Tekstweergave van HK_1946_03_14_0003
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DONDERDAG
14
MAART
1946
Nieuw
Noordhollandsch
Dagblad
Stal
in
antwoordt
Churchill
Radio
Moskou
deelt
mede,
dat
maarschalk
Stalin
tegenover
een
correspondent
van
Pravda
heeft
verklaard,
dat
de
door
Churchill
te
Fulton
gehouden
rede
„ge.
vaarlijk"
was
en
„er
op
berekend
tweedracht
te
zaaien
en
de
sa¬
menwerking
tusschen
Groot.
Brittiannië
en
de
Sowjet.Unie
te
verhinderen".
Hij
vergeleek
Churchill
met
Hitler,
die
het
oorlogsophitsen
was
begonnen
met
het
proclameeren
van
een
rassentheorie.
Churchill
beweert
nu,
dat
de
Engelsch.sprekende
volken
de
eenige
volken
van
werkelijke
waarde
zijn
en
over
de
overige
volkeren
van
de
we¬
reld
moeten
heerschen.
Churchill
en
zijn
vrienden
stellen
allen
niet.Engelsch.sprekenden
volken
zooiets
als
een
ultimatum,
Stalin
zeide,
dat
er
geen
twijfel
over
kan
bestaan,
dat
Churchill's
koers
er
een
is,
welke
gericht
is
ep
een
oproep
tot
oor¬
log
tegen
de
Sowjet.Unie
Ten
aanzien
van
Churchill's
opmerkingen
over
„de
matelooze
neiging
tot
expansie
van
de
Sowjet.Unie",
welke
hl
War¬
schau,
Berlijn,
Praag,
Weenen,
Boedepest,
Belgrado,
Boekarest
en
Sofia
tot
uiting
zou
komen,
vond
Stalin,
dat
men
er
niet
veel
moeite
voor
hoeft
te
doen
om
aan
te
toonen,
dat
Churchill
„ruw
en
niete
ontziend
zoowel
Moskou
als
de
bovengenoemde
buren
van
de
Sowjet.Unie
be¬
lastert".
Stalin
ging
uitvoerig
in
op
de
geweldige
verliezen,
welke
de
Sowjet.Unie
heeft
geleden
door
de
Duitsche
invasie
via
deze
na¬
buurlanden
en
zeide
vervolgens:
„Is
het
te
verwonderen,
dat
de
Sowjet.Unie
in
haar
verlangen
om
zich
in
de
toekomst
te
be¬
schermen
pogingen
doet
om
in
deze
landen
regeeringen
te
ves¬
tigen,
welke
loyaal
zijn
tegen¬
over
de
Sowjet.Unie?
Slechts
een
doBeman
kan
deze
stappen
en
aspiraties
van
de
So
wj
et-
Unie
doodverven
als
expansie¬
neigingen
van
onzen
staat".
NIEUWE
BONNEN
Voor
de
eerste
helft
van
de
vierde
periode
1946
(17
t
m.
30
Maart)
zijn
aangewezen:
Bonkaarten
KA,
KB.
KC
604
Algemeen:
119—125
800
gram
brood
126
200
gram
bloem
127
400
gram
suiker
128
125
gram
boter
129
-
250
gram
marg.
130
125
gram
marg.
131
100
gram
kaas
Reserve:
A
31
1
ei
B
31
800
gram
brood
B
32
2
kg
aardappelen
Bonkaarten
LA,
LB,
LC
604
091
092
093
vleesch
100
gr.
vleesch
087
aardappelen
2
kg'aardap.
A
19
melk
ly,
liter
melk
B
19
C
19
melk
*3
liter
melk
Bonkaarten
KD.
KE
604
Algemeen:
619
620
800
gram
brood
621
200
gram
bloem
622
500
gram
suiker
623
250
gram
boter
624
125
gram
marg
625
100
gram
kaas
Reserve:
D
31
D
32
400
gram
brood
E31
500
gram
rijst
of
kindermeel
Bonkaarten
LD,
LE
604
'
591
592
593
vleesch
100
gr.
vleesch
587
aardappelen
D
19
E
19
1
kg
aardap.
6
liter
melk
Tabakskaarten
enz.
