Tekstweergave van HA_1947_10_01_0001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
ge.
gon.
met
Directeur
J.
Bijlsma.
Rayondirecteur
W.
Blok.
Wnd.
Hoofdredacteur:
Jac.
Broersen.
Rayonredactie:
J.
Groot,
Tj.
N.
Swierstra.
Woensdag
1
Oct.
1947
VERENIGDE
NOORDHOLLANDSE
DAGBLADEN
Iste
Jaargang
No.
1
Bureau:
Groote
Noord
107,
Hoorn,
Tel.
4734.
De
openbare
zedelijkheid
in
zwembaden
Discussie
over
regeringsbemoeiïng
in
de
Tweede
Kamer
In
de
gisterenavond
gehouden
vergadering
van
de
Tweede
Kamer
werd
het
Wetsontwerp:
„Bepalingen
ter
voorkoming
van
gevaren
voor
de
gezondheid
en
het
leven
in
verband
met
't
gebruik
van
zweminrichtingen"
(Zweminrichtingen-
wet
1947)
in
behandeling
genomen.
Tijdens
de
discussies
ontspon
zich
vooral
een
gedachtenwisseling
over
het
treffen
van
maatregelen
ter
beveiliging
van
de
openbare
zedelijkheid
in
dergelijke
inrichtingen.
Dit
leidde
tot
het
aannemen
Van
een
amendement
van
de
heer
Stokman
(kvp)
De
heer
Stokman
(kvp)
verklaart
de
strekking
van
het
ontwerp
toe
te
jui¬
chen,
maar
hij
mist
erin
een
maatregel
tot
bescherming
van
de
openbare
ze¬
den.
Is
het
juist,
vraagt
hij,
alleen
op
de
hygiënische
aspecten
te
letten
en
de
ogen
te
sluiten
voor
de
morele
aspec-
ten?
Spreker
schetst
de
taak
der
overheid
ten
aanzien
van
de
morele
orde;
deze
taak
der
overheid
mag
niet
overschat
worden,
maar
ook
niet
onderschat.
Als
in
de
zwembaden
en
zonnebaden
aan¬
stoot
gegeven
wordt,
dienen
de
zede¬
lijke
normen
beschermd
te
worden
door
overheidsmaatregelen.
De
heer
Fokkema
(a.r.)
verklaart
zich
met
het
ontwerp
te
kunnen
ver¬
enigen.
Hij
is
van
oordeel,
dat
de
be¬
scherming
der
openbare
zedelijkheid
piet
aan
de
gemeentebesturen
dient
te
worden
overgelaten.
Deze
zaak
is
van
even
grote
importantie
als
de
volks¬
gezondheid.
De
heer
Schoonenberg
(cpn)
juicht
het
ontwerp
toe.
Hij
vindt
het
juist,
dat
de
zorg
voor
de
openbare
orde
aan
de
gemeentebesturen
is
toever¬
trouwd.
De
heer
Thomassen
(arb)
verklaart,
dat
het
ontwerp
de
hartelijke
instem¬
ming
van
zijn
fractie
heeft.
Spr.
zegt
zich
te
kunnen
voorstellen,
dat
de
heren
Stokman
en
Fokkema
eisen
willen
opnemen
ter
bescherming
der
openbare
zedelijkheid,
dit
is
z.i.
echter
vreemd
aan
het
beeld
van
deze
technische
wet.
De
heer
Korthals
(vrijh.)
verklaart,
dat
zijn
fractie
zich
zeer
wel
verenigen
kan
met
de
algemene
lijn
van
het
ont¬
werp.
Z.i.
had
men
het
zuiver
tech¬
nisch
moeten
houden.
Er
is
geen
een¬
stemmigheid
over
de
vraag
hoe
de
openbare
zedelijkheid
moet
worden
beveiligd.
Dit
dient
aan
de
gemeenten
te
worden
overgelaten.
MINISTER
DREES
De
minister
van
Sociale
Zaken,
de
heer
Drees,
wijst
vervolgens
op
het
doel
van
het
ontwerp,
opmerkend,
dat
allereerst
gemeentebesturen
een
taak
hebben;
dat
was
het
uitgangspunt
bij
dit
ontwerp.
Als
nu
onder
het
oog
wordt
gezien
in
hoeverre
de
overheid
een
taak
heeft
ten
aanzien
van
de
mo¬
rele
orde,
dan
voelt
spreker
zich
op
een
terrein
dat
het
zijne
niet
is.
