Tekstweergave van HA_1947_01_04_0003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Artisten helpen T.B.C.-patiënten Hier valt iets greotscli te verrichten # Er z|jn reeds vele instellingen in ons land,, die een liefdadig doel nastreven. Zoo veel wol, dat wij deze courant er mee zouden kunnen vullen. Nu komt er weer een stichting bij, maar één, die, om de werkers die eraan verbonden zijn, wel zoo n uitzonderlijk karakter heeft, dat ieder zich dient af te vragen, wat dan toch deze Instelling wel voorstaat. „Het Irene-fonds": brengster van ontspanning aan duizenden Nederlandschc t.b.c.-patiënten in ons land en daarbuiten. Bendien en A. E. Wunnink; film: F. L. D. "Strengholt en H. Wilton; tech¬ nisch: C. J. ï'immer, tooneelmeester Kon .Schouwburg, den Haag, J. P. J. Arentse, chef-electr. Kon. Schouwb. en W. H. Deering, chef-decor bij de N.V. Res. Tooneel Kon. Schouwburg. Tenslotte een Eere-Comité, waarin tal van burgemeesters en andere hoogwaardigheidsbekleders hebben zitting genomen. H. K. H. Prinses Juliana heeft goed gevonden, dat het te stichten fonds het „Irene Fonds" zal heeten. Aan dit fonds, kunnen nu gelden worden over¬ gemaakt. Er is nog aan veel gebrek: radio's, koptelefoons, wandversiering, legnuzzies, boegen, houtsnijwerk-ge¬ reedschap enz. Gedurende eenigen tiid zullen in de biosconen groote collecte¬ bussen worden opgesteld, waarin ieder, naar zijn vermogen, kan offeren. Todereen die iets te missen, aan 'te bieden heeft of ie's, on welk terrein ook, ten fooneele kan brengen, geeft zfeh op bij het secretariaat, Konin¬ ginnegracht 15, Den Haag. Wie voor optreden in 't buitenland in aanmerking wenscht te komen, moet eerst tweemaal Delangeloos ln Nederland zijn opgetreden. Zoo spant een klein deel van ons volk zich thans in, dezen zwaar be¬ proefden eenige afwisseling te bezor¬ gen. Dat deel moet echter groeien, tot het overgroote deel van ons volk niet alleen met het lot van deze zieken is gegaan, maar ook, voorzoo¬ ver zij zelf niet, daadwerkelijk kunnen steurtfen, hun, die de ontspanning Drengen, mjddelen verschaffen, daar¬ mee voort te gaan. Hier valt iets grootsch te verrich¬ ten. Laat ieder er op bedacht zijn, bijtijds, het zijne daartoe bij te dragen, opdat niet te eeniger tijd tot zijn schande, meet worden geconsta¬ teerd, dat ook door zijn nalatigheid egn volksziekte niet kon worden be¬ teugeld. „The big four" op stap Dat vier jonge mannen in hun vacantie erzti voetreis gaan maken, is niets bijzonders. Dat zij die reis uit¬ strekken. tot ver over de grens, tot in Zwitser-land, is ook nog niet zoo bij¬ zonder.. Maar dat zij terugkomen, be¬ zield, en vol vuur om ontspanning te brengen aan zieken, dat is wel bij¬ zender. En daarom is het van belang, dat iedereen luistert naar hetgeen deze vier jonge mannen op touw hebben gezet en nog zullen zetten. Hans Kaart, Ton Lutz, Piet v. d. 'Meulen en Wim Hart, tooneelspelers, hebben een voetreis door Zwitserland gemaakt en daarbij ook Davos aan- fedaan. Natuurlijk wisten zij, dat aar Nederlandsche t.b.c.