Tekstweergave van EC_1902_08_15_0004

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
BE HANDELSDRUKKERIJ VAN 0 IJ K, 0. V I S S E It, ENKHUIZEN, wordt voor GOEDKOOP en NET Drukwerk beleefd aanbevolen. O. "Visser. Biimenlandsche Vaart- Risico-Sociteit, gevestigd te AMSTERDAM. Verzekering van : inboedels bij verhuizing, Wasscnen bij de Meekers, Geldswaarden per post, Koopmansgoederen bij transport te water en te land, Stooinbooten, Schepen, enz. enz. Xj-A-Q-E ^IBBIEIRdlXZE:. Gevolmachtigd Agent voor ENKHUIZEN en OMSTREKEN, D. €. EGMOND. Aanvang trekking der 3e klasse 18 AUGUSTUS Prijzen der Loten; Vso voor &1*0 klassen f 3.50. V,,, „ de 3e klasse „ 2,05. Verkrijgbaar bg A. EGMOND, Boekh. Enkhuizen. Het beste en goedkoopste Adres van alle soorten KOEK en BANKET is de OÉHëf" f eenige met Goud bekroonde Brood- en Koekbakkerij alhier. Aanbevelend : II, Reitsma, Spoorstraat. Eigengemaakte eo Noordbrabantsche Schoenen vindt men in grooten voorraad en tegen lage prijzen bij II. KOK, Breedstraat Enkhuizen Verstelwerk en aangemeten SCHOENEN worden spoedig afgewerkt Zeer aan te bevelen zijn de Croom lederen Schoenen voor gevoelige voeten en LIKDOORNS, welke aan de Schoei;makerij worden gemaakt. SrüSB*Sa Jlnk«r-Pai«-€xpcllcr. Dit goede oude Huismiddel tegen Rheuma- tiek, Jicht, Verkoudheid enz. mag in geen enkel Huisgezin ontbreken. In flesschen a ƒ 1.25, 75 ct. en 50 ct. bij HH. Apothekers en Dro¬ gisten. — Te Amsterdam bij CLÉBAN, v. TUYLL, WEISZ & Co. F.AD.RICHTER & Co, ROTTERDAM. 6 •SS I * 3 J 3 5 — ö 2 t- .2 £ S 03 ÏP75 J M W l ^ © u > Ë 5z DE WELVAART DER HOOFDHUID Geen last van hoofdschilfers of roos. Gebruik daarom het onschadelijk en aangenaam van reuk zijnde ANTI-ROOSWATER!! van 50 cent de flacon. [>. LUSSEN BURG Enkhuizen. De Eerste NederL Maat1', tot ? erzekering van Risico in Loterijen. Buitengewoon voordeelige Staatsloterij. Polissen worden op zeer gemakkelijke betalirgwoorwaarden bezorgd dcor het Algemeen Assurantie Kantoor voor WEST-FRIESLAND te ENKHUIZEN. Actieve en degelijke Agenten gevraagd.I gevestigd te AMSTERDAM, Damrak 74 Goedgekeurd bij Koninklijk Beslnit van 1 November 1880, No. 38. DIRECTEUREN, Br. S. R. J. t. SCHEVICHAVEK, E. W. SCOTT en J. F. L. BLAMBERG. Secretaris der Directie: Mr. J. T. SBHEVICHAVEA. Volijeekend Maataohappelijb Kapitaal f 1.000 OOO — Veraekerd Kapitaal (Juni 1902) ruim „ 103.500.000 - Verzekerde Rente (Juni 1902) ruim 1.895.OOO. Ontvangsten in 1901 ruim " */ 973 000 — Keserven op 81 December 1901 ruim'..'.'.'.' " 26.230.OOO! - •a | JAABLIJKSC HK premie voor f 1000.— Ouder,lom. ... .... I na 20 Jaren | na 15 jaren 'uil tc kwi/n'! 0,1 bij orërUJdên | uit te keeren. Ouderdom. I Dadelijk ingaande laarlijksrhe lijtrente voo, f 100 gestort kapitaal. | voor ma énen. 25 30 35 40 45 50 / 30 80 20 40 42 , 60 ƒ 41 41 „ 42 „ 43 „ 46 51 10 60 40 90 70 57 57 58 59 61 64 30 30 10 20 40 80 45 50 55 60 65 v 70 6 7 8 9 11 13 Agent van ESKHU'ZkN en OMSTREKEN, D. C. EGMOND, Assuradeur te Ënkhuizen. 83 54 39 57 18 51 voor vrouwen. 