Tekstweergave van HA_1942_05_21_0001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DZIJDE Bureau Hocrirt: Kleine Noord 7 — 9. Telef. 210 — Postrekening 434000. Bureau dagelijks geopend van 8 — 6 u. Bureau Enkhuizen: Red. Jac. Groot, Parklaan 20 — Telef. 235. WESTFRIESCHE EDITIE. DAGBLAD VOOR NOORD-HOLLAN Abonn.prijs voor Nederland ƒ 2.35 per 3 mnd.; p. week 20 ct. Losse nrs. 5 ct. Advertentieprijs 22 cent per 3 m.m.» regel; doelpunten 60 cent per 5 regels van 3 mm.; Iedere regel meer 12 ct. 2e Jaargang no. 115 Directeur: F. BUTTER. — Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar (afw.). — Waarn. Hoofdredacteur: JAC. BROERSEN, Hoorn. Donderdag 21 Mei 1942. Dit nr. bestaat uit'4 bladzijden. GEN gens heeft plaats, i., be- omen ver¬ voor n los- ngeld, welke raagd, ir be- esteld, ï. -ectie. jg. ichting O" i (be¬ ifeiten) itswerkii >ns verzorgd. as burg l - Telefoon meerd sdioteohnlkei P.R. HET WOORD VAN DEN DAG. Ouderdom kan geven: stilte en innerlijke verrijking. EEN BUK IN DE WERELD„ Uit Moskou komt het min of meer opzien¬ barende bericht, dat aan het front van Charkow, waar de bolsjewisten een onstui¬ mig offensief zouden hebben ingezet, het initiatief op de lijn Wolsjangsk—Choeroejef en Krasnegrad is overgegaan op de Duitsche troepen. Ongetwijfeld kunnen naar het oor¬ deel van Berlijn de aanvallen van Timosjen- ko worden opgevat als een offensieve actie, die echter niet vergeleken kan worden met het Sovjet-Russische winteroffensief, het¬ welk een strategisch doel van groote' reik¬ wijdte had, n.l. de Duitschers en hun bond- genooten van het gebied der Sovjet-Unie te verdrijven. Het strategisch doel der voorge¬ nomen Sovjet-Russische actie op het schier¬ eiland de Krim en van den stormloop tegen Charkow was veel bescheidener. Met be¬ hulp van twee stootlegers hoopte Timo- sjenko in de eerste plaats de Krim schoon te vegen en Charkow te heroveren, waarbij hij dan in de tweede plaats kon verwachten, dat hij de voorbereiding van het komende Duitsche voorjaarsoffensief op zijn minst ernstig zou storen en misschien zelfs belang¬ rijk zou vertragen. Hij is in dezen opzet, zooals uit het Duitsche legerbericht en ten deele ook uit het Sovjet-Russische legerbe¬ richt duidelijk blijkt, niet geslaagd. Het stootleger, dat hij van de basis Kertsj op de Krim wilde doen optreden werd door de Duitsch-Roemeensche troepen verslagen, nog vóór het tot een aanval kop overgaan. Het Duitsche opperbevel heeft de Sovjets in de gelegenheid gesteld om met hun actie tegen Charkow te beginnen, waarbij het er echter zorg voor droeg, dat de Duitsche strijdkrach¬ ten sterk genoeg waren om den stoot op te vangen, waarna dit plaatselijke offensief ge¬ leidelijk moest doodloopen. De Japansche troepen in Birma zetten hun opmarsch in twee richtingen voort. In de omgeving van de Britsch-Indische grens werden aan het terugtrekkende Engelsche leger zware verliezen toegebracht en tevens aanzienlijke vorderingen gemaakt in de Chineesche provincie Yoennan. De Japan¬ ners volgen in deze provincie, die door hooge bergruggen en de dalen van de Salween en Mekong zeer ontoegankelijk is, den Bir- maweg. Ook langs den door de Chineezen opgebroken spoorweg van Fransch-Indo- China naar Koenming, de hoofdstad van Yoennan, .schijnen Japansche strijdkrachten tot den aanval te zijn overgegaan. Na den slag in de Koraalzee is de bedrei¬ ging van Australië, dat de geallieerden tot eiken prijs willen behouden als uitvalsbasis in Oost-Azië, geenszins verdwenen. Herhaal¬ delijk circuleeren