Tekstweergave van HA_1946_01_31_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AGENDA v HOORN: 31 Jan., „Winston-Theater", 8 uur. Dansavond Jetty v. Beek. 31 Jan., „Victoria-Theater", film: „De dag van morgen". 1 Febr., Parkzaal, 8 uur, film: „Hef. eiland der demonen". 3 Febr., Parkzaal, 8 uur, „De Bonte Sterrenparade''. OMGEVING : 31 Jan., Avenhorn. hotel „Aven- horn", 7,30 uur, film: „Boefje". 2 Febr., Berkhout, „De Ridder St. Joris", 7,30 uur, Gymuitvoering. 2 Febr., Twisk, toneelzaal Coevert, Non-stop-uitvoering. 2 Febr., Nieuwe Niedorp, café „Prins Maurits", 7,30 uur. film over Warmbloedstamboekpaarden enz. 2 Febr., Aardswoud. zaal Bakker, 7,30 uur, film: „De Zilvervloot". 3 Febr., Berkhout. „De Ridder St. Joris", 7,30 uur, Gymuitvoering. 3 Febr.,, Binnenwijzend, café „De Zeven Groene Bomen". 6,30 uur, toneeluitvoering „D. E. N. E. G.". 3 Febr., Langereis, Hoogwoud. 7,30 uur, uitvoering „L. O. L.". 3 Febr., Sijbekarspel, café , Dantu- ma", 7 uur, concert muziekver¬ eniging „Harmonie". West fries N seasws. HOORN. VERGADERING S. D. A. P. Op een huishoudelijke afdelings¬ vergadering van de S. D. A. P. werd besloten op het, congres, vol¬ gende week, vóór de fusie met an¬ dere partijen te stemmen. Evenwel werd op aandringen van vele leden den afgevaardigden op¬ gedragen op het congres de wens naar voren te brengen, dat met onderhandelingen met meer links staande partijen worden voortgezet eventueel zo spoedig mogelijk wordt begonnen. OP HET IJS ! Gisteravond omstreeks negen uur kwam mej. B. uit. Avenhorn, die zich per fiets van de Veenenlaan naar het Keern begaf, door de duis¬ ternis misleidt op het ijs in de Draafsingel terecht. Op haar hulp¬ geroep haalden enige leden van Ma¬ rathon haar op het droge en brach¬ ten haar op de plaats van bestem¬ ming. HET EILAND DER DEMONEN. In de Parkzaal draaide gisteren een film, die ons in een eenvoudig en meesterlijk spel een mooi beeld geeft van Bali, het eiland der De¬ monen. De schitterende tropische natuur en de kunstig gebouwde dorpen vormen de achtergrond van dit een¬ voudige en toch zo mooi verhaal v twee jonge Balineesjes, die on¬ danks de moeilijkheden elkaar trouw blijven. Wij zien de typisch heidense geestbezweringen die met de hanengevechten en volksdansen in dat verhaal zijn ingeweven. Hier ligt voor ons Westerlingen een mo¬ gelijkheid om ons in de sfeer en de moeilijkheden van het Balinese leven in te denken en de oplossing der problemen zoals hun primitief geloof die geeft. Het was in één woord een pracht¬ film en het is jammer dat om tech¬ nische redenen de aangekondigde voorstelling van Vrijdag a.s. niet door kan gaan. URSEM. Gemeenteraad. O.l. school blijft behouden. Vergadering van de tijdelijke raad der gemeente Ursem op Maandagavond, onder voorzitter¬ schap van wnd.-burgemeseter v. d. Hall. Wnd.-secretaris" de heer P. J. Bolten. Afwezig weth. J. Stam wegens ziekte. Met alg. st. besloot de raad een lid van het armbestuur te ont¬ slaan. zulks in verband met de houding van den betrokkene in de bezettingstijd. Het armbestuur is met ingang van 1 Jan. j.l. weer in functie getreden. Tot leden werden her¬ kozen de heren Jac. Vet, P. van Dam, A. Buis en C. Pauw; in de vacature Joh. Pater werd geko¬ zen de heer J. Neefjes. Besloten werd de plaats van burgemeester v. d. Heuvel open te houden tot een beslissing is gevallen inzake het al of niet in functie treden van'hem. Het vermenigvuldigingscijfer schoolgeld lager onderwijs 1945 werd met alg. st. op voorstel van B. en W. op 2 gesteld. B. en W. kwamen met een voor¬ stel een z.g. vastrecht voor