6 7 7 9 10 13 65 24 99 10 72 Van het Bestuur van den „Wereldbond voor vrede en vrij internationaal verkeer" te 's-Gravenhage, ontvangen wij onderstaand stuk met verzoek tot opname. Scheidsgericht onder d<> schoolgaande jeugd. „Het is eene verrukkelijke ge¬ dachte, dat de menschelijke na- „tuur door opvoeding steeds beter „kan geleid en gevormd worden „tot het ideaal der menschheid. „Hier opent zich het uitzicht op „eengelukkiger menschengeslacht." Kant. „Het staat vast," zoo schrijft D una NT, de edele stichter van het Roode Kruis, „dat „alle politieke verwikkelingen in de 20ste „eeuw door rechterlijke uitspraak zullen „worden ontbonden. Zulke eene hervorming „van het volkenleven, hoe etnvoudig zij ook is „in beginsel, kan natuurlijk slechts stap „voor stap vooruitschrijden. Geen twijfel, „of het Arbitrage-hof zal eerst nog slechts „tijdelijk zijn, en daarbij slechts bevoegd „in eene bepaalde zaak uitspraak te doen. „Daarna echter leeren de volken als van „zelf de weldaden te waardeeren, hun en „hunne naburen geschonken door deze ge- „legenheids-rechtbanken en zij zullen gemak¬ kelijk overhellen tot vaste arbitragever- „dragen, teneinde alle toekomstig bloed ver- „gieten, waar dit eenigszins kan, te ver¬ dijden. „En wanneer zij met dergelijke vaste „Arbitrageverdragen eenigszins vertrouwd zijn geworden, — dan is het oogenblik gekomen, dat wordt ingesteld : Het „ Hooge volkeren scheidsgericht /" Een der gewichtigste werkzaamheden van alle vredebonden is zeker : mede te werken tot het naderkomen en ten slotte bereiken van dat groote doel, door Dunant hier aan¬ gewezen, daar immers, bij de bereiking van dat doel, de oorlog bijna voor goed aan kant zou zijn. Hoe nu dat groote doel nader te komen ? vragen wij. Te trachten invloed in dezen uit te oefe¬ nen op de regeeringen der groote Mogend¬ heden, is zeker vooreerst nog eenhopelooze zaak. Die regeeringen zijn doortrokken van zulk een militaristischen geest, dat zij bij alle politieke verwikkelingen van eenige beteekenis, nog slechts alleen in den oorlog de oplossing daarvan kunnen zien. Vol¬ gens den geest van het militarisme toch is „het recht van den sterkste" het hoogste recht, en dat alleen kan en moet den knoop door¬ hakken. Daarom noemen die regeeringen den oorlog eene noodzakelijkheid, zoolang de menschheid zal bestaan, en de verschil¬ lende belangen en rechten der volken met elkander kruisen of in botsing komen. Op de volksovertuiging vooral moet dus voortdurend en met allen ijver en kracht worden gewerkt. Het volk moet worden wakker geschud, en alle machten, die den mensch dwingen tot eene hoogere levens¬ opvatting, - godsdienst, wetenschap, kunst, beschaving, — moeten worden aangewend om de volken tot de algemeene erkenning te brengen van het groote begingsel : „ Recht gaat boven macht11. De reeds in ieder eer¬ lijk hart bestaande overtuiging, moet wor¬ den versterkt en bevestigd en zich open¬ lijk uitspreken, dat aan de betrekkingen tusschen de voiken onderling dezelfde rechts- en zedelijkheidsbegrippen ten grondslag lig¬ gen als tusschen de bizondere personen : dat dus de natiën in haren onderlingen omgang de gewoon menschelijke zedeleer behooren toe te passen, die eischt: „nat gij zeilt, dat u de menschen doen, doe gij hun desgelijks Hoe meer die volksovertuiging doordringt en zich uitspreekt, des te grooter zal gewis haar invloed worden. Een eerste noodzakelijk gevolg hiervan zal toch zijn, dat het volk allengs slechts volksvertegenwoordigers van dien geest af¬ vaardigt naar zijne parlementen ; — en deze op hun beurt een krachtigen invloed uit¬ oefenen op de regeeringen, opdat verdeeld¬ heden, die tusschen verschillende Mogend¬ heden mochten ontstaan, door een vast en blijvend Hof van Arbitrage, saamgesteld uit vertegenwoordigers van alle beschaafde volken, worden beoordeeld en, zoo immer mogelijk, in der minne worden geschikt; — aan welke beschikking dan de partijen