Tekstweergave van HA_1946_07_06_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Boekbespreking |( RUDOLF DE MEPSE J het monsterproces van Faan door AB VISSER „IJET stemt ons weemoedig en be¬ schaamd, als wij bedenken, dat door misplaatste eerzucht en onderlinge twist, door valse schaamte en door dwingelan¬ dij het recht dusdanig verkracht kon worden; dat een groot aantal onschuldi- gen, letterlijk zonder vorm van proces, ter 'dood gebracht konden worden. Het doet ons de waarde van een uniforme, onpartijdige rechtspraak klaarder inzien dan duizend studiën en proefschriften van juristen het zouden gekund heb¬ ben" „Het Recht leek voorlopig gezui¬ verd van zijn gevaarlijkste uitwas, maar onkruid dat zo diep wortel geschoten heeft, kan afgesneden worden aan de oppervlakte, ondergronds woekert het voort, wachtend op een gelegenheid zich opnieuw te vertonen." Is dit een zinsnede uit een proef¬ schrift over het recht tijdens de bezet¬ ting? Of uit een acte van het proces Neurenberg of D-chau of Neuengamme? Neen, het is een alinea uit de roman van den jongen Groningsen schrijver Ab Visser: „Rudolf de Mepse, het mon¬ sterproces van Faan", een historisch werk dat het leven beschrijft van den Groninger grietman van Faan, Rudolf de Mepse, die op 24 September 1731 de executie van 22 manlijke personen liet uitvoeren, vals beschuldigd van het z.g. crimen nefandum: sodomie. Doch niet alleen de grietman was schuldig aan de¬ ze afschuwelijke moord (alle beklaagden hoorden het vonnis: „gewurgd, verbrand, goederen verbeurd", of zij nu 16 of 46 jaar oud waren), ook de regeringsinstan¬ ties van de stad Groningen en de Zeven Provinciën hebben geen hand uitgesto¬ ken om de 22 mannen te redden: poli¬ tieke belangen verdrongen ook toen alle andere zaken. Dit „achttiende eeuws fascisme", zo¬ als Vestdijk hef noemde, heeft een ty¬ pische overeenkomst niet alleen met de bezettingsjaren (die waren fascistisch), maar ook met de tijd, waarin wij thans leven. Wanneer men de eerbiediging van andermans beginselen als eerste principe van de democratie beschouwt, zal thans erkend moeten worden, dat van eerbied geen sprake is noch in het politieke noch in het zakelijk debat. De hokjes-geest, maar dan afgegrensd door hoge muren, waardoor alom schaduw heerst, geldt thans even sterk als voor den gevreesden De Mepse. Betekent ook bij ons sympathie voor een verdachte niet medeverdachte zijn? Dit criterium doet alleen dan opgeld als iedere an¬ dere beschouwing niet alleen een bedrei¬ ging vormt voor de eigen idee (daar is overheen te komen), maar vooral voor het eigen leven. De erfenis van iedere oorlog is een hypergevoeligheid voor nuanceringen op politiek terrein. ^AT heeft Ab Visser met zijn gege¬ ven gedaan? Op pagina 33 laat hij de vader van Rudolf de Mepse, Hendrik, mediteren: „Hij had geleerd, dat de practijk van het leven tegengesteld is aan de theorie, dat de laatste alleen uit de eerste te winnen en te abstraheren is. Als schitterende zoutkristallen, ge¬ wonnen uit brak water, lagen al de schone gedachten in de boeken bewaard. Het is de laffe daad der geleerden deze kristallen te verzamelen, rustig en ge¬ noeglijk en ongestoord en het is de stor¬ mende levende mens, die ze vormt in zijn onrustig, gekweld bestaan." De schrijver stond niet voor het pro¬ bleem de theorie van het feitenmateriaal ondergeschikt te maken aan de onge¬ kende practijk van het leven van De Mepse; veeleer moest hij trachten een compromis te bewerkstelligen, echter zodanig dat zowel den „geleerde" als den ,levenden mens" in hem recht werd gedaan. Het