de vermakelijkheidsbelasting in het leven te roepen, afgaande op de grootte der localiteiten van de onderscheidene caféhouders. Tot nog toe wordt 20°/o van de ont¬ vangen entréeprijzen als zodanig geheven. De controle blijkt ech¬ ter moeilijk uitvoerbaar. Na uit¬ voerige besprekingen werd ten slotte met alg. st. bepaald, dat het huidige systeem nog voorkeur verdient. De heer Kooy Sr. heeft ontslag gevraagd als klokkenist en dood¬ graver. De heer C. Kooy zal hem opvolgen. Omdat de nieuwbe¬ noemde meer gaat verdienen de heer Kooy Sr. stond naar het oordeel van de raad wel op een zeer lage beloning zullen de begrafenisrechten ongeveer ver¬ dubbeld moeten worden; dit geldt niet voor de allerarmsten. Het Wit-Gele Kruis werd een subsidieverhoging verleend van ƒ 50.— op ƒ 150.—, zulks naar aanleiding van uitbreiding be¬ moeiingen dezer instelling, o.m. schoolartsendienst. De pogingen in het werk gesteld, om ter plaat¬ se in de dringende behoefte van een wijkzuster te voorzien, zijn nog zonder resultaat gebleven. De afd. Ursem van de r.k. L. T. B. ontving op haar verzoek om ƒ 50.— subsidie een gunstig prae-advies. De gedachte uitbreiding van het waterleidingnet in Mij zen zal voorshands geen voortgang vin¬ den. Deze zaak wordt hiermede niet van de baan geschoven. Het aantal leerlingen van de o.l. school is beneden het vereiste minimum gekomen, d.i. 50 (het aantal is nu 46). Goedgevonden werd instandhouding der school te bevorderen. Na nog enkele punten, meer van huishoudelijke aard werd tot sluiting overgegaan. WOGNUM. „Oefenschool". In het verslag van de toneeluit¬ voering te Wognum zijn enige fout¬ jes geslopen. De naam van den voorz. is n.l. Hemmer en het was mej. Sjoers, die haar meubelen be¬ langloos afstond. OOSTWOUD. IJswedstriiden. De ijsclub Oostwoud heeft, Zondag een zeer goed geslaagde prestatie¬ tocht gehouden voor haar leden. De tocht was over een traject van 11 km„ waar onderweg 2 controle¬ posten stonden. Er werd in leef¬ tijdsgroepen gereden. Er namen 78 heren en 19 dames aan deel. De snelste rijder was P. Wijdenes met 30 minuten 10 sec. De jongste deel¬ nemer was Ab. Broertjes, 6 jaar oud, dié de tocht in 1 uur vol¬ bracht en de oudste deelnemer was zijn grootvader, de heer J. Broer¬ tjes. die zich no. 2 wist te plaatsen van groep E. De uitslagen waren als volgt: Groep A.: 1. C. Visser Jz„ 2. J. Slagter Cz.; Groep B.: 1. P. Wij¬ denes Wz„ 2. M. Wijdenes Mz.; Groep C.: 1. R. Meijer. 2. C. Wa- gemaker; Groep D.: 1. Lageveen, 2. J. Cammelot; Groep E.: 1. W. de Graaf en C. v. Beem (beiden ge¬ lijk). 2. J. Broertjes; dames: 1. Br. Koster, 2. D. Stapel—Bos. Ouderavond. Op Maandag 28 Januari werd in de o. 1. school een ouderavond ge¬ houden. Ofschoon het weer heel slecht was waren er toch heel wat ouders gekomen om het, werk hun¬ ner kinderen eens te kunnen bekij¬ ken en eens met het onderwijzend personeel de belangen der leerlin¬ gen te bespreken. Bij de gehouden bestuursverkiezingen werden de af¬ tredenden, n.l. H. Metselaar. H. Jonker en G. Slagter—Ham herko¬ zen. PI Q €EFFim ' X 32. „Neen, neen, alsjeblieft niet", smeekte de hertog, trillend van angst. Met uitgestrekte armen na¬ derde de geest en verschrikt deins¬ de hij achteruit. „Zeg op, waar is de scepter!" gilde het spook. „Spreek!" De hertog stond juist aan de rand van de trap en hij deed nog één stap achteruit.... „In de kelderkluis kun je de scepter vin¬ den!" scheeuwde hij en toen rolde hij achterwaarts de trap af. Wat een vaart kreeg die hertog. Hij ging wel driemaal zo snel als ridder Roest, die juist helemaal onder aan de trap