Dat
is
meer
het
gebied
van
de
mi¬
nisters
van
justitie
en
binnenlandse
zskcn.
EEN
AMENDEMENT
De
heer
Stokman
(kvp)
stelt
voor
een
nieuw
artikel
in
te
voegen,
lui¬
dende
als
volgt:
1.
in
de
gemeenten,
waarin
een
zweminrichting
bestaat,
is
de
gemeente¬
raad
verplicht
ter
beveiliging
van
de
openbare
zedelijkheid
a.
voorschriften
te
geven
met
be¬
trekking
tot
het
reserveren
van
ge¬
schikte
tijden
voor
het
gebruikmaken
van
de
zweminrichting
door
ieder
ge¬
slacht
afzonderlijk;
b.
maatregelen
te
treffen
om
te
voor¬
komen,
dat
zweminrichtingen
aanstoot
geven
aan
de
bezoekers
en
het
publiek
in
de
omgeving.
2.
Deze
wet
laat
overigens
onverkort
de
bevoegdheid
van
de
gemeente¬
besturen
om
voorschriften
te
geven
nopens
zweminrichtingen
ter
beveili¬
ging
van
openbare
orde
en
zedelijk¬
heid.
Dit
amendement
toelichtend
merkt
de
heer
Stokman
o.m.
op,
dat
zijn
be¬
zwaar
niet
zozeer
gaat
tegen
het
ge¬
mengd
zwemmen,
maar
het
blijft
niet
bij
gemengd
zwemmen.
Vooral
tegen
het
zonnebaden
gaat
zijn
bezwaar.
De
bedoeling
van
het
amendement
is,
dat
in
verbard
met
de
zweminrich¬
tingen,
naast
de
voorzieningen
ter
be¬
scherming
van
het
leven
en
de
ge¬
zondheid,
ook
de
meest
noodzakelijke
voorzieningen
ter
bescherming
van
de
openbare
zedelijkheid
zullen
worden
getroffen.
De
meest
geëigende
weg
hiertoe
is
de
raden
der
gemeenten,
waarin
zweminrichtingen
bestaan
of
zullen
worden
opgericht,
te
verplich¬
ten
de
daartoe
nodige
voorschriften
te
geven
en
maatregelen
te
treffen.
De
heer
Thomassen
(arb.)
verklaart
zich
niet
met
het
amendement
te
kun¬
nen
verenigen.
Er
liggen
eenzijdige
op¬
vattingen
aan
ten
grondslag.
Hij
dient
een
subamendement
in,
beogende
in
punt
1
het
woord
„beveiliging"
te
ver¬
vangen
door
„bevordering"
en
aan
punt
1
sub
a
toe
te
voegen:
„en
door
beide
geslachten
tezamen".
De
heer
Schoonenberg
(cpn)
ver¬
klaart
geen
behoefte
te
hebben
aan
het
amendement-Stokman.
De
heer
Korthals
(vrijh.)
verklaart
bezwaar
te
hebben
tegen
wat
de
heer
Stokman
wil.
Het
subamendement-
Thomassen
zal
spreker
steunen.
MINISTERIELE
BEZWAREN
De
minister
ontwikkelt
practische
bezwaren
tegen
het
amendement-Stok¬
man.
Hij
verzoekt
de
heer
Stokman
te
overwegen
het
amendement
terug
te
nemen.
Met
de
minister
van
binnen¬
landse
zaken
kan
dan
nader
overwo¬
gen
worden
wat
op
dit
gebied
gedaan
kan
worden.
De
heer
Stokman
(kvp)
verklaart
nog
accoord
te
gaan
met
het
eerste
deel
van
het
subamendement-Thomas¬
sen
(„beveiling"
vervangen
door
„be¬
vordering").
Tegen
het
tweede
deel
ervan
heeft
hij
bezwaren.
Minister
Drees
vraagt
andermaal
na
een
uitvoerig
betoog
het
amendement
terug
te
nemen.
Daarna
wordt
gestemd.
Het
sub¬
amendement-Thomassen
wordt
verwor¬
pen
met
35
tegen
25
stemmen.
Het
amendement-Stokman
wordt
vervolgens
aangenomen
met
35
tegen
26
stemmen.
De
minister
vraagt
schorsing
der
be¬
raadslaging
om
zich
nader
te
kunnen
beraden.
De
voorzitter
sluit
daarna
te
half
één
di
vergadering.
De
moties
inzake
Indonesië
verworpen.