barok-achtige, dat hier het resultaat van was, hangt echer aan een zijden draad omdat de vereiste spanning niet overal gehandhaafd kon worden: de naakte feiten van de laatste hoofd¬ stukken zijn zo beheerst geschreven, dat men hierin de bijna poëtische stijl met de fijne opmerkingen over het Groning¬ se landschap van het eerste deel terug- wenst. Daarbij kan men zich niet ont¬ trekken aan het steeds weerkerende „omgekeerde leven": de blik van den schrijver is te vaak van voor naar ach¬ teren gericht; zijn kijk op 't leven van den jongen Rudolf weinig verschillend van die op den ouderen grietman. Maar Ab Visser is geslaagd: De Mepse i s getekend als een man, „in wien de tederheid slechts zelden los raakt", een ongevoelige 17de eeuwse fascist: sterk in de definities, aie zijn leven als het ware moeten schragen („de diplomatie is actief, zij vestigt de aandacht op zich van bredere volkslagen en heeft meer directe macht", of: „De massa, die je elke gewenste vorm kunt geven, waar¬ mee je je naam kunt uitschrijven op het vlak der wereld"), gebonden aan drie vrouwen: tussen de door hem aan¬ beden Ada, die onbereikbaar voor hem jr en zijn wettelijke vrouw, „hangt" zijn maitresse Dieuwertje. Tenslotte gaat hij, na het bereiken van zijn doel — de executie, „het fatum, waar hij heel zijn leven heen gewezen had" — zelf ten onder: een typisch voorbeeld van een machtshebber, die staande blijft zolang hij streeft naar een doel, maar bij het bereiken hiervan on¬ vermijdelijk tot de ondergang gedoemd is omdat op dat moment zijn aanwezig¬ heid gestabiliseerd en daardoor schade¬ lijk is. Men vergelijke met Hitier... JJE schrijver heeft" geworsteld, zowel met de figuur De Mepse (is het niet makkelijker een mens in duizend gele¬ dingen te beschrijven dan als „wande¬ laar van een rechte weg"?) als met .de stof zelf. Het teveel aan „theorie" ener zijds en zijn commentaren op de feiten anderzijds dragen er dikwijls toe bij, dat het romanachtige teloor gaat achter het historische, de poëzie achter het feit. Daarnaast echter toont Visser zich een meester van sfeerschilderingen. Zijn vergelijkingen zouden eerder in een ge¬ dicht dan in deze roman passen. Op pa gina 69 b.v. vindt men de volgende be¬ schrijving van De Mepse ernst tijdens een feest: „De luchtige woorden vielen als vlinders in de teer van zijn zwarte ernst. Zij fladderden nog even hulpeloos en verstikken". Op deze „korte baan" is de schrijver in zijn element. WIJ zijn zo langzamerhand beu van de oorlogsroman, die niet verder voert dan tot enkele feiten, die wij direct na de oorlog graag hoorden op¬ rakelen, maar thans herkennen als op¬ geschroefde heldenvereringen. Visser's .Rudolf de Mepse" is meer dan zo'n constatering: achter de beschrijving van dit proces voelt men steeds de be¬ schuldigingen uitgesproken in de com¬ mentaren van den schrijver. Dit di¬ recte in deze roman, waardoor Visser hoewel af en toe de spanning hier. mee verbrekend — de afstand tussen De Mepse's tijd en thans kleiner maakt, is een winstpunt, dat zelden in een roman aan te wijzen is. Het geeft meer kleur aan het feiten-materiaal dan de beste compositie ooit zou kunnen heb¬ ben gedaan. Dit procédé wordt in Nederland zel¬ den toegepast; maar al te vaak wordt bij ons het kleurloze veroorzaakt door de schijnbare inverschilligheid van den louter mededelenden auteur voor zijn stof. Visser echter, plaatst zich midden in zijn onderwerp met al de overtui- gng waarover een eerlijk mens thans kan beschikken. H. N. A. 11.000 Auto's in 1946 in Nederland De regering heeft voor het jaar 1946 daviezen