-patiënten in een sanatorium lagen en met goed. vinden van den geneesheer-directeur hebben ze enkele eenvoudige stukjes voorgedragen en liedjes gezongen, zonder het flauwste vermoeden, dat zij daarmee een actie begonnen, die v/aard is door iederen Nederlander gesteund te worden. Hun succes was zoo groot, dat zij, die toch heusch niet voor een beetje geklap vervaard zijn, er beduusd van waren". Op hun vraag aan den directeur, waarom dergelijke voorstellingen niet meer werden gegeven, antwoordde deze, dat dit tot nu toe zooveel technische moeilijkheden had opgeleverd, dat er steeds weer van was afgezien. * » * In Nederland teruggekeerd, liet deze „big four" het er echter niet bi? zitten. Allereerst wendden zij zich tot den directeur-geneesheer der Volks¬ gezondheid, Ds. C. v. d. Berg. Ook hij voorzag groote moeilijkheden, maar moest ten slotte voor de aanlokkelijke plannen van deze artisten zwichten en zegde hun zijn volle medewerking toe. Nu weet iedereen, dat tijdens een oorlog het aantal t.b.c.-patiënten altijd toeneemt. Dat was zoo tijdens dep oorlog van 1870, van 1914 en ook gedurende dezen laatsten oorlog. Dat 'êc echter zoo'n onrustbarende toe¬ neming zou komen, als nu, had men niet verwacht. Voor 1940 lagen er in onze sanatoria 4600 patiënten en in de ziekenhuizen 1200; dat aantal be¬ draagt nu 6900 en 2600, terwijl nog 2000 zieken thuis, dringend óp op- namé wachten. En nu is het typisch voor de zooveelste maal te, kunnen vaststellen, dat rfienschen na tiental¬ len jaren ver weg iets ontdekken, dat zij iederen dag m hun naaste omge¬ ving hadden kunnen ervaren. Deze vier kwamen n.l. In Davos tot de ontdekking, hoe erg het toch is, maanden, jaren te moeten liggen, zonder eenige ontspanning in dat grauwe, eentonige bestaan. De wei¬ nige ontspanning, die zij brachten, kwam den patiënten, volgens den ge- neesheer-directeur, meer ten goede, dan twee weken rust. Dat konden deze vier niet vergeten en nu zijn ze zoo ver, dat ze de heele Nederland¬ sche artisten-wereld in rep en roer hebben gebracht en warm hebben doen Ioopen voor hun doel: ontspan¬ ning brengen aan de Nederlandsche t.b.c.-patiënten, hier, in Davos, Enge. land en Denemarken,. Belangeloos hebben onze grootste artisten op allerlei gebied, de beste tooneelgezelschappen, orkesten enz. enz. hun medewerking toegezegd. Hierdoor is het mogelijk, dat ieder sanatorium eens per maand een mu¬ ziek. of tooneeju it voering krijgt en iedere veertien dagen een filmvoor¬ stelling. Natuurlijk wordt er reke¬ ning gehouden met de godsdienstige gezindte van het sanatorium en zijn patiënten. De sanatoria zullen wor¬ den voorzien van podia, voetlichten en schijnwerpers, alles in bescheiden formaat. Negen December is er een podium, door technisch personeel van het Residentie-tooneel in hun vrijen tijd vervaardigd, naar Davos ver¬ zonden. * • * » Maar dat is niet genoeg. Er moet meer gebeuren. Op initiatief van ge¬ noemd viertal is er een werkcomité gesticht- met als voorzitter Dr. C. v. d. Berg; penningmeester Mr. L. J. A. Trip; onder-president Ned. Bank; vice-voorzitter Mr. H. J. Reinink, secretaris-generaal Dep. van O., K. en W.; secretaris J. H. Carpentier Alting, directeur Kon. Schouwburg en leden Prof. Dr. G. C. Heringa, Prof. Mr. R. D. Kollewijn. Prof. Dr. M. W. Woerdeman en Dr. H. R. Ger- brandy. Voorts een Advies-Commis¬ sie, die, hetgeen opgevoerd wordt, zal keuren en waarin zitting hebben: voor muziek: Eduard van Beinum, Willem Pijper. Sem Dresden en Paul Cronheim; voor tooneel en klein¬ kunst: Frits van Dijk, Cor Hermus en Wim Kan; voor theater; J. M. Churchill feliciteert Stalin Ter gelegenheid van Stalins ver¬ jaardag heeft Churchill den maar¬ schalk een telegram gezonden, luidende; „Alle beste wenschen voor uw persoon op uw verjaardag, oor¬ logskameraad Winston Churchill". Het antwoord luidde: „Hartelijk dank voor uw beste wenschen op mijn verjaardag", Stalin. 