoord op verlossende vragen! 29 MEI 1946 De Katholieke Volks¬ partij vervolgt haar politieke successen! EENSGEZIND op nummer GESTEMD 1 van LIJST 6 J RONDOM DE ZAAK¬ MEI J ER-VORRINK Toen het kamerlid v. d. Goes van Naters geruimen tijd geleden — kort vóór de be¬ faamde onthullingen inzake de jacht op Arnold Meijer — een aantal vragen stelde aan de mi¬ nisters van Algemeene Oorlog¬ voering en van Justitie, dacht menigeen, dat het antwoord op deze vragen wel eens averechts kon uitvallen. De vragen schènen knellend, de antwoorden zouden een verlossing zijn, maar na de onthullingen moest de bom wel verkeerd barsten. Het is nu in¬ derdaad een knellend antwoord op verlossende vragen gewor¬ den. vooral sinds het ontslag van den heer Vorrink als regeerings- gemachtigde ontspanning heeft gebracht Het antwoord1 van minister Schermerhorn en minister Kolf¬ schoten bevestigt heel wat ver¬ moedens en als kwade geruchten gehoonde feiten: de jacht op Ar¬ nold Meijer was allerzonderlingst, de Amsterdamsche rechercheurs hebben gehandeld zonder op¬ dracht van hun bevoegde chefs, geen enkele bevoegde instantie was op de hoogte, zij worden met name genoemd, de naam van de Regeeringsgemachtigde wordt echte rniet genoemd: hji was wel op de hoogte, maar geen bevoeg¬ de instantie! Verder zijn de ge¬ arresteerden ten onrechte van hun vrijheid beroofd en op de vraag, of er van een „bencfe" kon worden gesproken, inet betrek¬ king tot hetgeen op den tocht door Brabant is geschied, beves¬ tigen de ministers indirect het ongeordende optreden der be¬ trokkenen. door te verklaren, dat, wat er zij van die gebezigde kwalificatie, der hierbedoelde opsporingsambtenaren, van hen niet tnet recht kan worden ge¬ zegd, dat zij bevoegdelijk een onderzoek instelden naar de ge¬ dragingen van den Tilburgschen heer Jansen". Een mededeeling in het antwoord van de ministers treft ons bijzonder. Dat is die, waar staat, dat de eigenmachtig optredende ambtenaren — die iemand uit Eindhoven meesleep¬ ten naar Amsterdam en daar gedwongen onderdak verschaften ten huize van den journalist van het Vr. V. — zich met voorbij¬ gaan van hun chefs en van den minister van Justitie — tot mi¬ nister Schermerhorn wendden wien zij verzochten om een ver¬ gunning tot het betreden van militaire "^kampementen ten be¬ hoeve van de opsporing van Ar¬ nold Meijer. Nu zou men meenen, dat de minister-president, orden¬ telijk en minst-genomen colle- galiteitshalve, tot die heeren zou gezegd hebben: je moet bij mij niet zijn, ga naar den minister van'Justitie. Maar nee, de mi¬ nister-president verwees de hee¬ ren naar den minister van Oorlog en deze, al even argeloos — wij mogen immers niet veron¬ derstellen: arglistig — gaf deze revolutionaire rechtstaatherstel¬ lers dit bewijs! Zoo zijn onze ma¬ nieren Df de naar rechtsherstel zwoegenden Nederi. Staat, bij ministers onder elkaar! Wie nu nog twijxelt aan het feit. dat Vorrink een actieve rol in deze rel «gespeeld heelt, zul¬ len de oogen wel geopend wor¬ den, indien men voorts in de ar.i- woorden van de ministers leest, dat de betrokken ambtenaren l weigerden, van hun — illegale — verrichtingen mededteling te doen aan hun bevoegden chef, bij welke weigering zij zich be¬ riepen 05 een hooggeplaatst re- geeringspersoon, wiens naam zij weigerden te noemen. Sinds ze¬ kere publicaties en sinds zekere kundgebung in de