beschikbaar gesteld voor de aankoop van 11-000 ar mo¬ bielen uit de V. S., in welk cijfer de 3000 Nash-wagens, welke voor de artsen zijn bestemd, zijn begrepen. Op 15 Juni waren van deze 11.000 personenauto's er 621 geleverd. Verder heeft de regering devie¬ zen beschikbaar gesteld voor de aankoop van; 3661 personenauto's uit Egeland, waarvan er op 15 Juni 1015 waren geleverd, 1896 uit Frank¬ rijk, waarvan er op die datum 172 waren geleverd, 535 uit Tsjecho-Slo- wakije, waarvan er 2 zijn geleverd, terwijl verder 1500 jeeps uit de Amerikaanse legervoorraden in Frankrijk zullen worden betrokken, welke voor burgerdoeleinden zijn bestemd. De "behoefte . . . Onvoorziene omstandigheden voor¬ behouden zullen dus in totaal onge¬ veer 19.000 personen-automobielen in het jaar 1946 in Nederland worden ingevoerd. Dit dekt de behoefte na¬ tuurlijk in het geheel niet, immers op het ogenblik rijden er in ons land 35 a 40.CÓO personenauto's, waarvan er 16.000 goed bruikbaar zijn en de rest minder goed. De be¬ hoefte aan personenauto's is op het ogenblik 70.000 stuks. Voor de oorlog reden er 100.000 personenwagens in ons land, waar¬ van de gemiddelde leeftijd 4% jaar bedroeg. Van de 33.000, die er op het ogenblik rijden, bedraagt de ge¬ middelde leeftijd tien jaar. ïzr. van vrfje volken (Vervolg van pag. 1) zonder dat het land wordt aangevallen. De dictatoriale structuur leidt tot oor- fcg, terwijl de regeringsstructuur, die persoonlijke vrijheid als het hoogste goed beschouwt, dient om de burgers en de wereld te beschermen tegen agressie door die regering. Het moet duidelijk zijn, dat hoe meer de vrije volken hun aandeel in de we¬ reldmacht verblinderen, door ontwape¬ ning of onderlinge verdeeldheid, des te groter wordt dat gedeelte dat door de dictaturen wordt gecontroleerd en des te groter de bedreiging van de wereld¬ vrede en van de vrijheid, de beste ver¬ dediging ervan. Omgekeerd dus, hoe groter het aandeel in de wereldmacht dat in handen is van de vrije volken, des te veiliger is de vrijheid en daarom ook de vrede. HOE kunnen de vrije volken het beste hun aandeel in de wereldmacht ver¬ meerderen? Zeker niet door hun huidige pogingen voort te zetten om hun aan¬ deel onafhankelijk van elkaar te bevei¬ ligen. Deze politiek brengt de vrijheid van ieder van hen in gevaar, zowel in het land zelf als internationaal gezien. Het brengt hen er toe om hun kracht te nationaliseren of te centraliseren in de uitvoerende macht en het militaire apparaat; om spionnage en geheime di¬ plomatie te ontwikkelen en hun kracht te zoeken in het vasthouden aan impe¬ rialistische beginselen. Op deze en an¬ dere manieren ondermijnt de tegenwoor¬ dige politiek de grootste macht — en besmet vrijheid met huichelarij. UNIE van vrije volken is steeds de beste methode geweest om de zegenin¬ gen der persoonlijke vrijheid te verde¬ digen en uit te breiden en daardoor de vrede te dienen. Slechts door Unie kun¬ nen vrije mensen hun defensieve macht geweldig doen toenemen zonder hun persoonlijke vrijheid op te offeren, zon¬ der de contröle over hun regering te verliezen, zonder meer volmachten te geven aan de uitvoerende macht of aan militaire leiders, zonder blanco vol¬ machten te geven aan wie dan ook. Slechts door een gemeenschappelijke regering te scheppen voor hun gemeen¬ schappelijke belangen, een regering, die de burgers rechtstreeks vertegenwoor¬ digt en aan hen verantwoording ver¬ schuldigd is kunnen zij een steeds gro¬ ter wordende eenheid opbouwen. Slechts op deze wijze kunnen zij de onenigheid en de gevaren van verdeeldheid uit de weg