7 RESULTAAT VAN MAANDEN SPEUREN Een leger van bijna elfduizend En. gelsche en Amerikaansche specia. listen ' is maandenlang aan het speuren geweest naar de door Duitschland tijdens den oorlog uit¬ gedachte verbeteringen en nieuwe vindingen op technisch en indu¬ strieel gebied. Het resultaat van werd geopend. Een gestroomlijnde, deze speurtochten is vastgelegd in ultra-lichte kinderwagen, vervaar- een groot aantal rapporten, welke digd van pitriet, carton 'en alumi- door de technici der geheele we- nium trok zeer de aandacht van reld met belangstelling worden de vrouwelijke bezoekers, terwijl bestudeerd. Maar ook het Engel- ook de zoogen. Magnetophon, een sche publiek heeft een indruk van geluidsopname- en weergave-ap- deze, thans op vredelievende doel- paraat, dat in slaat is muziek en stellingen gerichte vindingrijkheid gesproken woord onmiddellijk te kunnen krijgen op een tentoonstel- reproduceeren, in het middelpunt ling welke dezer dagen te Londen der belangstelling stond. „Filmfabrisk" bij de Gero Het ontstaan van historische tafereelen Weinigen zullen weten, dat de Gerofabriek niet alleen messen en vorken, doch ook „historische tafreelen" vervaardigt. OpMe jongste jaarbeurs heeft men een serie prach¬ tige foto's van groot formaat kun¬ nen bewonderen onder het motto: „De tafelgebruiken^in den loop der eeuwen". Wie b.v. de opname zag aan het hof van Jacoba van Beieren — met een keur van historische costuums, antiek vaatwerk, betegel- Krachtig slaat de K.L.M. haar vleugels uit TOEN HET ROMANTISCH WAS OP SCHIPHOL WIE nu het vliegveld Schiphol betreedt en zich den toestand van een jaar geleden herinnert, moet wel beseffen, hoe snel ons luchtverkeer zich in het afgeloopen jaar heeft ontwikkeld. Vlieg¬ tuigen komen van en vertrekken naar schier alle landen van Europa en maken reizen over vele continenten en oceanen. Frequente lucht- diensten verbinden ons met alle deelen der wereld: Batavia, New- York, Dakar, Buenos-Aires, Curasao enz., enz. Vliegvelden O? ee« bijeenkomst van het depar¬ tement Rotterdam der Maatschap¬ pij voor Handel en Nijverheid heeft de heer Plesman, president-directeur der K.L.M., duidelijk uitgesproken, dat Rotterdam niet kan verwachten, dat het óók een internationaal vlieg¬ veld krijgt naast Schiphol of naast een iets meer centraal aan te leggen vliegveld. Nu is de K.G.-er (ad int.) in den loop van welhaast een kwart eeuw een haast volbloed Rotterdammer ge¬ worden, maar désondanks kan hij het standpunt van den heer Plesman niet alleen begrijpen, maar ook billijken. Wie zich het vliegverkeer zelfs van de naaste toekomst indenkt, zal in¬ zien, dat het economisch volkomen onzinnig zou zijn in een land als Ne¬ derland meer dan één voor de trans, atlantische lijnen geschikt vliegveld aan te leggen. Vliegverkeer tusschen plaatselijke kleinere vliegvelden en het centrale veld zal de oplossing moeten brengen. Herinnering aan groeten dag Spanning en enthousiasme VAN 17 Mei 1920, den dag, waarop de K.L.M. haar vleugels begon uit te slaan, tot heden • is een lange weg geweest. Eerst ging het maar heel kalmpjes aan: Londen en Kopen¬ hagen. 