zich hebben te onderwerpen. Hetzelfde wil reeds het „Interparlemen¬ taire Verbond" (de bekende „Union Inter- parlemtaire pour l'Arbitrage et de la Paix) — Het verdedigt n.l. het beginsel, dat internationale verwikkelingen alleen door arbitrale uitspraken ontward moeten wor¬ den. Langs rechtskundigen weg, en door de regeeringen tot het sluiten van arbilra- geverdra jen over te halen, tracht het dit beginsel tot uitvoering te brengen. Wij mogen alzoo ook in dezen Bond eene voorspiegeling zien van het toekom¬ stig algemeen volkenscheidsgericht of Vrede¬ hof van Europa. Reeds hebben de beide vijaudige Z. Am. Republieken Argentinië en Chili, waart us- schen ieder oogenblik de oorlog dreigde uit te breken een dergelijk scheidsgerichls verdrag gesloten, voorloopig nog voor den tijd van 10 jaar, terwijl heide staten tevens tot ontwapening zijn overgegaan, en over¬ eengekomen geen nieuw oorlogsschip te zullen bouwen, dan na elkander 1 /, jaar te voren daarvan mededeeling te hebben gedaan. Met dit verdrag is voor de eerste maal het bewijs geleverd, dat een scheidsgericht- en ontwapeningsverdrag tusschen staten mo¬ gelijk is, hoewel nog een aantal geschil¬ punten en strijdvragen aanwezig zijn, die tot nu toe tot bloedige oorlogen tusschen die verdragsluitende staten hebben gevoerd. Nog een gunstig verschijnsel. —27 Juni 1.1. is in het gebouw van het permanente Arbitrage-hof aan de Prinsengracht-te 's-Gra¬ venhage de aangekondigde zitting aange¬ vangen van den arbiter Mr. T. M. C. Asser in het geschil tusschen de Vereenigde Sta¬ ten van N. Amerika en Rusland in zake de robbevangst in de Behring-zee. Zoo is dus reeds het gebouw van het Arbitrage¬ hof voor de rechtspraak tusschen twee groote Mogendheden in gebruik genomen. De zitting werd bijgewoond door den Ned. Minister van Buitenl, Zaken, de Ge¬ zanten van beide betrokken Staten, en door Mr. Ruyssenaers, Secr.-Generaal van het Hof. Na partijen gehoord te hebben zal de Heer Asser in September e.k. uitspraak doen. Treurig is het, doch waar, dat het tegen¬ woordig geslacht, de groote meerderheid ten minste, die zoo machtigen invloed kon uitoefenen op de regeeringen, voor de be¬ sprokene beginselen nog lang niet rijp is. Men lette maar eons op de lauwheid, ja totale onverschilligheid, waarmede de vre¬ desbewegingen van onzen tijd door de groote massa worden bejegend. Onze naaste hoop moet dus het meest gericht zijn op het aankomend geslacht, hef jonge volk, dat nog de inrichtingen van lager-, middelbaar- en hooger onderwijs bevolkt. Op dit jonge volk, dat eens op de schouders van liet tegenwoordige zal staan, moeten wij trachten te werken met al wat in ons is. Ons streven moet zijn, dat zij betere denkbeelden in zich opnemen van waarachtige humaniteit en volken-mo¬ raliteit, dan wij vrij algemeen in onze jeugd van onze opvoeders overnamen. Reeds geschiedt dit in vele genoemde inrichtingen van onderwijs en opvoeding door eene betere behar;delig der vaderland- sche en algemeene geschiedenis. Reeds wordt daar gegeven, vooral in de minder militaristische landen, niet meer eene ge¬ schiedenis van oorlogen vol van zelfver¬ heerlijking en minachting voor naburige volken, zooals die in onze jeugd werd ge¬ doceerd, — maar de ware geschiedenis dei- volken, van hunne lotgevallen en levens¬ verwisselingen, van hunne idealen en her¬ vormingen, van hun handel en nijverheid, wetenschap, en kunst, van hun vooruitstre¬ ven naar het betere, het hoogere; eene maatschappelijke