In
de
Dinsdagmiddag
gehouden
ver¬
gadering
der
Tweede
Kamer
was
aan
de
orde
gekomen
stemming
over
de
motie
van
orde
van
de
heer
De
Groc
(C.P.N.)
betreffende
het
ontwerpei,
van
een
voorstel
voor
een
nieuw
poli
tiek
accoord
met
de
Indonesische
Re¬
publiek
en
handhaving
van
de
Com
missie-Generaal.
Deze
motie
werd
verworpen
met
74
tegen
9
stemmen.
Vervolgens
kwam
aan
de
orde
d
motie
van
de
heer
Schouten
(a.r.)
—
welke
mede
is
ondertekend
door
de
heren
Tilanus
(c.h.),
Bierema
(Vrijh.)
et.
Zandt
(s.g.)
—
betreffende
het
aan
hangig
maken
van
een
wettelijke
re
geling
tot
instelling
van
een
„centrale
organisatie"
en
van
een
„collegiaal
orgaan
voor
Indië"
De
heer
Romme
(k.v.p.)
verklaarde
aan
een
wettelijke
egeling
als
ge¬
vraagd
geen
behoefti-
te
hebben.
De
toezegging
van
de
minister
kwam
hem
voldoende
voor.
De
motie
werd
ve.
worpen
met
56
tegen
27
stemmen.
120.000
Duitse
spoor¬
wegarbeiders
dreigen
met
staken
Een
delegatie,-
welke
120.000
spoor-
weglieden
van
Noord-Rijnland-West-
falen
vertegenwoordigde,
heeft
aan
de
Duitse
autoriteiten
en
de
Britse
be¬
zettingsautoriteiten
een
ultimatum
over¬
handigd,
waarin
de
wanorde
op
het
gebied
der
voedselvoorziening
naar
voren
wordt
gebracht
en
de
noodza¬
kelijkheid
voor
de
vakbonden
om
zelf
voor
het
levensonderhoud
van
de
ar¬
beiders
te
zorgen.
De
gedelegeerden
eisten
invoering
van
de
werkweek
van
veertig
uren
en
verbetering
van
de
voedselvoorziening
van
31
October
af.
Zij
dreigden
met
staking
indien
de
eisen
niet
ingewilligd
zouden
worden.
Dit
is
de
eerste
maal,
dat
de
Duit¬
se
spoorweglieden
met
een
staking
dreigen.
In
bevoegde
Duitse
kringen
wijst
men
op
de
ernst
van
de
situatie
waarin
West-Duitsland
zich
geplaatst
zou
zien,
indien
de
staking
doorgang
ou
vinden
Kalizout
uit
Russische
zone
voor
Nederland
In
aansluiting
op
het
bericht
van
de
Berlijnse
correspondent
van
het
ANP,
dat
een
contract
is
afgesloten
tussen
het
voedselvoorzienings
import¬
bureau
en
vertegenwoordigers
van
de
„Sovjet
Administration"
van
de
Rus¬
sische
zóne
in
Duitsland
over
de
leve¬
ring
van
kali
in
ruil
voor
superfosfaat,
vernemen
wij
van
bevoegde
zijde
nog
het
volgende:
Duitsland
zal
de
40.000
ton
kalizout
vóór
1
Juni
1948
aan
ons
land
leveren.
In
ruil
hiervoor
zal
Ne¬
derland
eenzelfde
kwantum
superfos¬
faat
naar
de
Russische
zóne
van
Duits¬
land
uitvoeren.
De
verscheping
zal
voor
het
grootste
gedeelte
via
de
Bal-
tisehe
havens
geschieden.
voor
West-Friesland
N
Bureau:
Kleine
Noord
7—9,
Hoorn,
Tel.
4921.
TARIEVEN:
Advertenties:
16
cent
per
millimeter,
kleine
adver¬
tenties
tot
20
m.m.
ƒ
2,20.
Abonnementen:
ƒ
3,90
per
kwartaal,
ƒ
1,30
p.
maand.
Aan
de
Lezers!
Twee
groepen
dagbladen
bestonden
naast
elkander.
Twee
groepen,
die
elk
beschikten
over
een
drukpers
met
alle
toebehoren,
over
een
staf
redactioneel
en
administratief
personeel,
met
ieder
een
knvps
bezorgers,
bureaux,
telexapparaten
en
alles
wat
by
een
dagblad
behoort.
Beide
groepen
dagbladen
trachtten
te
bereiken
wat
des
dagblads
is:
het
publiek
voorlichten
over
de
p-rovinciale,
binnenlandse
en
buitenlandse
gebeurtenissen
en
voor
de
lezers
deze
gebeurtenissen
toelichten.