1 October 1924 was een greote ■8É1 „DIE GOE OUW TURK" dag: toen vertrokken de pioniers Van der Hoop. Van Weerden Poelman en Van den Broeke met hun eenmotorige Fokker naar Batavia, met een mi¬ croscopisch klein zakje post aan boord. Een reeks van roemrijke namen stijgt uit den rook van een bijna ver¬ geten, maar nog niet zoo lang'voorbij verleden op: Da Postduif, De Zwaluw, Snip, Uiver en Pelikaan, De laatste naam zal wel voor altijd in de har¬ ten van allen, dei fiet wei meenen met Neêrlands luchtvaart, gegrift blijven! De Pelikaan, die tusschen 18 Decem¬ ber 1933 en Oudejaar even naar Ba- tAvia heen en weer vloog, om nog net op tijd de 500 kg nieuwjaarspost in het vaderland af te leveren. Wie kan dien 30sten December 1933 vergeten, toen Smirnoff en de zijnen, 's avonds omstreeks 19 uur, gedwars¬ boomd door een dichten mist, 'n half uur lang boven het veld moesten blijven cirkelen, alvorens .te kunnen landen? Waar beneden, in de duister¬ nis, een duizendkoppige menigte, de ijzige koude vergetend, in ademlooze spanning stond te luisteren naar het overvliegende toestel; waar het ge¬ heele land als één groot K.L.M.-gezin rond den luidspreker was geschaard, om te hooren van de landing van de Pelikaan. We hebben een krant voor ons lig¬ gen, zij is reeds ietwat vergeeld; het is een Oudejaarsnummer 1933 en we lezen erin: „Anderhalf uur wachten we nu reeds; rond de verspreide ko¬ len vuurtjes versterkt iedereen den inwendigen mensch, kellners komen schotels te kort, om het steeds groeiende aantal aanwezigen kracht te verleeneji, teneinde zich voor te bereiden op de groote gebeurtenis¬ sen die komen gaan''. Toen gebeurde het: „Dan ineens weer geronk. Hij zet gas af. Neen, hij trekt weer op en verdwijnt. Maar toch — Plesman bukt zich om beter te kunnen zien — even is er een boordlichtje te bespeuren\ Zwak ge¬ juich klinkt op. Dan weer stilte. Even later — het is 10.15 uur — een geschreeuw; daar is-ie. En heel netjes komt daar uit het duister de Pelikaan naar binnen glijden, keu¬ rig zet Smirnoff de kist aan den grond. Goddank. Een benauwd mo¬ ment is voor ons voorbij: die goe ouw Turk. Wij schamen ons niet voor onze zenuwachtigheid, die spanning was te groot. Ontzaggelijk was het enthousiasme toen de dappere kerels — na eerst door hun vrouwen ver¬ welkomd te zijn — uit het toestel kwamen". de vloeren en eén weelderig interieur — v/as even verrast, dat een derge¬ lijke foto in „eigen ateliers te Zeist" was vervaardigd. Sterker nog: Jaco¬ ba van Beieren op haar troon-stoel is een eenvoudig meisje van kantoor, terwijl de voorsnijder met zijn inge¬ wikkeld gewaad, de dar — kortom al¬ len, die bij deze tafelscene aanwezig zijn — uit hef eigen personeel gere- cuteerd werden. De fraaie histori¬ sche costuums werden ook op de Gero vervaardigd... de heele scene is van een dusdanige „echtheid'1 ge¬ worden, dat men denkt een opname uit een historische film van een knap regisseur te zien... Het spreekt vanzelf, dat deze foto's zeer veel tijd, studie en geld