overeind krabbelde en zijn armen en benen natelde. „Hahaha, hahaha, haaaaah!" schreeuwde de. geest, bovenaan de trap en danste van plezier. De hertog rolde maar door, rolde maar door. \ Het was de laatste ouderavond welke door den heer Van Barne- veld geleid werd wegens zijn ver¬ trek naar Amersfoort. De heer v. Barneveld memoreerde in het kort hoe en onder welke omstandighe¬ den hij gedurende 7 jaren als hoofd der school in deze gemeente had gewerkt. Als blijk van waardering werd hem namens de ouders een tweetal boeken aangeboden. BOBELDIJK. Hardrijderij. Maandagmiddag werd hier een inhaalhardrijderij op de schaats gehouden voor dames en heren van 15 jaar en ouder. De uitslagen zijn: le prijs f 15 T. Langenberg Tz en mevr. C. Lan- genberg—Moeijes; 2e prijs f 12 P. Langenberg Tz. en mej. Annie Mie¬ nis; 3e prijs f 10 Goos Wierbos en mej. Minke de Jong; 4e prijs f 8 S. Zwagerman Pz en mevr. Groen; 5e Prijs f 6 P. de Jong en mej. T. Schekkerman; 6e prijs f 4 L. Groen en mevr. Dijkema. Bij de prijsuitreiking feliciteerde de voorz., de heer T. Langenberg, de prijswinnaars en was zeker de tolk der aanwezigen door te zeg¬ gen dat ondanks enige „natte broe¬ ken" deze middag schitterend ge¬ slaagd mag heten. TWISK. Abonnementen en adverten¬ ties worden aangenomen bij onzen agent: Van Wurkum te Twisk en door den heer Zee, bezorger Abbekerk— Lambeijt^chaag en Twisk. SPANBROEK—OPMEER. 1 Jubileum. Juffrouw Sandstra is op 1 Febr. 25 jaar aan de Openbare Lagere School te Spanbroek—Opmeer ver¬ bonden. WegPns ziekte van de ju- bilaresse zali 3de herdenking plaats vinden op eeh nog nader te be¬ palen datum.,; V ABBEKERK— ... LAMBERTSOHAAG. b v Gemeentemiddag. Op Zondagmiddag 29 Januari werd in de Ned. Herv. Kerk te Ab¬ bekerk een gemeentemiddag ge¬ houden, waartoe de lidmaten uit¬ genodigd waren. Ds. Klein Wassink uit Alkmaar besprak de kerkelijke situatie. De gemeente Abbekerk—Lambert- schaag heeft ^edert vele jaren geen eigen predikajit. De oorzaak daar¬ van is, dat d.eze gemeente niet is aangesloten bij de commissie voor predikantstractementen (de vroege¬ re Raad van Beheer). Aansluiting ,zou echter o. m. be¬ tekenen: de invoering van kerke- lasten. Ds. Klein Wassink was van mening, dat rfiet een geringe hoof¬ delijke omslag aan de verplichtin¬ gen zou kunnen worden voldaan. Voor het overige blijft de zelfstan¬ digheid van de gemeente gewaar¬ borgd. Enkele vragen werden door den spreker beantwoord. De heer A. Zijp Czn. dankte hem voor de hel¬ dere uiteerftetting Men voelde wel de noodzakelijkheid de besprekin¬ gen over dit belangrijke onderwerp in de toekomst voort, te zetten. BINNENWIJZEND. Schaatswedstrijden. Onze ijsclub heeft zich in dit kor¬ te ijsseizoen duchtig geweerd. Na de kort.ebaan-wedstrijden werden achtereenvolgens kinderspelen, es- taf ettewedstrijden en schoonrijden georganiseerd. De deelname voor de estafette¬ wedstrijd was zeer groot. Het trio van mej. Boelis behaalde de over¬ winning. Bij het schoonrijden ging het paar T. Veerman Jr. en mej. G. Smit met de eerste prijs strijken. BENNINGBROEK— SIJBEKARSPEL. Plattelandsvrouwen. Vrijdag 25 Jan hield de afdeling Benningbroek—Sijbekarspel van de Bond van Plattelandsvrouwen haar maandelijkse bijeenkomst in café Dantuma te Sijbekarspel. Voor de¬ ze bijeenkomst waren de heren mede uitgenodigd, terwijl ook voor meerdere huisgenoten de gelegen¬ heid was opengesteld. De vele griepgevallen en de spiegelgladde weg waren echter oorzaak dat het bezoek gering was. Als spreekster voor deze avond trad op mej. D. van Vliet uit Hoorn, met het on¬ derwerp: „Oorlog en