berichten over een con¬ centratie van Japansche schepen ten N. van dit continent, die over eenigen tijd een nieu¬ wen aanval zouden ondernemen. De chef van den Australischen generalen staf ver¬ klaarde in een toespraak tot de in Australië gestationneerde troepen, dat de voorberei¬ dingen voor den komenden beslissenden strijd moeten bespoedigd worden. Uit Yichy wordt gemeld, dat de meeste burgemeesters van Martinique in gezelschap van delegaties burgers zijn bijeengekomen om te protesteeren tegen de eischen der Amerikaanscbe regeering nopens de Fran- sche Antillen en tegen elke schending van de Fransche souvereiniteit. Bij deze gelegen¬ heid is het tot groote demonstraties geko¬ men van aanhankelijkheid jegens Frankrijk. Naar voorts wordt gemelci, hebben de on¬ derhandelingen tusschen de Ver. Staten en admiraal Robert, den Franschen hoogen commissaris op de Antillen, over den status van Martinique, tot een compromis geleid. De Ver. Staten krijgen een vérgaande con¬ trole over de oorlogshaven en de Fransche oorlogsschepen zullen onttakeld worden. De Fransche bevelhebber ontving de toezegging, dat de souvereiniteit van Frankrijk over het eiland behouden blijft en de goudvoorraad op Fort de France niet wordt aangetast. Het officieele standpunt van Vichy over deze overeenkomst is nog niet in alle détails bekend, maar Laval heeft verklaard, dat Frankrijk geen afstand zal doen van zijn souvereiniteit over de Antillen en dat de Fransche oorlogs- en vrachtschepen in geen geval in handen van 'n buitenlandsche mo¬ gendheid mogen vallen. 00K GIJ KUNT WELVAART EN ARBEIDSVREUGDE VINDEN DOOR WERK IN DUITSCHLAND HO Ö GE L 0Q NEN • G0ÉDE KAM BRA AD S C HAP G.UNSTIGE ARBEIDSVOORWAARDEN VRAAGT INLICHTINGEN BIJ DE GEWESTELIJKE t AABEIDSBUREAUX I 1 Mussolini temidden van Duitsche en Italiaansche oorlogsgewonden, wien bij de viering van den -Dag van het Leger en het Imperium" in een theater tg Rome een feestvoorstelling werd aangeboden Atlqntic-Holland-Pax Holland m DUITSOH WEERMACH Drie bolsjewistische legers vernietigd. Nieuwe aanvatten bij Charkow afgeslagen. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüH- RER. 20 Mei (D.N.B.). Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: Zooals in een extra bericht is medege¬ deeld. hebben Duitsche en Roemeensche troepen onder het opperbevel van kolo¬ nel-generaal Von Manstein. gesteund ( door sterke formaties van de luchtmacht onder leiding van de kolonels-generaal Löhr en Freiherr Von Richthofen. bij de achtervolging van den verslagen vijand de Straat van Kertsj over haar geheele breedte bereikt en de laatste zwaar ver¬ sterkte bruggehoofden aan weerszijden van de stad na verbitterd verzet ver¬ overd. Nadat de sedert einde Februari steeds weer herhaalde pogingen van den vijand door de Duitsche stellingen op de landengte ten n.o. van Feodosia te breken en de Krim te heroveren, mislukt waren, ging het hier ver¬ zamelde Duitsch-Roemeensche leger den achtsten Mei tot den aanval over. Bij den eersten stormloop werd de taai verdedigde, zwaar versterkte en zich over een groote diepte uitstrekkende stelling van Parpatsj doorbroken en in den loop van deze gevech¬ ten. alsmede bij de terstond ingezette achter¬ volging. werd het gros van de vijandelijke strijdkrachten ingesloten en vernietigd. De buit op de Krim, De daarmede beëindigde slag heeft geleid tot de vernietiging van drie bolsjewistische legers met 17 divisies infanterie, drie briga¬ des infanterie, twee divisies cavalerie en vier pantserbrigades. Bij zware bloedige verliezen verloor de tegenstander 149.256 gevangenen, 258 pantserwagens. 