Beide
groepen
vervulden
deze
plichten
naar
hun
beste
weten
en
voorzover
hun
middelen
dit
toelieten.
Deze
middelen
werden
echter
beperkt
door
de
dubbele
lasten
van
twee
appairaten
en
door
de
stryd,
die
de
groepen
tegen
elkander
te
voe¬
ren
hadden.
De
eigenaars
van
de
groepen
dagbladen
voelden
echter,
dat
het
lezende
publiek
op
de
duur
dupe
moest
worden
van
deze
beperking
en
beide
voelden,
dat
op
deze
wyze
de
dagbladen
niet
konden
worden,
wat
z,y
zich
hadden
voorgesteld:
een
groot,
goed
geoutilleerd,
goed
geredi¬
geerd,
onafhankeiyk
vooruitstrevend
provinciaal
dagblad.
Ondanks
de
felle
stryd
zyn
de
beide
eigenaars
by
elkander
gekomen
in
de
overtuiging,
dat
de
lezers
niet
langer
de
dupe
mochten
zyn
van
tegenstellingen,
die
in
wezen
veel
minder
scherp
waren
dan
in
de
hitte
van
de
stryd
vaak
was
gesuggereerd.
En
tegen
veler
verwachting
in,
hebben
de
eigenaars
aan
weerszyden
hun
oude
tegenstanders
leren
ken¬
nen
als
mensen
voor
wie
een
goede
krant,
goede
voorlichting
en
een
goed
technisch
apparaat
ging
boven
vooroordelen
en
prestige-kwesties.
Het
eerste
resultaat
van
deze
besprekingen
heeft
U
voor
U
liggen:
een
krant
met
een
nieuwe
naam,
uitgegeven
door
een
nieuwe
naamloze
vennootschap,
de
N.V.
Verenigde
Noordhollandse
Dagbladen.
In
de
N.V.
wordt
door
de
oude
groepen
deelgenomen
in
verhouding
van
de
aantallen
abonnementen,
die
elke
groep
op
zyn
naam
had.
Beide
groepen
hebben
in
het
bestuur
van
de
N.V.
evenveel
zeggenschap.
Op
korte
termijn
zal
benoemd
worden
een
nieuwe
hoofdredacteur.
Het
personeel
van
de
beide
groepen
wordt
zoveel
mogelijk
in
dienst
gehouden;
degenen
die
moeten
afvloeien
wordt
behooriyk
gelegenheid
ge¬
geven
naar
een
nieuwe
werkkring
uit
te
zien.
Van
de
kantoren
zal
in
elke
plaats
dat
bureau
worden
gekozen,
dat
het
beste
voor
het
doel
geschikt
is.
Zo
is
dan
een
oude
stryd
voer
beide
partyen
eervol
geëindigd
en
kunnen
de
lezers
verwachten
een
dagblad
te
ontvangen,
geleid
in
pro¬
gressieve
zin,
geheel
aangepast
aan
het
karakter
van
deze
provin¬
cie,
dat
door
de
bredere
basis
in
korte
tyd
kan
uitgroeien
tot
een
dagblad,
dat
een
voorbeeld
zal
zyn
voor
alle
provinciale
dagbladen
in
Nederland.
N.V.
VERENIGDE
NOORDHOLLANDSE
DAGBLADEN
i.o.
De
Unielever
voor
de
Tuchtrechter
ƒ
160.000.—
OVERWINST?
De
N.V.
Unilever
Grondstoffen
Mij.
gevestigd
te
Zwijndrecht,
had
zich
gistermiddag
voor
de
tuchtrechter
te
Rotterdam
te
verantwoorden
vanwege
het
feit,
dat
zij
het
vorig
jaar
ruim
800.000
kg
geharde
extractieolie
zou
hebben
verkocht
tegen
'n
prys,
neer¬
komende
op
een
netto
olieprijs
van
ƒ
50.71
per
100
kg,
welke
prijs
hoger
zou
zqn
dan
toegelaten
was
volgens
de
prijsvoorschriften.
Volgens
een
rapport
van
de
hierbü
betrokken
op¬
sporingsambtenaar
zou
deze
prijs
on¬
geveer
20
gulden
lager
hebben
moe¬
ten
liggen.
Door
een
en
ander
zou
'n
overwinst
van
bijna
ƒ
160.000.—
ge¬
maakt
zijn.
Mr.
Wolterbeek,
de
verdediger
van
de
N.V.,
ving
zijn
pleidooi
aan
met
uiteen
te
zetten,
wat
extractieolie
is.