of sociale geschiedenis al- zoo, waarin gewelddadige worstelingen en omkeeringen eerst eene noodzakelijke, dan eerie meer ondergeschikte, en eindelijk eene treurige rol spelen. Dat is reeds een groote stap vooruit in de goede richting. In diezelfde goede richting werkt ook; La fraternité des Peuples par correspon- dance. Zij bedoelt de grensscheidingen tus¬ schen de verschillende volken weg te ne¬ men, zooveel mogelijk althans, en daaren¬ tegen de vriendschappelijke verbintenissen zooveel mogelijk te bevorderen, door elkan¬ ders taal, elkanders zeden en gebruiken te leeren kennen en waardeeren. De Heer P. Mieille, Leeraar aan het Lycée te Tarbes, heeft, met behulp van den Heer William Stead, den moedigen bestrijder van het Engelsche imperialisme, overeenkomstig daarmede reeds eene cor¬ respondentie tusschen Fransche en Engel¬ sche jongens en meisjes ingesteld, waaraan nu na een paar jaren van bestaan, reeds 2000 scholieren deelnemen. (Zie Chr. F. Haje : Een gedenkzuil der 19de eeuw, blz. 230, aan welk hoogst belangrijk werk ook nog andere hier vorenstaande mededeelm- gen en denkbeelden zijn ontleend.) Ook in Maart 1897 richtte de „Neuphi- lologenverband" van Saksen, met uitsteken¬ de goede uitkomsten, voor de jeugd eene „Deutsche Centrulstelle jiir internationalen Briefwechsel op, „Het, consequente gevo'g dezer school- briefwisseling is", (zoo schrijft de Heer Haje) „dat de jeugdige schrijvers en schrijf- „sters lust krijgen, hun correspondent en „het land, wa->r hij of zij woont, te bezoe „ken en met eigen oogen te zien. Om die „nieuwsgierigheid, dien weetlust te bevre „digen, heeft de Heer Mieille een vernuftig „middel uitgedacht, hetgeen hij noemt: „le „développemenl logique de la correspondance „scolaire internationale". „Dit is de zoo gedoopte: „Echange in „terscolaire", een tijdelijke ruil van kinde- „ren in de vacantie. I 'en jonge Fransch- „man b. v. gaat zijn Duitsche vriendjes „opzoeken, en omgekeerd logeert een van „dezen onderwijl bij de Fransche familie, „of het Duitschertje reist met zijn Fran „schen kameraad de grenzen over en wordt „bij diens ouders als kind ontvangen. Is „de vacantie om, dan wordt de correspon- „dentie met verhoogd genoegen hervat. „De congressen voor den Vrede juichen „dit innig verkeer van de kinderen toe, de „hoop der aanlichtende nu reeds ingetre- „den eeuw. De groote meerderheid van „deze kinderen zal, man of vrouw gewor- „den, de vriendschap die hun jeugd zoo „aantrekkelijk maakte, voortzetten en met „ontelbare hechte banden hunne volken „samensnoeren". Een dergelijke ruil, maar dan van vol¬ wassen jongelui, heeft hier te lande reeds sedert eenige jaren plaats bij boerenfamilies uit de landbouwstreken van Friesland en Groningen met die van Zeeland, met het doel, om van elkanders landbouwkennis en ervaringen te profiteeren, en het goede dat men van elkander geleerd heeft, op eigen velden toe te passen, Verder meldt ons de Heer Haje : „Jon¬ gelieden van den leeftijd van 15 jaar en „ouder worden hartelijk welkom geheeten „in de Societé d'études et de correspondan- „ce internationales". op het einde van 1894 „door den Heer Eniile Lombard, leeraar „aan het Lycée Montaigne te Parijs, opge¬ dicht. „Eere-presidenten van dit energieke ge¬ nootschap, dat in Nov. 1898 over 340 „plaatsen in alle werelddeelen verbreid was, zijn baronesse Von Suttner, Henri „Dunant, de Belgische senator Jules de „Jeune, Mr. N. G. L. van Loghem (Fiore „della Neve), E. T. Moneta, voorzitter