1133 kanonnen en een on¬ overzienbare hoeveelheid ander oorlogsmate¬ riaal. Slechts armzalige resten van de vijan¬ delijke strijdkrachten konden de kust aan de overzijde van de zeestraat bereiken. In luchtgevechten verloor de vijand 323 vliegtuigen. In de wateren van het schier¬ eiland werden 16 schenen met een gezamen- lijken inhoud van 13.600 b.r.t., een mijnen¬ veger en 21 kleine kustvaartuigen door lucht¬ aanvallen tot zinken gebracht. Voorts wer¬ den tien middelgroote schepen door bomtref- fers zwaar beschadigd. In het gelned van Charkow werden nieu¬ we aanvallen van den vijand in verbitterde gevechten afgeslagen. Hierbij werden weder 34 viiandeliike pantserwagens stuk geschoten. De luchtmacht greep op de zwaartepunten van den slag met formaties gevechtsvliegtui¬ gen en duikbommenwerpers doeltreffend in de gevechten oo den beganen grond in. dreef viiandeliike troepenconcentraties uiteen en vernietigde of beschadigde 29 pantserwagens. De vijand verloor gisteren 36 vliegtuigen. Een eigen vliegtuig wordt vermist Aan de overige deelen van het front in het oosten hadden eigen aanvalsacties suc¬ ces. Hier en daar door den vijand onderno¬ men uitvallen werden afgeslagen. HET BEZOEK VAN REICHSFüHRER SS. HIMMLER. 's-GRAVENHAGE, 20 Mei. De bevelhebber der weermacht in Neder¬ land, generaal der vliegers Fr. Christiansen, heeft op 19 Mei des avonds in kasteel Oud Wassenaar den Reichsführer S.S. Himmler, alsmede den Rijkscommissaris voor het be¬ zette Nederlandsche gebied, Rijksminister dr. Sevss Inquart en den leider der N.S.B., Mus- sert met hun naaste medewerkers ontvangen en begroet. ' Gistermiddag omstreeks half drie bracht Reichsführer Himmler, in gezelschap van ir. A. A. Mussert, een bezoek aan het hage- spraakterrein op den Goudsberg te Lunteren. J.l. Maandag heeft de Reichsführer eenige Amsterdamsche politecompagraeën geïnspec¬ teerd. HEJ LEGIOEN VALT AAN. Na een stellingoorlog tijdens de winter¬ maanden komt er beweging in de Europee- sche legers. Reeds werd in het zuiden van het oostelijk front het eerste offensiéf met succes bekroond. Binnen enkele weken zul¬ len overal de dappere strijders tegen het bolsjewisme oprukken en dan zal ook het Nederlandsche legioen ten aanval trekken. Het legioen valt aan. Landgenoot, daar dient gij bij te zijn. dat is uw plicht als goed vaderlander. Duizenden Nederlandsche mannen staan in het oosten gereed. Duizenden zullen alsnog hun voorbeeld volgen en tot deze laatste zult ook u behooren. mits u zich tiidig aanmeldt bij het Vrijwilligerslegioen Nederland. Ko¬ ninginnegracht 22 te 's Gravenhage ( Op Malta werden bomvoltreffers geplaatst op startbanen van het vliegveld La Venezia; in luchtgevechten boven Noord-Afrika wer¬ den twee Britsche jachtvliegtuigen neerge¬ schoten. Wederzijdsche luchtaanvallen. In den strijd tegen Groot-Brittannië be¬ stookten vrij sterke formaties van de lucht¬ macht in den afgeloopen nacht het haven¬ gebied van Huil aan de monding van de Humber met brisant- en brandbommen. Er werden verscheidene branden waargenomen. Lichte gevechtsvliegtuigen bombardeerden bij een aanval overdag met succes fabrieks- installaties aan de Britsche zuidkust. Aan de Kanaalkust schoten Duitsche iagers zon¬ der eigen verliqzen uit viiandeliike jacht- formaties zeven Spitfires neer. Britsche bommenwerpers ondernamen in den afgeloopen nacht verscheidene militair nuttelooze storingsaanvallen op zuidwest Duitsch gebied. Zij wierpen in hoofdzaak brandbommen op woonwijken. De schade is onaanzienlijk. Nachtiagers en luchtdoelartille¬ rie haalden elf viiandeliike vliegtuigen neer. Bij de gevechten op het schiereiland Kertsj heeft zich de luitenant Friedrich. compagnie- commandant in ec_. regiment infanterie, door biizondere dapperheid onderscheiden. Kapitein Bar. groepscommandant in een iachterkader, behaalde gisteren ziin 99e tot 103e overwinning in de lucht. Het jachteska- der 77 heeft het aantal zijner overwinningen in de lucht tot 2011 dofen stijgen. ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT. Branden in Cyrenaica. ROME. 20 Mei (Stefani). Het 718e communiqué van het Italiaan¬ sche hoofdkwartier luidt: ' „Welgericht vuur van onze batterijen heeft in de vijandelijke stellingen in een sector aan het front in Cyrenaica branden van aan¬ zienlijken omvang en tijdsduur veroorzaakt. Tijdens luchtgevechten zijn twee Britsche vliegtuigen door Duitsche iagers neergescho¬ ten. een derde is door ons afweergeschut ver¬ nield. Bij aanvallen op Benghazi door vij¬ andelijke vliegtuigen zijn eenige huizen be¬ schadigd. Er zijn vijf slachtoffers onder de Arabische bevolking. Een van onze duikbooten is niet op haar basis teruggekeerd. De bloedverwanten der opvarenden zijn op de hoogte gesteld. Tijdei» bomaanvallen van afdeelingen Ita¬ liaansche en Duitsche vliegtuigen op Malta ontsponnen zich levendige luchtgevechten. Twee Spitfires en een Ëeaufighter werden neergeschoten door de machinegeweren van onze jagers, die geen verliezen leden. Een zeeverkenningsvliegtuig, dat ten noordoosten van Pantellaria door twee vijandelijke jagers werd aangevallen, schoot er een van neer. dwong den anderen zich te verwijderen en keerde op ziin basis terug, na zijn taak vol¬ bracht te hebben." DE EISCH IN HET PROCES TE ANKARA. ANKARA. 20 Mei (D.N.B.). In het proces betreffende den bomaanslag op den Duitschen ambassadeur heeft het O.M. heden tegen de beide Turksche beklaag¬ den Suleyman en Abdoerrahman de dood¬ straf geëischt Tegen de beide Soviet-be- klaagden Pawlof en Kornilof eischtë hii toe¬ passing van de artikelen uit het Turksche wetboek van strafrecht, welke voorzien in gevangenisstraffen van 15 tot 20 iaar „wegens deelneming aan de voorbedachte uitvoering van een aanslag op het leven van een derden persoon". Het requisitoir van den procureur- generaal duurde vier uur. De rechtbank be¬ sloot daarop het proces te verdagen tot 3 Juni. _ OPRUIMÏNGSWEUK IN HAVEN VAN SOERABAJA. ^ TOKIO. 20 Mei (D.N.B.). , Tot dusver ziin in, de haven van Soerabaia tiidens het opruimingswerk meer dan tien viiandeliike oorlogs- en koopvaardijschepen, die aldaar tot zinken gebracht waren, ge¬ licht. reso. verwijderd. WAARSCHUWING TEGEN GELDHAMSTEREN IN AMERIKA. STOCKHOLM, 20 Mei (A.N.P.). Volgens „Nya Dagligt Allehanda" meldt United Press uit Washington, dat het vér¬ trouwen van het Amerikaansche publiek in de banken aan het afnemen is. Dit werd voor de Federal Reserve Board aanleiding om een ernstige waarschuwing tot het Amerikaansche volk te richten om geen geld te hamsteren, hetgeen echter reeds in grooten omvang het geval blijkt te zijn. In deze waarschuwing wordt er op gewezen, dat. reeds een bedrag van ongeveer 2 milliard dollar werd opgepot. Het bedrag der geldcirculatie in de Ver. Sta¬ ten-wordt op ongeveer WA milliard dollar geraamd. Vetrantsoen wordt verlaagd. Reductie op den boterprijs vervalt. 's ÖRAVENHAGE. 