gekost hebben, doch bovenal was noodig: visie en een artistiek talent. Ds heer Hamstra, de reclamechef van de Gerofabriek, heeft met een einde- ioos geduld deze h'storisehe „tafree¬ len" gecomponeerd en hoewel het atelier thans tijdelijk stil ligt, is het te verwachten, dat in de toekomst misschien weer iets dergelijks onder¬ nomen wordt. Hetr was de bedoeling om een serie etfüa'gestukken te ver¬ vaardigen, die als „blikvanger'1 dienst zouden doen. Iedere foto eischte een grondige vftorbereiding, want alles moest historisch verantwoord zijn, zoodat het k'einste detail in het uitgebeelde tijdperk ju'St was. De heer Hamstra, die vroeger kunstgeschiedenis stu¬ deerde en tevens over de noodige boeken beschikt, vond teslotte een uitweg uit het probleem van costuums, eetgerei, schalen, décors en psychologische factoren. Al het „vaatwerk" werd uit hout vervaar¬ digd en zoo beschilderd, dat het op de foto tin of albast lijkt... Ook. van de costuums werden schetsen gemaakt, waarna de meis¬ jes van de fabriek begonnen een en ander „vorm" te geven; Wanneer men de eenigszins pompeuze dracht ziet, kan men begrijpen, dat hierbij nogal het een en ander kwam kijken'! Gewaden met heraldische motieven, een iapon voor Jacoba met een sleep van 5 meter, een „scapulier" voor¬ den voorsnijder, geheel volgebor- duurd met Hollandsche leeuwen en tal van andere zaken moesten ver¬ werkelijkt worden. Dan was er nog een reuzengobelin, dat ... in feite een serie foto's vormde van een echt go¬ belin, welke „truc" op het uiteinde¬ lijk resultaat niet bemerkt wordt. Nadat" de „types" waren uitgezocht, kwam de compositie en de belichting aan de orde. Met schijnwerpers werd geëxperimenteerd oim bepaalde effec¬ ten te bereiken, terwijl iedereen zijn rol voorgespeeld kreeg. Zoo'n opna¬ me duurde een heelen dag — er werd vroeg in den morgen begonnen. Ieder kreag een orderbriefje met de mededeeling, hoe laat de betrokkene klaar moest zijn mt kleeden en gri¬ meeren. Bij deze eene opname waren ongeveer 45 menschen noodig, waar¬ onder electriciens, technici, grimeurs enz. En zoo kon na ongeveer een maand voorbereiding een foto ge¬ maakt worden. Op deze wijze ont¬ stonden ook „Een maaltijd in den Karo'ingenschen tijd", „Èen feest¬ maal in de 17e eeuw", „Het promo- tiediner van Willem Witsen", „Kin- der-etensuurtje" enz. En wie het resultaat gezien heeft — mogelijk zal de Gero bij een komende gelegen¬ heid deze stukken nog wel eens ex- poseeren — kan niet anders zeggen, dan dat deze schilderijtjes volkomen „gaaf" zijn. Hn, DE „RLOTERDIJK" MET MILI¬ TAIREN NAAR INDONESIë VER¬ TROKKEN. Zaterdagavond tegen 7 uur zi met het m.s. „Sloterdiik" van Holland-Amertka-lijn, dat in de Schiekade bij de terreinen van de Rotterdamsche Lloyd lag, ruim 1000 manschappen naar Indonesië ver. trokken, nl. 920 soldaten en korpo¬ raals, 55 sergeants, 9 sergeant¬ majoors en. 47 officieren. Zij maken deel uit van het depot.nazending N.O.I., van het coims A.T. 15e com- de 30 en 31ste bloedstrane. pagnie fusiegroep, alsmede enkele feurs van de R.I.M.I. chauf. Maar de tijden, dat er podiums klaar stonden om luchthelden te huldigen, dat duizenden koude en duisternis trotseerden om een Indië-vliegtui^ z.en landen, dat het zoo heerlijk romantisch was om 's ochtends