Om
de
verschillende
oliesoorten
te
bleken,
fil¬
tert
men
ze
door
zgn.
bleekaarde.
Van
100
kg
te
bleken
olie
blijft
echter
1
kg
in
de
bleekaarde
achter.
Door
de
bleek¬
aarde
met
benzine
te
behandelen
extra¬
heert
men
de
achtergebleven
olie
en
het
resultaat
daarvan
is
de
extractie¬
olie.
De
prijs
van
de
geharde
extractie¬
olie
omvat
de
raffinagemarge,
—
dat
zijn
de
kosten
van
het
raffinageproces
plus
de
kosten
van
het
hardings¬
proces,
zodat
men
zo
komt
tot
de
prijs
van
50.71
gulden
per
100
kg,
aldus
de
verdediger.
Dr.
Boddaert,
chemicus,
zeide
dat
verbalisant
de
indruk
scheen
te
hebben
dat
extractieolie
iets
minderwaardigs
is.
„Mijn
taak
is
het
te
bewijzen,
dat
ex¬
tractieolie
dikwijls
evengoed,
zo
niet
beter
kan
zijn
dan
gewone
ruwe
olie".
De
opsporingsambtenaar
bleef
echter
bij
zijn
verklaring,
dat
hij
extractieolie
als
rommel
beschouwde.
Na
overlegging
van
de
p^itnota
werd
Co
zitting
voor
onbepaalde
tijd
'
->r-
daagd.
Familietragedie
Een
Amsterdamse
vrouw
heeft
gis¬
termiddag
haar
5-jarig
zoontje
in
een
wasteil
verdronken.
Toen
het
7-jarig
dochtertje
na
schooltijd
thuis
kwam,
heeft
de
moeder
haar
op
dezelfde
wijze
van
het
leven
beroofd
en
de
beide
kinderen
naast
elkaar
in
bed
ge¬
legd.
's
Avonds
heeft
zij
zich
bij
de
politie
van
het
bureau
Pieter
Aerts-
straat
gemeld.
De
vrouw
blijkt
onge¬
noegen
te
hebben
met
haar
man,
die
in
militaire
dienst
is.
Vroeger
is
zij
gedurende
enige
tijd
in
het
krankzin¬
nigengesticht
te
Santpoort
verpleegd.
Hevige
aarë^goi
in
Perzië
Teheran.
-
Tengevolge
van
een
zeer
hevige
aardschok
zijn
meer
dan
400
personen
in
Ghaen
in
de
provincie
Khorassan,
in
het
Noord-O
ten
van
I
Perzië,
om
het
leven
gekomen.
1
20
nieuwe
textielpunten
aangewezen
Het
Centraal
Distributiekantoor
deelt
mede,
dat
wederom
20
punten
op
de
textielkaarten
VA
705
wor¬
den
aangewezen.
Met
onmiddeliyke
ingang
worden
geldig
verklaard
de
bonnen
gemerkt:
Textiel
E
één
punt,
Textiel
E
vyf
punten,
Textiel
F
één
punt
en
Textiel
F
vijf
pun¬
ten.
De
bonnen
Textiel
E
Reserve
en
Textiel
F
Reserve
zyn
derhalve
niet
aangewezen
voor
de
aankoop
van
textielgoederen.
Russen
komen
naar
Londen
Naar
van
gezaghebbende
zijde
te
Londen
wordt
vernomen,
heeft
de
Sowj
et-regering
de
Britse
uitnodi¬
ging
tot
bijwoning
van
de
conferen¬
tie
van
speciale
plaatsvervangers
van
de
ministers
van
buitenlandse
zaken
der
Grote
Vier,
over
de
toe¬
komst
van
de
Italiaanse
koloniën,
aanvaard.
Het
antwoord
van
de
Sowjet-Unie
is
overgebracht
door
de
Sowjet-ambassa-
deur
te
Londen,
Zaroebin,
die
na
over¬
leg
met
zijn
regering
te
Londen
is
teruggekeerd.
Engeland
heeft
voorge¬
steld
de
conferentie
Dinsdag
te
Londen
te
openen,
doch
door
vertraging
bij
de
voorbereidingen
is
het
mogelijk,
dat
zij
later
in
de
week
wordt
begonnen.
Cholera
eist
in
Cairo
reeds
50
slachtoffers
Sedert
enkele
dagen
is
in
Egyp¬
te
een
ernstige
choiera-epidemie
uitgebroken.