Apollo-hal, begrijpt iedereen, dat bier . de heer Vorrink is bedoeld, die sindsdien geëclipseerd is .als R.G. I.A.D. Legt men nu de antwoor¬ den van twee ministers naast de onthullingen van dë „Gelderlan¬ der" en naast de uitbundige verklaringen van den heer Vor¬ rink in de Apollohal, dan is voor iederen gewonen Nederlander, ,d'ie Hollandsch kan lezen, deze conclusie onafwendbaar, dat het niet de „Gelderlander" is. die er met de meeste kleerscheuren af¬ komt. Voor het overige doen wij maar het beste, af te wachten, wat het proces van Vorrink tegen den Gelderlander-hoofdredacteur zal opleveren. Deze »heeft al ver¬ klaard. dat "hij haakt naar het oogenblik, waarop de zaak voor den bevoegden rechter uit de doekjes kan worden gedaan, zon¬ der politieke tam-tanj- Alleen Is het jammer, dat hgt antwoord van de beide ministers maar niet vóór de verkiezingen verschenen is. Sommiggn propagandisten van de Party van den Arbeid zou dan wellicht de moed. om de metho¬ de van den heer Vorrink zoo zeer de hand boven het hoofd te hou¬ den, in de schoenen gezonken ziin! . „ bijv. ziet van het stemmental in Tilburg, Eindhoven, Heer¬ len, Kerkrade, ontkomt niet aan den indruk, dat ook wij, Katholieken, aan de commu¬ nisten hebben verloren. » De winst der communisten alleen toe te schrijven aan de oude leden der S.D.A.P.. is dan ook »zich zelf een blinddoek voorbinden. Daarom: het communisme moet steeds duidelijker en directer worden ontmaskerd! Dit klemt temeer, daar blijkt, dat duizenden en duizenden nóg niet dóór hebben, dat de N.S.B.-partii met haar dicta¬ tuur nu wel . verdwenen is, maar dat de communistische partij niet alleen die openge- komen plaats met graagte heeft ingepalmd, maar ook de dicta¬ toriale manieren overneemt. Katholiek en comumnist. Tussehen deze twee zal het uiteindeliik gaan! Het is noodig, dat ieder zich dat goed bewust is. Dan is hij niet tevreden over den uitslag, maar zal hij zich ernstig be¬ zinnen op wat hii doen kan om den rooden vloed in té dammen. Voldoende klaarheid LIET VRIJE VOLK bespreekt den uitslag van de verkie¬ zingen in Amsterdam. Ons treft in die tbeschouwing een enkele zinsnede. Hoewel v. d. Goes van Naters een dag later ziin geloof in de nieuwe Partij van den Arbeid beleed, betoogt het Vrije Volk — dat welbe¬ wust van een sociaal-democra¬ tisch, een democratisch-socia- listisch dagblad was geworden — dat de uitslag van deze ver¬ kiezingen aan „ons" een dure plicht oplegt: het . . . sociaal¬ democratisch woord met groo- ter ijver en toewijding te spre¬ ken dan ooit. Dat is noodig en mogelijk en zal zijn uitwerking niet missen, „als het met vol¬ doende klaarheid geschiedt"t Het is ons nog niet vol¬ doende klaar, of de Partij van den Arbeid, die eerst al het personalistisch-socialisme heeft losgelaten, nu ook democra- tisch-socialisme laat varen, om terug te keeren tot de sociaal¬ democratie. en „met grooter ijver en toewijding" voldoende klaar, het sociaal-democratisch woord te spreken! Beteekent dit, dat men in de socialistische kringen van de Partij nog weer meer tot de oude sociaal-democratie wil terugkeeren, gezien de erva¬ ringen. bij deze stembus opge¬ daan. (De groei der communis¬ ten en de stichting van de nieuwe oude S.D.A.P.?) Nieu¬ we spanningen zullen er mee in de Partij van den Arbeid worden opgeroepen . . . dat is in elk geval zoo klaar als een klontje.