vroeg een Batavia-vlieger te zien vertrekken,, dat de sirene tweemaal extra loeide bij aankomst »van zoo'n verren reiziger, die tjjdien zijn reeds lang voorbij en zullen wel niet meep terug komen. Het is t e gewoon geworden en alles werkt zoo erg geperfectioneerd, en dan: wie in de duisternis een vliegtuig hoort, denkt niet aan dien ouw trouwen Turk, maar aan die bange jaren, toen sirenes loeiden, niet om de komst van een Oehoe of Pelikaan te melden, maar een eskader dood en verderf brengende sluip-roofvogels. Neen, niet alleen de luchtvaart is veranderd, ook wij, ,de toeschouwers, zijn dat, want we hebben het verleerd de romantiek te zien in de nuchtere dingen dezer dagen. Maar toch Smirnoff, jij, ouw-trouwe, want je bent er nog steeds, en Plesman en alle anderen van de K.L.M.: veel heil en zegen in het nieuwe jaar, want al is de romantiek er — misschien — af, nog steeds houden jullie onze vlag hoog in de geheele wereld, over oceanen en continenten, met je trotsche: THE FLYING DUTCHMAN. v. d. H. ■ppfll i-ïi ,- - - T ^ EEN VOOR VELEN VERRASSENDE ONTDEKKING: Dik Trom is nog in leven Hi'llegomscfie kwajongen inspireerde Johan Kieviet Het is een wonderlijke verrassing: Dik Trom leeft nog! Wie heeft ooit vermoed, dat de dikke deugniet uit Johan Kieviets jongens¬ boeken, die achterstevoren op een ezel door de dorpsstraten rende, geen fantasie-figuur was, ontsproten uit een schrijversbrein, maar... een Hillegomsche kwajongen, die zoo omstreeks 1900 de straten van dit bollenstadje onveilig maakte? "J^EMIDDEN van het huidige, on¬ stuimige wereldgebeuren moge een figuur als Dik Trom wel zeer onbelangrijk lijken, velen zal het toch interesseeren, dat een ver¬ slaggever van Gooische Klanken er in is geslaagd Dik Trom op te sporen en te interviewen. Den held van ontelbare kinderen geven ook wij in bijgaand artikel gaarne het woord. Het was een bijzonder kind, ja-dat was-ie'. Een vitale zestiger vertelt Dik Trom woont thans in Blaricum. Hij is ei~n jaartje ouder geworden, een vitale zestiger, die ietwat ver¬ baasd vraagt: „Hoe zijn jullie erach¬ ter gekomen?" Het zal onze lezers ongetwijfeld interesseeren, hoe het Dik Trom, den held van onze jeugdjaren, in zijn leven vergaan is en hoe hij in Kieviets boeken terecht is gekomen. We laten hem zelf aan het woord. "Ik was zoo ongeveer in 1896 op de Normaalschool in Hülegom. Mager kon men mij in dien tijd niet bepaald noemen. Tot mjjn 21sten verjaardag heb ik het volgehouden mijn gewicht te doen overeenstemmen met het tienvoud van mijn leeftijd " „Dus toen u vijftien was " „Toen woog ik honderdvrjftig pond, ja. Fn toen ik een en twintig was wees de weegschaal tweehonderd- f'C"» Op "oVarm <^of H'tüp ^P onderwijzer mij bij zich en zei: „Ik heb een zwager en die wil wel eens een keertje met jou praten. Die zwa. ger was de Zaansche schrijver Johan Kieviet. Wij hielden wel van een grapje — hoe was je zelf als school¬ jongen?" — en zoo raakte ik aan den bahbei hiet dien meneer. PH vroeg wat voor streken we zooal uithaalden en deed vele andere „"gewetensvra¬ gen". En toen hebben we (ik zeg „we", want ik had een vriendje mee¬ genomen, die later mijn zwager werd) hem een paar mooie verhalen opgedischt. EN die verhalen werden de avontu¬ ren van Dik Trom, waarvan er