Ruim
300
mensen
zijn
reeds
door
de
gevreesde
ziekte
aangetast.
Vijftig
zijn
reeds
over¬
leden.
De
omvang
van
de
ziekte
heeft
de
bewoners
grote
vrees
aan¬
gejaagd.
In
de
omliggende
landen
worden
maatregelen
getroffen
om
overslaan
van
de
ziekte
te
voorko-
Amerikaanse
piloten
staken
De
voorzitter
van
de
Amerikaanse
bond
van
luchtlijn-piloten,
David
Behn-
cke,
deelt
mee,
dat
Amerikaanse
vlieg¬
tuigen,
die
op
Shannon,
Londen
en
di¬
verse
steden
van
het
Europese
vaste¬
land
vliegen,
niet
hebben
kunnen
ver¬
trekken
wegens
een
staking
van
pilo¬
ten,
welke
staking
het
antwoord
is
op
de
tactiek
van
de
directie
der
„Ameri¬
can
Overseas
Airlines"
bij
het
vernieu¬
wen
van
de
contracten.
Voortdurende
overstromingen
in
de
Pendsjaab
Duizend
vierkante
kilometers
van
de
Centraal-Pendsjaab
zijn
overstroomd
door
het
water
van
drie
buiten
haar
oevers
getreden
rivieren.
Aanvallers
en
aangevallenen
trachten
tezamen
aan
het
water
te
ontkomen.
Temidden
van
de
vernielde,
nog
niet
rijpe
oogst,
hebben
duizenden
dorpelingen
uit
de
omstreken
van
Lahore
hun
toevlucht
gezocht
op
darten
en
verhogingen.
Vele
dorpen
zijn
afgesloten
en
de
voedsel-
zowel
als
vluchtelingen-convooien
wor¬
den
door
het
modderige
water
tegen¬
gehouden.
Deze
nieuwe
ramp
heeft
de
moeilijkheden
om
de
vluchtelingen
te
vervoeren
en
van
voedsel
te
voorzien
zeer
vergroot.
Grote
gedeelten
van
't
laag
gelegen
Lahore,
vlak
bij
de
grens
tussen
Oost-
en
West-Pendsjaab,
zijn
overstroomd,
terwijl
te
Teferozepoer
de
tijdens
de
onlusten
vernielde
hui¬
zen
door
water
omspoeld
worden.
Noodtoestand
bij
het
Middelbaar
Onderwijs
Terugslag
onvoldoende
salariëring
wordt
catastrophaal
Het
Middelbaar
Onderwijs
heeft
met
grote
moeilijkheden
te
kampen.
Dientengevolge
heeft
het
Tweede
Kamerlid
Deering
aan
de
minister
van
onderwijs,
kunsten
en
weten
schappen
de
volgende
vragen
ge¬
steld:
1.
Is
het
juist,
dat
door
het
groot
aantal
onvervulbare
vacatures
en
het
in
functie
zijn
van
zeer
veel
onbe¬
voegde'
docenten
er
bij
het
Voorberei
dend
Hoger
en
Middelbaar
Onderwijs,
zomede
overeenkomstige
takken
van
onderwijs,
van
een
noodtoestand
ge¬
sproken
moet
worden
en
deze
toe¬
stand
mede
ontstaan
is
doordat
door
onvoldoende
salariëring
het
aantal
dergenen,
die
in
feite
het
leraars¬
beroep
ambiëren,
sterk
verminderd
is
en
ook
vele
in
functie
zijnde
leraren
besluiten
een
beter
gehonoreerde
be.
trekking
buiten
het
onderwijs
te
kie¬
zen?
2.
Is
de
minister
niet
bevreesd,
dat
in
verband
met
de
in
de
komende
jaren
te
verwachten
nog
sterker
stij
gende
toeloop
van
leerlingen
deze
noodtoestand
tot
catastrophale
gevol¬
gen
zal
leiden?
3.
Is
de
minister
niet
van
mening,
dat
om
aan
dit
euvel
tegemoet
te
ko¬
men
het
in
overeenstemming
brengen
van
de
honorering
van
het
leraars¬
ambt
met
de
betekenis,
welke
het
in
vergelijking
met
andere
intellectuele
beroepen
voor
de
samenleving
heeft,
noodzakelijk
is?
4.
Is
het
de
minister
in
dit
ver¬
band
bekend,
dat
er
in
de
Kringen
van
de
leraren
grote
verbittering
heerst
over
het
uitblijven
van
resul¬
taten
der
salariscommissie?
5.