ruimen, die geboren worden uit dogma der nationale souvereiniteit, dat in leven wordt gehouden door verdra¬ gen en allianties, of zij nu geschreven of ongeschreven zijn. Slechts door hun hulpbronnen aan mensen en materiaal te verenigen in een grote federale Re¬ publiek kunnen die landen, waar vrij¬ heid heerst van spreken, pers, geweten, vereniging, verkiezingen en andere per¬ soonlijke rechten, de persoonlijke vrij¬ heid nog groter maken en gelijktijdig In verband met de kleine opper¬ vlakte van ons blad hebben wij van de autoriteiten toestemming ontvangen des Zaterdags met een dubbel nummer te verschijnen. Vaarwel, Rhodesia! Na een tijd van buk-shag, blazers, eigen teelt en surrogaat, was Rhodesia een uitkomst en . . we vonden het niet kwaad. Maar — de weelde wende spoedig, ja, vervéélde al heel gauw. Men begon zich af te vragen: hoe lang ze nog duren zou! Men keek met jaloerse blikken de verwende boffers aan, die met Lucky, Strike of Capstan langs des heren straten gaan . . . En nu ons Rhodesiaatje eindelijk verdwijnen gaat, is er ook niet éne roker die er maar een traan cm laat! Toch — dit moet men nooit vergeten — ze bracht ons veel vreugde aan: Vreugde (weet U nog?) bij 't komen, vreugde (nog véél méér!) bij 't gaan! JEAN BARD. In de tempel van Caïssa Fraaie partij van Ekström te Zaandam EKSTRÖM—SOELTANBEJEFF SLAVISCHE VERDEDIGING. I. d2—d4, d7—d5; 2. C2—C4, C7— C6; 3; Pgl—f3, Pg8—f6; 4. Pb—C3, d5XC4; 5. a2—a4, e7—e6; 6. e2— e4, Lf8—b4; 7. e4—e5, Pf6—d5. \ Nog steeds theorie: 8: Lel—d2, b7—b5. Na 8; , Lc3; 9; bc3:; b5 is 10: Pg5 zeer sterk. 9. Lfl—e2, Lb4Xc3; 10; b2Xc3, Lc8 —b7; 11: Ddl—cl: Het begin van een fraaie combi¬ natie: De dreiging ab5: enz; is moei¬ lijk te pareren; zwart is wel ge¬ dwongen af te spelen, waarna wit echter de gelegenheid krijgt tot een prachtige aanval. II. , a7—a6; 12. Le2Xc4ü Een schitterend schiinoffer. Stand na 12: Le2Xc4ü hun defensieve, economische en morele kracht enorm vermeerderen. De vrije volken z(jn, — dank zij hun vrijheid — de grootste producenten van de wereld. Slechts door Unie kunnen hun mensen daadwerkelijk mobili¬ seren, hun kennis en hun machines ge¬ bruiken, om de rest van de mensheid veilig door de nasleep van de oorlog heen te voeren en hongerig en vernield Europa, Rusland en Azië weer helpen opbouwen. DE vraag is nu: Zijn wij het er over een s,dat burgerlijke vrijheid de veilig¬ ste politieke garantie biedt, dat rege¬ ringsmacht niet gebruikt zal worden om aanvallend tegen iemand op te treden? Als wij het daarover eens zijn, dan schijnt het mij toe dat wij ook moeten inzien dat de veiligste weg naar vrede voor de vrije volken is het stellen van hun grote wereldmacht achter deze ga¬ rantie door zich tot een Federale Unie aaneen te sluiten nu dat nog mogelijk is en om deze politiek voort te zetten en uit te breiden tot alle macht op vreed¬ zame wijze wordt geregeerd. Terwijl we aarzelen en over halve maatregelen redetwisten, gaat de tijd waarin deze politiek de derde wereld¬ oorlog kan voorkomen, snel voorbij. , b5Xc4; 13. DblXb7, Dd8 b6; 14. Db7Xa8, Pd5—c7; 15. a4— a5!, Db6—b2; 16. Da8—a7, Db2Xalf 17. Kei—e2, DalXhl; 18 )a7Xb8-f. Ke8—d7; 19. Db8Xh8, D. i—bl; 20. Pf3—el, Dbl—a2, 21. Dh8Xg7, Da2 Xa5; 22. Dg7Xf7/, Kd7-c8; 23. Df7 —g8f, Kc8—b7; 24. Dg8Xh7, Da5— b5; 25. h2—h4, a6—a5; 26. h4—h5. Deze partij munt uit door een diepe meesterlijke combinatie. Hersengymnastiek OPLOSSING NO. 10 EN EINDUITSLAG. Opgave 10 eiste weinig slachtoffers en heeft menigeen de laatste en goede kans geboden. Voor diegenen, die er niet uit konden komen, laten we de