sommige waaHijk gebeurd, andere letterlijk uit onze duim gezogen zijn! We hebben er, toen we een paar jaar later voor het eerst het boek zagen, hartelijk om gelachen., Na het eerste boek volgden anderen en steeds putte Johan Kiev.et zijn stof uit onze verhalen, later heb ik den schrijver uit het oog verloren." •„En hoe is het u vergaan na uw onstuimigen jeugd?" „Ik leerde eerst' voor onderwijzer, doch later gaf ik de studie op en kwam bij de posterijen terecht. Daar heeft Dik Trom zijn jaren ge¬ sleten als een ordentelijk, opgeruimd burger, tenminste we veronderstellen dat hij in die jaren zijn wilde haren wel verloren zal hebben. Hij trouwde en zijn huwelijk is ongetwijfeld ge¬ lukkig, want mevrouw „Trom", die ons gesprek glimlachend aanhoort, is een innemende vrouw, die haar man met alle zorg omringt. Het jagen zijn liefhebberij THANS ben ik gepensionneerd en kan ik mjj wijden aan mijn lief¬ hebberij: het jagen. „Ik ben pachter van de hei en houdt zoo den vleeschpot vol. Hazen en patrijzen. Ik heb juist vandaag een extra Kerstboutje geschoten". „Hoe is de wildstand op de hei?" „Och, als de stroopers den buit niet voor je neus weghalen, is er nog wel wat te vangen". Dan stellen wij den sympathieken jager, die er met zijn levendig ge- z.cht, de manches plusfour en den metalen ring om zijn wijnrooüe das, toch wel heel anders uitziet, dan wij ons Dik Trom op dezen leeftijd voor¬ gesteld hadden, nog een vraagje, dat ons allang op de lippen brandt! Volgens het boek heeft Vader Trom eens gezegd: ,,'t Is een bijzonder kind, dat is ie". „Wat is uw meening na vijftig ja¬ ren? Heeft u uw leven gesleten als een bijzonder mensch?" Onze gastheer glimlacht. „Als kind was ik een doodgewone kwajongen. En later werd ik een doodgewoon mensch met zijn plich¬ ten en zorgen. Ja, ik heb u al gezegd, d'r staat wel meer ln die boeken van K.evit, dat niet heelemaal wéér is. Trouwens, ik heb zijn boeken de laat¬ ste twintig jaar niet meer gelezen. Recordprestaties bij Philips Het bedrijf heeft te kampen met ruimte-tekort Aantal werknemers N.V. PHILIPS GLOEILAMPENFABRIEKEN vrouwen tsooo MANNEN tlOOOO I VROUWEN 3 601 ♦Hit f.5. f939 ttii ƒ FIGUUR STELT JOOO werknemers voer * l' 19.10.1946 MANNEN l7Bt* Nog juist vóór Kerstmis 1946 heb¬ ben, zooals wij reeds meldden, de Philipsfabrieken de prestatie gele¬ verd per dag weer evenveel te ma¬ ken als voor den oorlog. Van de productie wordt het leeu¬ wenaandeel geëxporteerd. Over 1946 vertegenwoordigde dit een deviezen- opbrengst voor ons land van rond éëntiende deel van den geheelen Ne- derlandschen export. Onder de uitgevoerde artikelen namen gloeilampen, radiobuizen en radio-apparaten een belangrijke plaats in, maar ook filmprojectie¬ installaties, röntgentoestellen en tientallen andere electrische artike¬ len kwamen op de lijst voor. De deviezennood dwong de regee¬ ring tot het bestemmen van een groot aantal radio-apparaten voor het buitenland. Mede daardoor en door het feit dat de vraag naar ra- I'o-toestelien als communicatiemid¬ del' ln de oorlogsjaren zeer is toege¬ nomen, kon het ontstane hiaat nog niet dadelijk worden opgevuid, hoe¬ wel de leverantie van radio-appara¬ ten aan het binnenjand ruim de he.ft bedroeg van de in een vooroorlogsch jaar geleverde hoeveelheid. In