Is
de
minister
bereid
mede
te
delen,
of
hij
de
door
de
vertegen¬
woordigers
der
lerarenorganisaties
voor
5
Maart
van
dit
jaar
ingediende
voorstellen,
waarin
wordt
aangedron
gen
op
herstel
van
de
zogenaamde
volledige
betrekking
met
een
maxi
mumaantal
lesuren
van
26,
behalve
in
de
overgangsperiode
een
vermeer¬
dering
van
ten
hoogste
2
lesuren,
in
verband
met
de
noodtoestand
van
het
onderwijs
en
een
verhoging,
zowel
van
het
maximum
als
van
het
mini¬
mum
van
de
wedde,
waardoor
de
-eraarssalarissen
in
een
juiste
ver
houding
zouden
komen,
tot
dm
van
onderwijzers,
rechtvaardig
acht
en,
20
ja,
of
dai
de
stagnatie
der
bespre
kingen
niet
ernstig
te
betieuren
valt?
6
Is
de
minister
bereul
de
Kamer
mede
te
delen,
welke
maatregelen
hij
denkt
te
nemen
om,
indien
en
voor
zover
de
bovengemelde
feiten
juist
zijn,
aan
de
daarin
weergegeven
noodtoestand
een
einde
te
maken?
Zorgen
van
het
Empire
nüeetêedcfti
NACHTVORST.
Weersverwachting,
geldig
tot
he¬
denavond:
Overdag
vrij
zonnig,
droog
weer.
Temperaturen
oplopend
tot
iets
hogere
waarden
dan
gister.
Wei¬
nig
wind.
Zes
doden
in
Indonesië
Volgens
officiële
Nederlandse
gege¬
vens
bedragen
de
Nederlandse
verlie¬
zen
op
29
September
6
gesneuvelden
en
12
gewonden.
Op
verschillende
plaatsen
werden
onze
patrouilles
beschoten;
op
Java
en
Sumatra
werden
groepen
van
de
T.N.I.
en
terroristen
verdreven.
Bij
Indaroeng
in
het
gebied
van
Padang
werd
een
zuiveringspatrouille
beschoten
met
automatische
wapens
en
geweren.
PALESTINA
Het
wereldbeeld
is
helaas
verwar¬
der
dan
ooit
te
voren.
De
legpuzzle,
die
wij
heden
ten
dage
voor
ons
zien,
lijkt
op
geeh
enkele
manier
meer
in
elkaar
te
passen.
Het
geheel
is
niet
meer
te
bereiken.
De
puzzlende
staats¬
lieden
en
economen
komen
nauwe¬
lijks
tot
het
samenvoegen
van
enkele
fragmenten
van
de
legkaart
en
dat
meestal
nog
gedreven
door
harde
en
dringende
noodzaak
Behalve
alle
andere
problemen,
die
in
deze
kolom
reeds
meer
dan
eens
werden
aangeroerd,
zijn
twee
oude
vraagstukken
tot
het
hoogtepunt
van
hun
spanning
gestegen
en
schijnt
bo¬
vendien
een
oplossing
van
de
moeilijk¬
heden
verder
verwijderd
dan
ooit
te
voren.
Daarbij
gaan
onze
gedachten
uit
naar
zoals
wij
het
dezer
dagen
noemden
Engelands
zorgenkinderen:
Palestina
en
Voor-Indië.
Met
het
Palestina-vraagstuk
weet
Engeland
geen
weg
meer.
Na
het
in
1923
als
mandaat
toegewezen
te
hebben
gekregen
van
de
Volkenbond,
lag
het
kennelijk
in
het
voornemen
van
Londen
om
dit
belangrijke
punt
in
de
schakel
tussen
Oost
en
West
stevig
in
handen
te
houden.
De
waar¬
de
van
Palestina
uit
strategisch
en
po¬
litiek
oogpunt
was
en
valt
nu
nog
niet
te
onderschatten.
De
steeds
zwakke
Engelse
positie
in
Egypte
vond
in
het
nieuw
verworven
mandaatgebied
een
te
verwachten
betere
uitkijkpost
op
het
doen
en
laten
van
de
in
opkomst
zijnde
Arabische
wereld
en
het
verde¬
re
nabije
Oosten.
Hoewel
het
land
zelf
van
niet
te
grote
economische
be¬
tekenis
was,
verkreeg
het
deze
toch
mede
ten
gevolge
van
het
mandaat¬
schap
van
Groot-Brittannië.
De
olie
van
Irak
ging
hier
zijn
stempel
druk¬
ken.