20 Mei. De zeer strenge en langdurige winter heeft voo'r ons melkvee zeer nadeelige gevolgen gehad, zoodat de melkproductie en dienten¬ gevolge ook de boterproductie in sterke mate ziin terüggeloopen. Het is daarom niet mo¬ gelijk het huidige vetrantsoen te handhaven zonder de vetvóorziening in den komenden winter in gevaar te brengen. Dezen zomer moeten, gelijk ook het vorig iaar is geschied, botervoorraden voor den winter worden aan¬ gelegd. Hoewel de huidige boterproductie het mogelijk zou maken, het thans geldende rant¬ soen gedurende den zomer te handhaven, zouden in dat geval niet voldoende voorra¬ den voor den winter kunnen worden ge¬ vormd. Naar het Rijksbureau voor de Voedsel¬ voorziening in Oorlogstijd mededeelt, heeft men daarofn moeten besluiten tot verlaging van het vetrantsoen met ingang van Dinsdag 26 Mei a.s. en wel van 200 gram tot 175 gram per week. Deze verlaging wordt bereikt door den geldigheidsduur der aan te wiizen bon¬ nen te verlengen en wel door 250 gram boter per 10 dagen beschikbaar te stellen. De margarine-productie wordt thans niet voortgezet, zoodat het geheele Nederlandsche volk wederom op boter zal ziin aangewezen. Den houders van vetkaarten zal dit iaar geen reductie op den boterprijs meer worden ver¬ leend. . Voor zoover bij den handel nog margarine en vet voorradig ziin. kunnen deze worden uitverkocht op de daarvoor aan te wiizen bonnen. Men kan derhalve geen aanspraak meer maken op het verkrijgen van margari- RADIOVACANTIESCHOOL VOOR KINDEREN, 1 Initiatief van den Nederlandschen ' Omroep. HILVERSUM, 20 Mei. De persdienst van den Nederlandschen Om¬ roep meldt: Hoe dikwijls hebben onze jeugdige luiste¬ raars niet den wenSch geuit, dat zij ook graag eens bij tante Jet in de Kleuterklas wilden zitten om mee te doen met die leuke spelle¬ tjes en de aardige liedjes mee te zingen. Om aan deze hartewensch van vele kinderen te voldoen opent de Nederlandsche Omroep gedurende'de zomermaanden de poorten van haar vacantieschool, waar alle jeugdige luis¬ tervinken van harte welkom zijn en zij bij goed weer buiten — en anders in de studio — gezamenlijk kunnen genieten van de vele ver¬ makelijkheden, die op het programma staan. De kleuters (kinderen van 4—8 jaar) kun¬ nen gedurende de geheele maand Augustus iederen Woensdag en Vrijdag de gasten zijn van tante Jet, de ouderen (kinderen van 8 jaar en ouder) brengen iederen Maandag en Donderdag vanaf half Juli tot en met 31 Augustus gezellige uurtjes door met mevr. Inge van Eijck. De jeugdige luisteraars, die graag de va¬ cantieschool van den Nederlandschen omroep gedurende de zomermaanden willen bezoeken, kunnen een briefje schrijven aan de afd. Jeugduitzendingen van den Nederlandschen Omroep, postbus 2 Hilversum, Zij ontvangen hierna een bericht op welken dag zij in een der studio's verwacht worden. De adspirant- leerlingen van de vacantiesehool moeten bij hun aanvragen hun leeftijd, naam en adres vermelden. Vanzelfsprekend zullen niet alle kinderen, al was het alleen maar ten gevolge van de verkeersmoeilijkheden de vacantieschool kun¬ nen bezoeken; . via de microfoon zullen zij echter ten volle kunnen meegenieten van de vele attracties, die den leerlingen in Hilver¬ sum worden voorgezet. AMSTERDAM KRIJGT ZIJN LENTEFEEST. Groot Lunapark op het Stadion¬ terrein. AMSTERDAM, 21 Mei. De directie van „Nationaal Vermaak", orga¬ nisatoren van Lunaparken, heeft het veertig¬ jarig bestaan van de voetbalvereeniging Blauw-Wit aangegrepen, om een, lentefeest in de hoofdstad te organiseeren, waartoe de bur-r gemeester inmiddels zijn toestemming heeft verleend. Dit lentefeest, dat van 23 Mei tot en