T19
2
rants
tabaksartikelen
(geen
import)
V19
100
gram
chocolade
of
suikerwerken
X
19
2
rants,
tabaksartikelen
(geen
import)
EEN
El
IN
DE
PERIODE
van
17
tot
31
Maart
zal
voor
de
leef¬
tijdsgroep
boven
20
jaar
een
bon
worden
aangewezen
voor
een
versch
ei.
Aangezien
de
Productie
van
versche
eieren
eerst
langzaam
op
gang
komt
en
de
bevoorrading
dus
«enige
moeilijkheden
kan
ondervin¬
den.
zullen
de
detaillisten
niet
altijd
terstond
kunnen
afleve¬
ren.
Stalin
beschuldigde
Churchill
er
van
tweedracht
te
willen
zaaien
tusschen
Polen
en
de
Sowjet.Unie
en
zeide,
dat
het
communisme
in
de
eenmaal
door
Duitschland
bezette
landen
sterk
is
toegenomen.
Tenslotte
ging
Stalin
verder
in
op
den
groei
van
het
commu¬
nisme
in
Europa.
Hij
zeide,
dat
dit
een
historische
groei
was,
welke
niet
kan
worden
tegenge¬
houden.
Bij
het
verzet
tegen
het
fascisme
in
Europa
bewezen
de
communisten
betrouwbare
en
moedige
partdsanen
te
zijn
in
den
strijd
voor
de
vrijheid
der
volken.
Stalin
bracht
in
herinnering,
dat
Churchill
na
den
eersten
we¬
reldoorlog
een
militaire
cam¬
pagne
van
14
landen
tegen
Rus¬
land
had
geleid
en
dat
deze
cam¬
pagne
mislukt
was,
omdat
de
raderen
van
de
geschiedenis
niet
tegen
te
houden
zijn.
Churchill
zwijgt
verder
Winston
Churchill
heeft,
nadat
hij
het
verslag
van
Reuter
over
het
interview
met
Maarschalk
Stalin
had
bestudeerd,
gezegd,
dat
hij
geen
commentaar
zou
leveren.
DE
BEURS
TECEN
DEN
MINISTER!
In
een
persgesprek
met
een
ver¬
tegenwoordiger
van
A.N.P—Aneta
verklaarde
Minister
Lieftinck,
dat,
nu
Nederland
Amerikaansche
cre-
dieten
moet
vinden
om
het
gat
tot
het
einde
van
het
jaar,
wanneer
pas
een
leening,
gegarandeerd
door
de
Internationale
Bank,
kan
worden
uitgeschreven,
te
over¬
bruggen,
het
voor
ons
noodzakelijk
zal
zijn
onze
buitenlandsche
fond¬
sen
op
korten
termijn
te
verstevi¬
gen
met
de
opbrengst
van
een
deel
van
de
Nederlandsche
parti¬
culiere
beleggingen
in
Amerika.
De
Ver.
voor
den
Effectenhandel
heeft
aan
den
Minister
van
Finan¬
ciën
een
telegram
gezonden,
„dat
gedwongen
verkoop
in
de
huidige
situatie
in
de
Ned.
financieele
wereld
op
onoverzienbare
weer¬
standen
zou
stuiten".
In
een
commentaar
op
deze
reactie
van
de
Amsterdamsche
Beurs
op
zijn
verklaring
zeide
Prof.
Lieftinck,
dat
hij
een
tele¬
grafisch
protest
had
ontvangen,
doch
dat
hij
zich
aan
zijn
verkla¬
ring.
zooals
deze
gepubliceerd
werd,
houdt.
Hij
zeide
tegen
een
vertegenwoordiger
van
A.N.P—
Aneta,
dat
dit
„oproer"
een
storm
in
een
glas
water
zal
blijken
te
zijn.
Het
Amsterdamsche
Concertgebouw
o.kest
o;:£er
leiding
van
Eduard
van
van
Beinum,
gaf
te
Londen
een
concert,
dat
werd
uitgezonden
door
de
BBC
Een
overzicht
tijdens
de
uitvoering,
welke
door
de
luis¬
teraars
in
de
studio
en
in
de
pers
enthousiast
ontvangen
werd.
AP
P
Na
113
dagen!