oplossing even volgen: Het aantal te verdelen appels en pe ren was gelijk. Nadat elk kind 12 ap pels had ontvangen, bleven er 48 over (appels, wel te verstaan) en nadat ieder 15 peren had gekregen, resteer¬ den er hiervan n°g 15, of wel 33 min¬ der. Hieruit blijkt dus, dat hij 33 : 3 is 11 kinderen had en dus 11 x 12 en 48 is 180 appels en 11 x 15 en 15 is 180 peren. De verschillende rivalen hebben el¬ kander in deze serie wenig toegege¬ ven. Het hoogste aantal punten incas¬ seerde evenwel de heer W. Mooij, St Annastraat 357, Nijmegen, die met 9)4 punt beslag heeft weten te leggen op de eerste prijs ten bedrage van vijf gulden. Voorts waren er twee Hoornse voor de tweede en derde prijs met elk punten. Na loting viel de tweede prijs, groot vier gulden, toe aan den heer J. Korver, Keern 43, Hoorn en de derde prijs, ten bedrage van drie gulden, aan den heer A. Kok, Veemarkt 13, Hoorn Bravo! Hierop volgden 3 gymnasten met elk 8 punten, zodat ook hier het lot uit¬ komst moest brengen en de vierde prijs ad twee gulden kon worden toe¬ gewezen aan mevrouw C. Wijnveldt— de Wijn, Beecksanghlaan 108, Bever¬ wijk, de vijfde prijs,, bedragende één gulden, aan den heer W. Diepeveen Stadsziekenhuis (Kamer 14), Hoorn en een eervolle vermelding voor den heer F. P. Hekker, Schulpweg 126, Velsen Noord. De overigen bleven onder de 8 pun¬ ten. al waren de resultaten over het algemeen vrij behoorlijk. Bedoelde geldprijzen zullen dezer dagen aan de gelukkigen worden af¬ gezonden. Wij wensen hen nog van harte geluk met hun succes! ^ DON AU, ^ international» rivier HET DURE FRUIT EN DE DURE GROENTE. Wanneer werd overgegaan tot het vrijgeven van prijzen van groenten en fruit? Bestaat er reden, gezien de ontwikkeling van het prijspeil, om van overheidswege wederom regelend op te treden? Vragen, waarop de heer G. W. Beunder, hoofd van de economische afdeling, op Maandag 8 Juli te 19,45 uur over de zender Hilversum I, ant¬ woord zal geven. De stroom brengt handel en bedrijvigheid voor vele landen (VAN ONZEN ECON. MEDEWERKER) MAAST vele andere is de kwestie van de vrije scheepvaart op de Donau een punt van tegenstelling tussen Rusland en de Angelsaksische mogendheden. Deze laatsten wensen handhaving van de in¬ ternationalisatie van de stroom, zoals dat door het vredesverdrag van Versailles en de andere toen gesloten verdragen (met Oostenrijk, Hongarije, Bulgarije) verze¬ kerd was. Rusland wenst deze kwestie over te laten aan de oeverstaten, die allemaal onder Russische invloed staan. Rusland wenst m a.w. deze kwestie be¬ schouwd te zien als uitsluitend tot zijn Invloedssfeer te behoren. Dit geschiedt zeker niet terecht. De Donau verbindt vanouds het Europese Westen met het Oosten. Reeds ten tijde van de Kruis¬ tochten voeren schepen uit Ulm over de Donau naar Byzantium. De Donau is de weg, waarlangs graan en petroleum uit het Zuid-Qosten geruild worden tegen afgewerkte goederen van het Westen. Het Ludwigkanaal verbindt de Main (en daardoor ook de Rijn) met de Donau. Er bestaan reeds lang plannen om de Donau ook met de Necker en het Bo- denmeer te verbinden. De Donau ls dus een werkelijk Europeése rivier en vrije scheepvaart ls daarom in aller belang. Het begin: een bescheiden stroompje. VEEL touristen, die in het Zwarte Woud geweest zijn, kennen de oor¬ sprong van de Donau: de beekjes Bri- gach en Brege, die bij Donaueschlngen samenvloeien. De Donau is daar nog maar een bescheiden stroompje. Voorbij Donaueschlngen stroomt de rivier door De zonden der oudere.... Twistappel Triëst vereist een Salomo's oordeel JOT da vele zonden