Eindhoven wordt hard gewerkt en dikwijls nog onder moeilijke om¬ standigheden. De spanning tusschen loonen en prijzen doet in dit indu- Het eerste lijntoestel, dat dit jaar. naar New York vloog: de „Rotterdam strieele centrum vanzelfsprekend ook haar invloed gelden en door gebrek aan woningen is men gedwongen op groote schaal samen te wonen. Al¬ leen bjj Philips zoeken meer dan 2000 personen naar een geschikte woon¬ ruimte en ln vele gevallen leven be¬ ambten, ingenieurs en vaklieden, die van elders komen, gescheiden van hun gezin. Om deze reden is het ver¬ krijgen van het vereischte personeel dat niet door wontngruLl kan voor¬ zien in de behoefte aan eigen woon¬ ruimte, moeilijk. Ook in het bedrijf heeft men met ruimte tekorten te kampen. Tenge¬ volge van bombardementen werd ge¬ durende de bezetting % van de be¬ schikbare oppervlakte verwoest of onbruikbaar en van de kantoren ging zelfs % verloren De 30 afdee- lingen, die in het uitgebrande hoofd¬ kantoor waren ondergebracht, zijn thans op 11 plaatsen in de 3tad ge¬ huisvest, terwijl ook verscheidene fabrieksafdeeüngen „gespreid" mies¬ ten worden. Niettegenstaande met de beschikbare bouwmaterialen de herbouw en reparatie snel ter hand is genomen, blijft men bij de behoefte aan ruimte achter. Een opmerkelijk na-oorlogsch ver¬ schijnsel was voorts het tekort aan vrouwelijke arbeidskrachten. Voor den oorlog werkten bij Phi¬ lips ca. 5.000 meisjes en ca. 10.000 mannen. Thans is het aantal meisjes gedaald tot ongeveer 3600 en het aantal mannen vermeerderd tot bijna 18.000! In deze 3600 meisjes zjjn zelfs ongeveer 1000 Belgische meisjes be¬ grepen, die dagelijksch per bus heen en weer naar het werk worden ge¬ bracht. Verder heeft men, ook gezien het ruimteprobleem, een algemeen decentralisatieplan opgezet. In ge¬ bouwen buiten Eindhoven, o.a. in het klooster Leyenbroek te Sittard heeft men een z.g. montage-atelier voor het monteeren van radiobuizen fevestigd. Aan het seiecteeren van e werkkrachten werd groote aan¬ dacht besteed en dit Limburgsche centrum mag zich in een levendige belangstelling verheugen. Men is be¬ gonnen met een kleine groep en thans zijn er reeds meer dan 200 — waarvan het meerendeel meisjes — werkzaam. In het volgend jaar zullen ook montage-ateliers beginnen in Roer¬ mond, Roosendaal en Zwolle, terwijl in nog enkele plaatsen onderhande¬ lingen over een vestiging van Philips gaande zijn. Alles bij elkaar, ziin voor Philips in Nederland 28 000 menschen aan het werk. Verheugend is het, dat overal waar goede gereed¬ schappen beschikbaar zijn ep vol¬ doende grondstoffen, het werktempo van voor den oorlog wordt benaderd. De wachttijden in het bedrijf b.v. veroorzaakt door het niet op tijd aankomen van de vereischte grond¬ stoffen, beïnvloeden de productivi¬ teit van het bedrijf ai3 geheel ech¬ ter ongunstig. Ook de psychologi¬ sche nawerking daarvan werkt op de uiteindelijke prestatie belemmerend. Maar de wil bestaat door de moei¬ lijkheden van dezen tijd heen te bij¬ ten. Ook de jongeren is de liefde voor een vak bij lange na niet uitge¬ doofd. Dit zijn factoren die doorslag¬ gevend zullen blijken in het komen¬ de jaar, waarin het Philipsbedrijf verwacht een be' ngrijk hegere pro¬ ductie te zidlen bereiken dan over het jaar 1916.