De
staking
bij
General
Motors
te
Detroit,
welke
113
dagen
heefl
geduurd
en
waarbij
175.000
arbei¬
ders
waren
betrokken,
is
opgehe¬
ven,
daar
een
loonsverhooging
van
181/4
Am.
ets.
per
uur
aan
de
arbeiders
is
toegestaan.
DE
MOORD
OP
ARIE
FRANS
UIT
HEILOO
DE
DOODSTRAF
CE-EISCHT
tegen
den
61-jarigen
landw.
J.
Molenijzer
In
het
najaar
van
1944
zocht
de
S.D.
naar
een
zekeren
Jb.
Wagenaar,
die
er
van
verdacht
werd
betrokken
te
zijn
bij
de
schietpartij
tusschen
Landwacht
en
Ondergrondsche
te
Rusten¬
burg
bij
Ursem,
in
den
nacht
van
9
op
10
October.
Door
verraad
was
de
S.D.
er
achter
gekomen,
dat
Wagenaar,
wiens
broer
Piet
bij
„den
slag
van
Ursem"
was
omgekomen,
den
Oudejaarsavond
zou
doorbrengen
bij
zijn
familie¬
lid
Arie
Frans
te
Heiloo.
Met
be¬
hulp
van
de
Landwacht
werd
de
boerderij
van
Arie
Frans
door
den
S.D.
omsingel^..
Wagenaar
zag
kans'te
vluchten,
doch
werd
op
zijn
vlucht
in
zijn
been
ge¬
schoten
en
naar
het
Marine-
Lazeret
te
Heiloo
overgebracht.
Arie
Frans
en
zijn
knecht
Zwart
werden
gearresteerd
en
naar
de
Landwacntkazerne
in
het
Wees.
Lazaret
te
Heiloo
overgebracht.
Hier
werd
Frans
door
den
land-
wachter
J.
Molenijzer
met
son
revolver
in
het
achterhoofd
ge¬
schoten,
waarna
hij
in
zorgwek.
kenden
toestand
naar
't
Marine-
Lazaret
werd
overgebracht,
waar
hij
bij
aankomst
aan
de
gevolgen
overleed.
Getuigenverhoor
Verdachte
Molenijzer,
door
den
President
van
het
Hof,
Mr.
A.
C.
Ruijs,
ondervraagd,
onflkende
met
opzet
geschoten
te
hebben;
hij
had,
zoo
zei
hij,
een
waar¬
schuwingsschot
gelost
en
het
ge¬
beuren
was
volgens
hem
een
samenloop
van
de
omstandig¬
heden.
Het
hierna
volgende
ge¬
tuigenverhoor
bracht
echter
wel
iets
anders
aan
het
licht.
Nadat,
de
getuige.deskundige,
dokter
G
B
Scnmidt,
verklarin¬
gen
had
afgelegd
omtrent
de
schotwonde,
die
hij
in
het
ach¬
terhoofd
van
den
verslagene
had
aangetroffen
en
als
zijn
meening
te
kennen
had
gegeven,
dat
het
schot
van
dichtbij
gelost
moet
zijn,
kwamen
achtereenvolgens
zeven
collega's
van
den
beklaag¬
de,
allemaal
landwachters,
voor
het
getuigenhekje.
De
een
was
wat
positiever
in
zijn
verklaringen
dan
de
ander,
maar
er
waren
er
ook,
die
zich
niets
wisten
te
herinneren,
ken¬
nelijk
met
de
bedoeling
hun
ka¬
meraad
te
sparen.
De
landwachtcómmandant
W.
Schoemaker
was
op
het
hooren
van
het
schot
toegesneld
en
zag
Molenijzer
met-
een
revolver
in
zijn
hand
staan,
terwijl
hij
zei,
dat
Arie
Frans
zich
had
verzet.
De
president,
die
dit
niet
kon
aannemen,
vroeg
aan
verdachte,
waarom
hij
schoot.
Verd.
ant¬
woordde
hierop,
dat
Frans
van
zijn
stoel
opsprong
en
dat
hij
daarom,
als
reflexbeweging,
in
ie
lucht
schoot.
De
Pres
:
En
u
raakte
hem
in
het
achterhoofd?
Verdachte:
dat
was
een
samen,
loop
van
de
omstandigheden;
ik
ontken
met
opzet
op
hem
ge¬
schoten
te
hebben.