der ouders, waar¬ voor het huidige geslacht moet boeten, is de zonde na de eerste we¬ reldoorlog aan Triëst bedreven. De Veiligheidsraad ziet zich thans na de¬ ze wereldoorlog geplaatst voor dit ne¬ telige probleem. Er wordt hier een Salomo's oordeel verlangd voor Joe- go-Slavië en Italië, die beiden Triëst opeisen. Maar de leden van de Veilig¬ heidsraad bezitten mogelijk wel de wijsheid van Salomo, maar zij missen de Koninklijke onbaatzuch¬ tigheid in deze aangelegenheid en daardoor tevens het nodige gezag bij de, in het conflict betrokken par¬ tijen. Door elk der leden zijn reeds één of meer voorstellen gedaan, maar geen kon tot dusver de instemming van h«t gehele college verwerven. MEN weet, dat in het conflict Engeland achter Italië staat en de Sovjet-Unie achter Joego-Slavië. Het is duidelijk, dat beide grote mogend¬ heden om vele redenen geïnteresseerd zijn bij de belangrijke haven aan de Adriatische Zee en dat ieder zich dus beijvert om Triëst toe te wijzen aan het land, dat binnen zijn invloeds¬ sfeer ligt. Maar met het vaststellen van deze tegenstelling is echter de oorsprong van het probleem-Triëst nog niet aangegeven. Deze dateert van de eerste wereldoorlog, Italië was in 1914, bij het uitbreken van deze oorlog door een verdrag verbonden geweest met Duitsland. In 1915, toen het be¬ greep, hoe de kansen stonden, liet het zich echter door Engeland met goede be loften paaien, om de zijde der geallieer¬ de te kiezen. Zo kreeg Italië Triëst. Dat was in 1919 bij de vrede van St. Germain. Dit gebied had toebehoord aan Oostenrijk—Hongarije en werd in feite onthouden aan de, bij dat zelfde verdrag opgerichte staat Joego-Slavië Men kan zeggen wederrechtelijk, want zeventig procent der bevolking was er Slavisch. Het fascistisch Italië kende de methodes om een land te „Italifi- ceren". Al spoedg waren alle Slavische instellingen vernietigd. In 1923 werden de Joego-Slavische plaatsnamen ver¬ vangen door Italiaanse. In 1925 werden het Slavisch en Kroatisch als talen bij de openbare diensten verboden en het duurde niet lang of zelfs de bewoners moesten allen Italiaanse namen dra¬ gen. Tot °P de grafzerken toe moest dit besluit doorgevoerd worden. Het fascisme trad tegen de Slavische be¬ volking op met de methodes, die het gewend is toe te passen ten aanzien van de aan haar macht onderworpen volkeren en volksgroepen. Het bracht voorts Italianen naar deze omge¬ ving en verjoeg er zoveel mogelijk de oorspronkelijke bewoners. Niettemin wonen in het gehele omstreden gebied 650,000 Joego-Slaven en 320,000 Ita¬ lianen. TITO eist Triëst op. De geweldige of¬ fers, die het Joego-Slavische volk gebracht heeft in de strijd tegen het fascisme, laten hen niet toe genoegen te nemen met „een halfslachtige be¬ slissing" inzake Triëst, welke schade¬ lijk is voor Joego-Slavië". Bovendien kan hij wijzen op het feit, dat de haven Triëst economisch meer betekenis heeft voor Joego-Slavië, dan voor Italië. Slechts tien procent van de handel op de haven was Italiaans. Een eerste blik op de landkaart maakt reeds duidelijk, dat het achterland van Triëst veeleer Joego-Slavlsch is dan Italiaans. Alle belangrijke spoorlijnen lopen over Joego-Slavlech grondgebied Als haven van Joego-Slavië wordt Triëst tevens de haven van bijna ge¬ heel Zuid-Oost-Europa. Voor Italië zou de haven geheel ter zijde en ge¬ ïsoleerd liggen. JJE actieve anti-fascistische Italia¬ nen in Triëst stonden en staan ook nu nog in goede verstandhouding tot de Joego-Slaven. Partisanen van beide volkeren hebben tesamen slag geleverd tegen Mussolini en eendrachtig