vrede". Vóór de pauze behandelde spreekster het eerste gedeelte: oorlog, wat ons weer opnieuw het verschrikkelijke van die tijd deed beleven; drie ge¬ dichten volgden hierop: „Ik sla de trom", „Jodenkind" èn „Een nieuw ljed voor Hollandse vrouwen". Na de pauze het tweede gedeel¬ te: vrede, waarin zij schetste de ontwrichte maatschappij als gevolg van de oorlog en hoe te verkrijgen het hoge ideaal; de wereldvrede, Zij- richtte zich voornamelijk tot de vrouwen, in wier handen de op¬ voeding der kinderen grotendeels is gelegd, die te richten na*r dat schone doel. In aansluiting op "de lezing zong hef koortje twee mooie liederen. De voorzitster, mevr. De Vries— Van Linge. was zeker de tolk van de aanwezigen toen zij mej. Van Vliet hartelijk dankte voor haar mooie lezing en de zangeressen voor hun bijdrage, waarna zij met een hartelijk dankwoord aan ellen voor de belangstelling, de bijeen¬ komst sloot. |VQQR DEN KANTONRECHTER j Een aanrijJing en palingrokers Kantonrechter: mr. Bolt. Ambtenaar O.M.: mr. Holstein. Griffier: mr. Hovingh. Eén zaak, twee verdachten Gisteren werd voor dén kan¬ tonrechter de aanrijding behan¬ deld, die plaats gehad heeft op Woensdag 28 Nov. 1945 aan de Hoornseweg. De vrachtauto van B. P. uit Midwoud stond op de weg met een motordefect gepar-» keerd toen de luxe auto van P. uit Hoorn er in volle vaart tegen opvloog. Ongeveer tegelijkertijd passeerde v. d. L. uit Wervershoof met zijn vrachtauto. Van d. L werd eerst als ver¬ dachte gedagvaard. Hem werd ten laste gelegd, dat hij schuld had aan de aanrijding tussen P. en B. P. Als getuigen werden gehoord het slachtoffer uit Hoorn en K. B. uit Wognum. P. vertelde verblind te wezen en niet goed nota genomen te hebben van de rechter helft van de weg en daar ook niets zag. K. B.. die zich in de laadbak van v. d. L. bevond, zei, dat v. d. L. een ogenblik bij de auto van vart B. P. had stil gestaan om te vragen of hij hulp nodig had. Op het moment, dat ze doorre¬ den, zag hij de auto van P. uit de richting Wognum aangekomen, met volle lichten en pardoes op de vrachtwagen van B. P. in¬ rijden. De ambtenaar, hierop requisi¬ toir nemend, meende niets anders te kunnen doen dan vrijspraak vragen, daar v. d. L. zekér géén schuld trof en P. wel heel on¬ voorzichtig gereden had. Mr. Winkel sluit zich als plei¬ ter voor den verdachte hierbij geheel aan, waarna de kanton¬ rechter v. d. L. vrijsprak. Hierop kwam B. P. al* ver¬ dachte op het matje en kon v. d. L. als getuige optreden, evenals weer P. B. P. vertelde hoe hij 's avonds van huis gegaan was en toen ver¬ geten had de klap van de Jaad- bak omhoog te doen, zodat hij dus zonder achterlicht reed De andere getuigen legden dezelfde verklaring af. In dit geval requisitoir nemend, zei de ambtenaar, dat hij ver¬ dachte wel schuldig achtte aan het hem ten laste gelegde. Hij vond echter zijn houding sympaé thiek en wenst nogmaals op het gevaarlijke rijden van den heer P. te wijzen. Ziin eis is dan ook zeer mild, n.l. f 10.— of 5 dagen. De kantonrechter maakt er ten slotte ƒ 5.— of 5 dagen van. Palingrokers. Vervolgens staan twee Enkhui- zers terecht, die zich schuldig ge¬ maakt hadden aan het roken van paling zonder vergunning. De eerste is H. K. uit Enkhulzen, die 3 kg. paling gerookt had voor „zich zelf". De ambtenaar vond het feit zeer ernstig en eiste ƒ 60.— of 30 dagen. De kantonrechter ver¬ oordeelde hem tot ƒ 60.— of 20 dagen. Het tweede geval was nog ern¬ stiger. M. d. G. uit Enkhuizen had op 23 Augustus 10 kg. paling gerookt. De ambtenaar eiste, temeer omdat verdachte allerminst gun¬ stig bekend stond op het gebied der voedselvoorziening, een boe¬ te van ƒ 150.