Pres.:
Waarom
ging
u
met
een
revolver
naar
Frans?
Hij
was
toch
door
twee
andere
landwach¬
ters
bewaakt?
Verd.:
Ik
wilde
hem
vragen,
of
hij
betrokken
was
bij
de
schietpartij
te
Rustenburg,
Pres.:
Hoe
is
het
mogelijk,
dat
u,
toen
Frans
opsprong,
hem
in
het
achterhoofd
geschoten
hebt?
Hij
voelde
zich
door
u
bedreigd,
draaide
zich
daarom
om
en
toen
schoot
u.
Verd.:'Iedereen
kan
getuigen,
dat
ik
nooit
op
een
mensch
ge¬
schoten
heb.
Deze
huichelachtige
verklaring
bracht
begrijpelijkerwijze
eenige
opschudding
in
de
rechtzaal
te
weeg
Uit
het
verdere
getuigenver¬
hoor
kwam
wel
vast
te
staan,
dat
het
schot
van
Molenijzer
niet
als
een
waarschuwingsschot
be¬
schouwd
behoeft
te
worden.
Twee
dagen
tevoren
was
in
Hoorn
in
een
kapperswinkel
de
landwachter
Berle,
een
vriend
van
verdachte,
doodgeschoten
en
uit
verklaringen
van
verschil¬
lende
getuigen
kwam
vast
te
staan,
dat
verdachte
na
zijn
daad
gezegd
had:
„Nu
is
mijn
kame¬
raad
Herlé
gewroken"
en:
„Dat
gedonder
moet
nu
n*aar
eens
uit
zijn".
Hij
bleek
zelfs
na
zijn
vree.
selijke
daad
een
opgelucht
ge¬
voel
te
hebben,
Met
een
grijns
ontkent
ver¬
dachte
deze
woorden
geuit
te
hebben.
Ook
de
als
getuige
ge¬
hoorde
landwachter
C.
Schoe¬
maker
bevestigde
den
indruk,
dat
de
moord
een
répresaille
was
op
den
moord
op
Herlé;
ook
de
Duitschers
gaven
blijk
die
mee¬
ning
te
zijn
toegedaan.
Toen
de
landwachter
H
Spaan
kwam
verklaren,
dat
verdaente
als
een
ruwe
kerel
bekend
stond,
zei
verd.
niet
te
begrijpen,
hoe
deze
getuige
dat
kon«
verklaren,
terwijl
hij
zelf
zich
zoo
verdien¬
stelijk
had
gemaakt
bij
Joden-
arrestaties
Zoo
probeerde
de
eene
land¬
wachter
den
ander
zwart
te
ma¬
ken,
om
zichzelf
schoon
te
pra¬
ten,
De
President
las
echter
een
groot
aantal
schriftelijke
verkla¬
ringen
voor,
waarin
Molenijzer
werd
geschetst
als
een
bruut,
'n
slecht
persoon,
'n
onbesuisde
ke¬
rel,
'n
driftig
man,
die
er
gauw
op
los
sloeg.
Verdachte
schudde
echter
alsmaar
van
neen
Nogmaals
werd
verd
door
den
president
over
den
moord
onder¬
vraagd,
waarbij
verd.
beweerde,
dat
net
slachtoffer
niet
in
hetj
achterhoofd
geraakt
kon
zijn.
De
Pres.
stelde
hier
tegenover
de
verklaringen
van
den
get.
des¬
kundige,
dr
Schmidt,
die
ter¬
stond
het
slachtoffer
had
onder¬
zocht,
waarop
verd.
niets
anders
wist
te
zeggen
dan;
,,'t
Is
iets
vreeselijks
.
Requisitoir
De
Procureur-F
scaal
nam
hierna
requisitoir
en
bracht
allereerst
hulde
aan
den
rechercheur
van
een
POD
den
beer
H.
v.
Rietschoten;
die
deze
zaak
zoo
nauwkeurig
had
voorbereid.
Ook
uitte
hij
woorden
van
deelne¬
ming
met
ce
nabestaanden
van
den
verslagene,
de
bejaarde
oucïers.
we¬
duwe
en
kinderen.
Deze
zaak,
aldus,
Mr.
Bakhoven
brengt
ons
midden
in
een
strijd
tus¬
schen
Landwacht
en
Ondergrondsche
Spr.
herinnerde
aan
de
schietpartij
te
Ursem
waarbij
P.