ge¬ vochten voor de bevrijding van hun gebied. De controverse met Italië be¬ treft meer de verhouding tot de hui¬ dige regering in Italië en de nog steeds actieve resten van het fascisme in het land. De kwestie-Triëst dreigde reeds een ernstige breuk in de Veiligheidsraad te veroorzaken tussen de S. U. en de Angelsaksische landen. Molotof deed hierop een „uiterste concessie". Hij wilde zich neerleggen bij een door Joego-Slavië en Italië gezamenlijk uitgeoefende souvereiniteit. Maar ook hiervoor kon hij Bevin en Byrnes niet vinden. Bidault kwam hierop met het voorstel, om Triëst tot autonoomge- bied te maken voor de tijd van tien jaar, onder bestuur van de Grote Vier met medewerking van Joego-Slavië en Italië. Als uitgangspunt kon Molotof zich hier mede verenigen. HE vraag blijft nu nog: hoe zullen de betrokken partijen Joego-Slavië en Italië tegenover de oplossing staan? En. zullen onze kinderen op hun beurt niet de zonde moeten boeten van onze halfslachtige generatie? ROBERT ELBURG. hst kalklandschap van het Jura- gebergte. Daar doet zich een merkwaar¬ dig verschijnsel voor: een groot gedeelte van het water van de Donau verdwijnt daar n.l. in de spleten van het Alb- gebergte. Een stuk Zuidelijker komt dit water weer te voorschijn als een mach¬ tige bron, die de Aach vormt en naar het Bodenmeer stroomt. Het waterverlies tus¬ sen Donaueschlngen en sigmaringen la zo sterk, dat de bedding gemiddeld 8S dagen • per jaar droog ligt. Men heeft enkele van die plaatsen, waardoor het water verdwijnt, drooggelegd, maar nu hadden de fabrieken aan de Aach, die het water voor opwekking van stroom gebruikten er last van. Ook had het land aan de Aach geen voldoende bewate¬ ring meer. Langs vlakten, door bergen, voorbij oude handelssteden. HE Donau wordt eerst bevaarbaar van Ulm af. Ze stroomt dan voorbij de oude handelssteden: Donauwörth, Regens¬ burg, Passau, waar ze Oostenrijk bin¬ nenkomt. Achtereenvolgens verschijnen aan haar oevers Linz en Weenen. Een stuk vormt ze de grens tussen Hongarije en Tsjecho-Slowakije. Ze verbindt drie hoofdsteden, nl. Weenen, Boedapest en Belgrado. Voorbij deze laatste stad vormt ze de grens tussen Joego-Slavië en Roe¬ menië en dan tussen Roemenië en Bul¬ garije. Over een uitgebreide Delta mondt ze tenslotte met drie hoofdarmen ln de Zwarte Zee. Ze stroomt steeds door wijde vlakten, die door berggrendels van elkaar gescheiden zijn. In stfjle kloven door¬ breekt ze deze hinderpalen; zo o a. bij Weenen de kleine Karpaten, bij Boeda¬ pest het Bakonywoud en bij De IJzeren. Poort het Banatergebergte. Ongedeeld, waar ze de gebergten doorklieft, spreidt ze zich ln de vlakten in veel armen uit. Het is opmerkelijk, dat overal bij de uitgang uit die gebergten, op de plaats, waar de stroom nog onverdeeld is, be¬ langrijke steden ontstaan zijn, zoals Re¬ gensburg, Linz, Weenen, Presburg, Boe¬ dapest e.a. Door deze afwisselende loop tussen bergkloven en vlakten volgen el¬ kander praeijttge landschapsheelden op. maar daardoor ontstaat ook een groot stroomverval, dat hinderlijk is voor de scheepvaart. Internationale regelingen. IHT dit korte geografische overzicht blijkt, hoe belangrijk de Donau is. Alle landen, die aan handel en scheepvaart doen, hebben Interesse bij de regeling van de toegang en de doorvaart op deze rivier. Dit was dan ook de reden, waarom ln het vredesverdrag van Versailles de Donau van Ulm af Internationaal ver¬ klaard werd. Dit gold niet alleen voor de rivier zelf, maar ook voor alle kanalen en vaargeulen, die aangelegd werden voor verbetering of verbinding van be¬ paalde