—. eventueel te ver¬ vangen door 60 dagen hechtenis. Tevens kreeg verdachte de waar¬ schuwing, dat het de volgende maal op hechtenis zou uitdraaien. De kantonrechter deed er nog ƒ 50.— en 20 dagen af en schorste de openbare zitting. Oorlog of üi ede ? v. Doordat de staten in omvang en betekenis toenamen, groeide ook de oorlog in alle opzichten. Hef, aan¬ tal mensen, dat er bij betrokken was, werd groter, evenals het grondgebied, waarover de strijd zich uitstrekte. En van de oorlogs¬ middelen kan hetzelfde worden op¬ gemerkt. Het vorige artikel van deze serie was vrijwel geheel ge¬ wijd aan een korte beschrijving van deze voor de mensheid zo fa¬ tale ontwikkeling. Maar elke medaille heeft zijn keerzijde. Dat wordt ook in dit ge¬ val weer bewaarheid. En ditmaal zelfs in voor ons allen gunstige betekenis. * * * Wij zullen ons niet verdiepen in de problemen, die met het ont¬ staan van staten verband houden. Ook op dit terrein is er een hemel¬ breed verschil te bespeuren tussen de verschillende geestesrichtingen. Wij gaan dus eenvoudig weer te- lug naar de Middeleeuwen, het tijdperk in de Europese geschiede¬ nis, waarin men het begin zoekt van de tegenwoordige staten van ons were'ddeel. Evenals in hef vo¬ rige artikel komen we dan weer terecht bij de steden en de zoge¬ naamde territoriale staten. Van meet af aan bemoeien deze aankomende staten zich met alle mogelijke dingen, haast te veel om ze op te sommen. Maar één ding er altijd bij: de rechtspraak. En hoewej het deze recht¬ spraak al heel gauw gaat over alle mogelijke soorten van vermogensge¬ schillen en over het bestraffen van hetgeen men in de desbetreffende tijd als misdadig beschouwt, altijd is daarbij aanwezig de zucht, om te voorkomen, dat de leden der jonge gemeenschap zich zelf recht gaan verschaffen. Want men weet uit ervaring dat dan het hek van de dam is. In een samenleving, waarin ieder zijn eigen rechter is, is de strijd nooit van de lucht. Wie zich bele¬ digd acht, meent zich te moeten wreken op de tegenpartij of Zijn verwanten. Daardoor heeft één moord, of soms zelfs één ernstige mishandeling, vele jaren van bloed¬ wraak als gevolg. En het. is vaak heel moeilijk voor degenen die niet eens bij het geval betrokken zijn. zich er buiten te houden. Het behoeft dan ook niemand te verwonderen, dat. men er naar streeft, het gebruik van wapens tussen de leden der jonge gemeen¬ schap onderling te voorkomen. Al¬ les wordt er op gezet, om te be¬ reiken. dat zij met elkaar zullen leven vo'gens gemeenschappelijk vastgestelde rechtsregelen, waaraan ieder is onderworpen. Het spreekt vanzelf, dat hiermee een ideaal gesteld was, dat ner¬ gens voor de volle honderd pro¬ cent is bereikt. Natuurlijk sprong er voor en na wel eens iemand uit de band. Maar dit zijn dan de uit¬ zonderingen, die de regel bevesti¬ gen. En die regel was, dat deze klei¬ ne gemeenschappen ons een groep mensen laten zien. die onderlinge geschillen niet meer beslechten met de wapenen der barbaren, maar-ter beslissing voorleggen aan een rechterlijk college, dat overi¬ gens voldoende macht tot zijn be¬ schikking heeft, om onwilligen tot rede te brengen. Maar bij de grenzen van deze wordende staat houdt allés op en is alles geoorloofd. Het woord vreemdeling is zo ongeveer syno¬ niem met vijand. Slechts het eigen¬ belang legt soms zekere beperkin¬ gen op. Als men zich al te erg mis» draagt tegen „buitenlanders" lo¬ pen de bedrijvers kans op hun beurt met gelijke munt te worden betaald, als ze zich in de vreemde