Reusachtige
pijpleidingen
voeren
de
olie
via
de
Syrische
woestijn
naar
de
modern
uitgeruste
Palestijnse
ha¬
ven
Haifa.
Ziedaar
het
strategisch
be¬
lang
en
behalve
Hf
la
de
havens
Jaffa
en
Akka.
Ondanks
de
sterk
gewijzigde
om¬
standigheden
in
de
oorlogvoering
heeft
dit
kleine
plekje
aan
de
Oost¬
kust
van
de
oude
wereldzee
ook
nu
zijn
waarde
behouden
en
wij
moeten
het
dan
ook
als
een
uiterste
wanhoopdaad
van
Engeland
zien,
nu
het
zijn
on¬
dubbelzinnig
voornemen
te
kennen
heeft
gegeven
op
korte
termijn
Pales¬
tina
te
zullen
verlaten.
Gedurende
de
gehele
periode
van
't
mandaatschap
vormde
Palestina
een
haard
van
onrust
in
het
Engelse
im¬
perium
als
gevolg
van
de
toenemende
drang
van
Joden,
die
zich
in
het
land
der
vaderen
wilden
vestigen.
Na
de
laatste
wereldoorlog
is
deze
drang
tengevolge
van
de
grote
volksver¬
schuivingen
in
Midden-
en
Oost-Euro¬
pa
nog
enorm
toegenomen.
De
botsin¬
gen
tussen
de
Engelse
bezettingstroe¬
pen
en
de
Joden
èn
de
reacties
van
de
zijde
der
Arabische
wereld,
die
hier
als
één
man
haar
stem
verheft,
wer¬
den
feller
dan
ooit,
zodat
de
woord¬
voerder
van
het
Britse
ministerie
van
Buitenlandse
Zaken,
die
het
Engelse
voornemen
wereldkundig
maakte,
moest
constateren,
dat
de
Britse
troe¬
pen
in
Palestina
practisch
op
voet
van
oorlog
moeten
verkeren.
Die
gehele
periode
door
zijn
er
tal¬
loze
plannen
opgeworpen,
om
dit
ne¬
telige
vraagstuk
op
te
lossen,
doch
helaas
tot
op
heden
zonder
resultaat.
Deze
wordt
dus
thans
overgelaten
aan
de
reeds
met
zo
vele
problemen
be¬
laste
algemene
vergadering
der
Ver.
Naties,
die
te
Lake
Success
bijeen
is.
Hoe
zal
men
nu
verder
handelen?
Zul¬
len
Amerikaar
e
soldaten
de
taak
van
hun
Britse
collega's
overnemen,
zoals
dat
kortelings
in
Griekenland
ook
ge¬
beurde?
Of
zal
voordien
reeds
een
poel
van
terreur
en
tegenterreur
het
beloofde
land
in
diepere
ellende
dom¬
pelen?
In
Joodse
kringen
werd
de
Britse
verklaring
met
reserve
verwelkomd.
De
reacties
van
de
zijde
der
Arabieren
zijn
heel
wat
heftiger.
Vanzelfspre¬
kend
moeten
felle
verklaringen
d?"'s
gezocht
worden
in
het
onstuimig
ka¬
rakter
van
de
bewoner
van
het
nabije
Oosten,
toch
zal
men
met
de
machtige
Arabische
Liga
onder
leiding
van
Ab-
doel
Ibn
Saoed,
de
koning
van
Saoedi
Arabie,
de
„grote
hereniger",
niet
kunnen
en
mogen
onderschatten.
Er
gaan
geruchten
over
de
vorming
van
een
Arabisch
leger
onder
leiding
van
een
Egyptische
generaal.
In
Syrië
wordt
de
algehele
mobilisatie
afge¬
kondigd.
De
strijdkreet
uit
de
Koran:
Doodt
hen
overal,
waar
gij
hen
ont¬
moeten
zult
en
verjaagt
hen,
vanwaar
zij
u
verjaagd
hebben"
doet
weer
op¬
geld.
Dit
alles
wordt
ondersteund
door
de
jongste
eis
an
Hoesseini,
de
leider
van
het
Arabische
Hoge
Comité
in
de
commissie
voor
Palestina
der
Ver.
Na¬
ties:
„Palestina
een
vrije,
onafhanke¬
lijke
staat".
Wat
er
ook
gebeure,
slachting
dient
voorkomen
te
worden
tegen
de
uiter¬
ste
prijs.
Een
wijs
staatsman,
die
hier
de
juiste
richting
weet
te
bepalen.
AD
INTERIM
Ml