met 14 Juni a.s. op het Stadionterrein (binnen de af¬ sluithekken) wordt gehouden, belooft inder¬ daad een belangrijk festijn voor de hoofdstad te worden. Alleen reeds het feit, dat bij de combinatie „Nationaal Vermaak" veertig ver- maaksinrichtingen, waaronder de grootste — Hommerson, Vermolen en Janvier —, beschik¬ kende over pl.m. 400 wagens, zijn aangesloten, is daarvoor een waarborg. Ook het aantal me¬ dewerkers aan dit lentefeest — ruim duizend — toont aan, dat de opzet daarvan groot- scheepsch is. <• r --'f? v*;- » •••- ' - • -nv-1 General-oberst Von Manstein, opper¬ bevelhebber der Duitsche en Roemeen¬ sche strijdkrachten op de Krim, in gesprek met den commandant van een pantserafdeeling Deutscher Verlag- Recla-P.K, Wetterau-Pax Holland m HITLER: De sociale gedachte moet vóór alles het fundament van den staat zijn. Zonder haar kan een staat op den duur geen stand houden. Göring over de Duitsche prestaties. v DEZE WINTER BRACHT DE pROOTSTE OVERWINNING. BERLIJN, 20* Mei (D.N.B.). Rijksmaarschalk Göring heeft bij de plechtigheid van heden in een rede den arbeiders en boeren nogmaals een uitvoe¬ rig overzicht gegeven van de vredespoli¬ tiek van den Führer voor den oorlog om vervolgens voor het geestesoog van zijn hoorders de unieke overwinningen te la¬ ten, passeeren, die de Duitschers en hun bondgenooten hebben verworven in den aan Duitschland opgedrongen oorlog. Hij wees op het feit, dat in de Sovjet Unie alles was berekend op bewapening voor een overval op Europa. Aan deze bewapening, al¬ dus Göring, kleeft het bloed van mlllioenen Russische arbeiders en arbeidsters, evenals de Sovjetregimenten in den afgeloopen winter meedoogenloos en tegen alle gezond verstand in met hecatomben van slachtoffers het Duit¬ sche front moesten bestormen^ De Rijksmaarschalk bracht nogmaals in her¬ innering, dat de afgeloopen winter ontzaglijk streng was geweest en wees op de ontberingen, die elke menschelijke voorstelling te boven gingen, waaraan de Duitsche soldaat in den strijd tegen de elementen tegenstand had te. bieden. Hij vestigde de aandacht op den ernst der situatie, die door de eigenaardige omstan¬ digheden meermalen ontstond aan het winter- front in het oosten. Met nadruk beoogde Göring evenwel ook, dat de Duitsche soldaat zich zelfs in den ijzig- sten storm mijlenver verheven voelde boven zijn tegenstander. Hij noemde de Duitsche overwinning in dezen winterslag de grootste, die ooit kon worden behaald. Hij beschreef hoe de Führer met zijn soldaten leed. Hun situatie kende hij nauwkeurig tot in bijzonder¬ heden, maar hij mocht niet toegeven, want slechts ijzeren hardheid kon de omstandighe¬ den overwinnen. Toen de lente aanbrak, stond het Duitsche leger waar het in den herfst had gestaan. Vervolgens behandelde Göring de prestaties van het vaderland, vooral van de arbeiders en boeren, van wie stellig veel werd geëischt, doch die uit eigen innertijke hartstocht het hun toegewezen deel van den strijd voor de toekomst op zich nemen om voor hun Führer en zijn weermacht de wapens te vervaardigen die zij noodig hebben. De Rijksmaarschalk uitte de overtuiging, dat het vaderland zijn plicht precies zoo zal doen als de soldaten aan het front en niet zal ver¬ sagen tegenover noodzakelijke eischen, hoe zwaar deze ook mogeij zijn. i U - i « m Temidden van bloesemweelde prijkt Hollands glorie, de prachtige molen, waarom de wieken zich scherp afteekenen tegen de wolken, die zich tusschen het sierlijke bouwwerk en het zonlicht hebben geplaatst Pax Holland-De Haan m