bevin¬ den. En, als men het al te bont maakt, wordt het natuurlijk „oor¬ log". Wij plaatsen dit woord oor¬ log tussen aanhalingstekens, want di't is de kleine oorlog van Hugo de Groot. Vaak trokken niet meer dan enkele tientallen gewa¬ pende mannen tegen elkaar op. Toch vorme men zich geen ver¬ keerde voorstelling van deze klei¬ ne oorlog. Men is geneigd de be¬ tekenis er van te onderschatten, als men denkt aan de door hun omvang zo vreselijke conflicten, die wij hebben meegemaakt. Maar die kleine oorlog stond niet stil. Hij werd altijd en overal gevoerd. Daarom moest ook de wens wel opkomen, aan deze talrijke oorlo¬ gen tussen steden, edele heren, enz. een einde te maken. Vooral de toe¬ nemende handel, die van al deze conflicten het meesf, had te lijden, heeft in dit opzicht een belangrijke rol gespeeld. Bij de overgang van de Middel¬ eeuwen naar de Nieuwe Geschie¬ denis, dus bij het begin van de zes¬ tiende eeuw, heeft men op het ge¬ bied van de tegenwoordige Neder¬ landse staat een zevental gewes¬ ten. binnen welke het als regel vrede is. Maar strijd tussen deze gewesten is nog altijd mogelijk. Holland strijdt tegen Friesland! Gelderland trekt op tegen Utrecht! Aan dit laatste heeft de Unie van Utrecht een einde gemaakt. Men ziet deze Unie van Utrecht vaak te uitsluitend als een verbond van de opstandige Nederlanders tegen den koning van Spanje. Natuurlijk, de gemeenschappelijke strijd tegen wat men als vreemde overheersing gevoelde, heeft de doorslag gege¬ ven. Maar het eerste artikel van de Unie legt op geheel iets anders de volle nadruk. Daarin verbinden de ondertekenende gewesten zich, om alle geschillen, die zich tussen hen zullen voordoen, op minnelij¬ ke wijze te regelen, door recht¬ spraak of door arbitrage. Een vol¬ kenbond in het klein dus. Tussen de gewesten, die zich toen tot dit doel met elkaar verbonden, is het inderdaad niet meer tot ge¬ wapende strijd gekomen. Integen¬ deel! Enkele eeuwen later is men nog een stap verder gegaan, door de in naam nog afzonderlijke staat¬ jes tot één staat aaneen te smeden. Daarmee was de Nederlandse na¬ tionale staat ontstaan. En in dit tijdperk der nationale staten in het algemeen had men binnen de gren¬ zen van deze nu reeds grote 'ge¬ meenschappen geen oorlog meer. Met de kleine oorlog was het ge¬ daan. Helaas was de grote oorlog er voor in de plaats gekomen. Maar het ontwikkelingsproces, dat leidde van heel kleine gemeen¬ schappen tot nationale staten, stond natuurlijk niet stil. Handel en ver¬ keer gingen door met hun eisen te stellen. De uitwisseling van pro¬ ducten tussen de staten vond plaats op een schaal als nooit te voren. De afhankelijkheid van het ene deel van de wereld van hét ande¬ re nam hand over hand toe. Alle factoren en alle omstandig¬ heden, die in vroeger tijden tot groter eenheid hebben geleid, zijn niet alleen nog aanwezig maar werken zelfs met verdubbelde krachten. Tallozen beginnen in te zien, dat het tot stand komen van nog gro¬ ter eenheden onvermijde'ijk zal moeten volgen. Met als natuurlijk einde een de gehele mensheid om¬ vattende eenheid, die aan de na¬ tionale oorlogen een einde zal ma¬ ken, zoals de komst van de natio¬ nale staat ons eenmaal het einde bracht van de kleine oorlog. De vraag is alleen maar. hoe snel dit proces zich zal voltrekken en op welke wijze. Daartoe is het, nodig, dat eerst nog eens meer in bijzonderheden wordt onderzocht, hoe het hiermede in vroegere sta¬ dia is gegaan. Vooral ook om te zien. welke conclusies daaruit kun¬ nen worden getrokken voor het he¬ den. Daarover dus in een volgend artikel.