gedeelten. De zin van deze inter- nationalisatie was niet een gelijkstelling van de Donau met de hoge zee, dus dat aan de oeverstaten de souvereiniteit over de stroom onttrokken werd, maar slecht» dat onderdanen, goed en vlag van alle staten op voet van volkomen gelijkheid behandeld moesten worden. Dit werd be¬ vestigd in het Donaustatuut van 1931. Voor de contrële hierop bestaan twee commissies. Ten eerste de oude Euro- peese Donaucommlssie van 1896. Deze 1» bevoegd Inzake de z.g. Zee-Donau, d.wz. de Delta vanaf Braila. De tweede (z.g. Internationale) Commissie is bevoegd in¬ zake de Binnen-Donau, d.w.z. van Ulm af. In de eerstgenoemde Commissie kun¬ nen vertegenwoordigers van elke Euro¬ pese Donaucommlssie van 1896. Deze ls de Donaumondlng toegelaten worden. In de Internationale Commissie zetelen ver¬ tegenwoordigers der oeverstaten en één vertegenwoordiger der nlet-oeverstaten, die in de Europese Commissie vertegen¬ woordigd zijn. JJEZE verdragsbepalingen zijn door Hitier en zijn satellieten eenzijdig bul¬ ten werking gesteld. Het gaat er thans om, of ze hersteld, eventuëel gewijzigd zullen worden of dat het gehele beginsel van een Internationale regeling ten gun¬ ste van een vrije scheepvaart, van gelijk-' berechtiglng losgelaten moet worden. REÜNIE OUD-GEVANGENEN PHILÏPS-VUGHT Op Vrijdag 19 Juli zal te Eindhoven een reünie gehouden worden van de¬ genen, die in het ,Philips-kommando" van het concentratiekamp Vught heb¬ ben moeten werken. De deelnemers dienen zich voor 15 Juli schriftelijk te hebben gemeld bij den vroegeren „voorman" A. de "Wit, Gaailaan 3. Eindhoven. Op de dag der reüne zullen de reü¬ nisten zich om 13,30 u. verzamelen ln het Philips- ontspanningsgebouw, Ma- thlldelaan 81, Eindhoven. Om onge¬ veer 19 uur zal de bijeenkomst zijn afgelopen. DE goudkoorts; Vroeger jaren . talloozo menschel* van huis verdreven. Men liet allesi in den steek om ts zoeken naar heg edele metaal; de „goudkoorts" werdE dit genoemd. Het leven in de goud-I delverskampen was echter geerli pretje: meestal volgde teleurstelling en ontgoocheling, ziekte en ellende^ 'iSti Geen wonder. Men sloeg geertf "acht op. onze grootste schat 5 de| gezondheid. Voor al het goud teirj wereld is geen goede gezondheid! te koop. Die schat moeten wij danf ook zorgvuldig behouden en zien tgj behouden, waarvoor de voeding vaal het grootste belang is. Goede voe ding die ons lichaam sterkt en staalt.) Verstandige huismoeders letten op) de gezondheid van hun gezin. Zijl némen geen enkel risico en nemettj daarom „De Gruyter". Verstandig^ want' in die frissche, vertrouwds winkels koopen zij immers heg beste voedsel. De Gruyter's betere waar voor Uw gezondheid, Uv grootste schat. En bovendien tie procent korting, nét als vroeger-. i (Ingezonden Mededelingen.) Voor de Jeugd Bim en de verdwijning van Moneypump Jr. "W-V - - " o ? c ~. > « O ♦ -»-S> . ' O ^f7?rvA*0JC ° ' 31. De nachtelijke tocht in de bergen viel niet mee. Wicked en de ontvoerde Krijn tornden eerst tegen zwakke wind en weinige sneeuwvlokken op, toen tegen sterke wind en meer sneeuw en tenslotte tegen een sneeuwstorm. Geen van belden sprak een woord, De berghut lag helemaal niet erg ver van „Pilatus Palace" verwijderd; een stipje bijna vlak boven een ander stipje. Maar een kaart is één ding en een nach¬ telijke sneeuwstorm een heel ander. Tenslotte liep Wicked helemaal voor¬ overgebogen, als een mislukte lange Kerst¬ man. Krijn Rebel, die polig en onbezorgd op weg was gegaan, was ten slotte ook stil geworden en vblgde de grote zware gestalte van zijn ontvoerder op de voet.