Wagenaar
sneu.
velde
en
Jb.
Wagenaar
gewone
werd.
Ook
sneuvelden
er
drie
landwachters
In
de
landwachtkazerne
werd
Frans
in
het
verhoorkamertje
ge¬
bracht;
terwijl
de
landwachters
Makkink
en
Hammink
op
een
stoel
voor
de
open
deur
plaats
namen.
Na
10
min.
komt
Moolenijzer
aan
en
blijft
staan
op
den
drempel
in
de
open
deur;
even
later
doet
hij
het-
zelfce;
met
welke
reden?
Naar
mijn
meening
—
aldus
de
fiscaal
—
is
hij
schuld.g
aan
het
primair
tenlaste
ge.
legde:
moord.
De
fiscaal
wijst
dan
op
de
uitla¬
tingen
van
Moolenijzer
dien
nacht;
zooals
in
het
getuigenverhoor
naar
voren
kwamen.
Volgens
get.
Schoen¬
maker
heeft
verc.
ook
nog
gezegd:
ze
hebben
mijn
kameraad
Herlé
ver.
moord;
en
had
hij
na
zijn
daad
een
opgelucht
gevoel.
Ik
neem
niet
aan
—
aldus
de
f.s-
caal
—
dat
Arie
Frans
een
vluchtpo¬
ging
wilde
ondernemen;
dat
was
onder
deze
omstandigheden
uitge¬
sloten.
Op
2
meter
afstand
lost
men
geen
waarschuwingsschot;
bij
de
landwacht
was
het
parool:
eerst
schieten,
dan
praten.
Hoewel
Frans
geen
illegaal
werker
was;
stond
hij
toch
volkomen
aan
de
zijde
van
dé
Ondergrondsche;
zijn
vriend
Jb.
Wagenaar,
die
een
moedig
en
ille¬
gaal
strijder
was,
is
later
ook
het
slachtoffer
geworden.
Het
maakt
weinig
verschil
uit
of
deze
moord
met
voorbedachte
rade
is
gepleegd
of
niet;
het
is
een
ernstig
misdrijf.
Verdachte
was
aangesloten
bij
een
der
ergste
nationaal-soc.alis-
tische
organisaties
en
heeft
deelge¬
nomen
aan
de
uitlevering
van
land-
genooten
aan
den
SD.
Hoewel
het
recht
geen
voedsel
mag
geven
aan
de
wraakgevoelens
van
het
publiek
mag
er
ook
geen
kloof
komen
tusschen
het
rechtsgevoel
van
het
volk
en
de
rechtspraak;
ik
eisch
—
aldus
besloot
Mr.
Bakhoven
—
ae
zwaarste
straf:
de
dbodstraf.
Eerst
nu
begon
verdichte
Moo¬
lenijzer,
die
tijdens
de
behandeling
een
agressieve
houding
had
aange¬
nomen,
teekenen
van
reactie
te
ver-
toonen,
door
te
gaan
snikken.
De
verdediger
Mr.
W.
Russel
uit
Amsterdam
trachtte
de
persoon
van
verd.
in
een
gunstiger
daglicht
te
stellen;
de
man
was
vanaf
'33
lid
der
NSB
en
zag
door
gebrek
aan
educa¬
tie
niet
de
dwaling
in
der
valsche
ideologie
van
het
nationaal-socialis-
me.
Hij
was
een
goed
hu
svader
en
had
een
behoorlijk
becrijf
en
heeft
niet
alleen
uit
slechtheid
gehandeld.
De
dood
van
zijn
kameraad
Herlé
heeft
een
snaar
bij
hem
getroffen
en
ai
dringt
het
element:
moedwil
nog
niet
tot
hem
door
het
etement
be¬
rouw,
wél.
Het
heeft
geen
zin
—
al¬
dus
den
verdeü
ger
—
aan
het
leven
van
verdachte
een
eina
te
maken;
geef
hem
nog
een
kans
om
in
een
langdurige
gevangenisstraf
te
over¬
wegen
of
hij
er
niet
beter
aan
ge¬
daan
zou
hebben
zich
aan
te
sluiten
bij
het
grootste
deel
van
het
Neder¬
landsche
volk
in
plaats
van
bij
zijn
eigen
groep,
waarbij
hij
zijn
onder¬
gang
tegemoet
ging.
Geef
hem
een
kans,
om
door
berouw
zijn
leven
tot
een
schoonere
voleincing
te
brengen.
Als
verdachte
het
laatste
woord
heeft
—
zegt
hij
—
dat
hij
zich
niet
door
wraakgevoelens
heeft
laten
lei.
GEEN
„LICHT
GEVAL"
De
Economische
Dienst
van
de
recherche
te
Utrecht
heeft
een
zeer
groote
partij
niet-op¬
gegeven
serviesgoederen
ont¬
dekt
bij
de
N.V.
Gebr.
Houdrig,
een
in
1940
uit
Rotterdam
weg¬
gebombardeerde
grossierderij
in
glas-
en
aardewerk.
Deze
firma
was
sindsdien
gevestigd
aan
de
Oude
Gracht
te
Utrecht
en
in
de
vijf
kelders
langs
de
werf
ontdekte
de
recherche
de
partij
glas-
en
aardewerk,
waarvan
de
vooroorlogsche
waarde
zeker
200
a
300
duizend
gulden
bedraagt.
Over
een
lengte
van
25
M.
waren
deze
voorraden
sinds
twee
a
drie
jaar
in
de
kelders
verstopt
en
het
zal
geruimen
tijd
en
des¬
kundigen
arbeid
kosten
alles
te
inventariseeren.
De
eigenaar
der
firma
is
een
N.S.B.-er,
een
zoogenaamd
•.licht
geval",
die
voorwaarde¬
lijk
in
vrijheid
was
gesteld
Vijfjarig
meisje
verbrand
Omstreeks
10
uur
is
in
Ouder¬
kerk
in
het
huis
van
de
familie
Terpstra
aan
de
Sluisvaart
te
Am¬
sterdam
brand
uitgebroken,
door¬
dat
een
bedje
dat
-
dicht
bij
de
kachel
was
geschoven
vlam
vatte.
Hoewel
de
brandweer
spoedig
ter
plaatse
was
kon
men
het
vuur
niet
tijdig
genoeg
meester
worden
om
te
voorkomen
dat
het
vijfjarig
dochtertie
van
de
familie
Terp-
'stra,
dat
ziek
in
bed
lag
in
de
vlammen
omkwam.
Haar
driejarig
broertje,
dat
eveneens
ziek
was
werd
zeer
ernstig
gewond.
Men
vreest
voor
het
leven
van
het
kindje.
Het
huisje
brandde
ge¬
heel
uit
maar
de
andere
kinde¬
ren
van
het
groote
gezin
konden
door
brandweer
en
buren
in
vei¬
ligheid
worden
gebracht.
De
moeder
was
even
de
deur
uitgeloopen
om
een
boodschan
te
doen..
Aardappelen-toeslag
Personen,
geboren
in
een
der
jaren
van
1925
tot
en
met
1930
krijgen
per
twee
weken
één
toe¬
slagbon
voor
twee
kg*aardappe¬
len
in
plaats
van
zooals
tot
dus¬
verre
één
toeslagbon
voor
1
kg.
per
week.
den:
tril
heeft
menigmaal
leden
van
de
ondergrondsche
—
op
wie
hij
zich
had
kunnen
wreken
—
geholpen
Pres.:
Ja,
maar
dat
was
na
deze
geschiedenis.
De
uitspraak
wordt
bepaald
op
27
Maart
a.s.
Boebi
Trep
en
Jippie
Jee
in
Nederland
f
,
Commandant.
«mm
<
grzzzbrauizzz....!"
riep
Boebi
Trep,
„ik
heb
hier
toch
een
geboortebewijs!"
en
met
deze
woorden
overhandigde
hij
den
ambtenaar
een
leeg
Oostindisch
inktfleschje.
„Ziehier!
daar
zijn
we
uit
geboren,
vraag
het
maar
aan
mijn
vader!"
ver¬
volgde
Boebi.
Na
eenig
heen
en
weer
getelefoneer
kwam
het
in
orde,
ze
moesten
echter
toch
naar
den
commandant
en
deze
zorgde
voor
een
reuze
job,
waartegen
ze
vroeger
baantje
zeiden.