van „de „Societa per laPace," te Milaan, Fré- „déric Passy en graaf Leo Tolstoï. „Reeds uit deze namen blijkt zijne strek- „king. In waarheid zijn de „Societé" in „haar uiterlijk en innerlijk keurig maand¬ schrift, „l'Etranger" (thans „Concordia" ge¬ naamd) onvoorwaardelijk aan het vredes¬ werk toegewijd. „Hare leden, de Icisten, „die een kleurrijk gewemel van eiken land- Sard, stand, godsdienst en leeftijd aanbie¬ den, — schrijven elkaar over hunne lief¬ hebberijen, belangen, meeningen en denk¬ beelden ; bezoeken elkaar op hunne reizen, „worden dikwijls in trouwe vriendschap „vereend, worden een macht der toekomst". Dat alles is echter nog alleen voor de meer gegoede of althans eenigszins bemid¬ delde standen in onze tegenwoordige maatschappij, en ik heb het slechts aange¬ haald, om te toonen, dat er in de richting, die ik uit wil, reeds wordt gewerkt en dat met goed gevolg. Mijne meening is echter, dat er iets meer kan worden gedaan ; — iets waaraan het jonge volh der toekomst, in de laagste zoowel als in de hoogste kringen, kan meedoen tot heil van het geheele menschdom. Ik zou n.l. wenschen, dat reeds aan de lagere en middelbare inrichtingen van on¬ derwijs of opleiding het beginsel „recht gaat boven macht", ook practisch in toepas¬ sing werd gebracht; dat daar dus niet langer het recht van den sterkste het vuistrecht als het hoogste recht mocht gelden, maar als schandelijk onrecht werd gebrandmerkt; dat alzoo de onderlinge geschillen en veeten niet door vuistrecht, maar door een door de leerlingen zelf gekozen blijvend scheidsge¬ richt werden uitgemaakt, aan welker uit¬ spraak allen vrijwillig zich verbonden zich te willen onderwerpen. Zulk een scheidsgericht zou dan moeten bestaan uit een 10-tal b. v. van de flinkste leerlingen uit verschillende klassen, dooi¬ de klasgenooten zelve daartoe gekozen. Aan het hoofd, als leidsman van zulk een scheidsgericht, zou ik wenschen te zien : het Hoofd der School of een der onderwij¬ zers, door dezen als de meest geschikte daartoe aangewezen, De onderlinge geschillen, die anders allicht aanleiding zouden geven tot onder¬ drukking van den zwakkere, of tot eene vechtpartij, waarbij de verongelijkte mis¬ schien neg het onderspit zou delven, — zouden dan voor dit scheidsgericht moeten worden gebracht, dat na wederzijdsche partijen en hare getuigen te hebben ge¬ hoord, uitspraak deed. Eindbeslissing, bjj hooger beroep, kon dan worden gegeven door den leider. Mijne overtuiging is, dat, wanneer, zoo iets vrij algemeen op onze scholen en in¬ richtingen van onderwijs en opleiding werd ingevoerd, — dit zeker van hoogst gunsti- gen invloed zou zijn op de ontwikkeling van het rechtsgevoel bij het aankomend ge¬ slacht. En vast staat het, dat allen, die zoo van hunne jeugd af aan hadden geleerd het „vuistrecht het brutale recht van den sterkste", naar den achtergrond te dringen ja ten slotte in eigen kring geheel op te heffen, — ook later niet, bij de onderlinge strijdvragen en verwikkelingen der volken het wapengeweld of het „recht van den sterkste" zouden willen laten beslissen. Daarbij kan het m. i. niet anders, of dergelijke instelling bij de jeugd zal ook van machtigen invloed zijn op allen, die sedert lang de schooljaren zijn ontwassen ; in de eerste plaats zeker op de ouders van de hierin betrokken jongelieden. Zij zullen als tegen wil en dank, moeten getuigen : „onze kinderen maken ons en de volken beschaamd". Over de nadere inrichting van zoodanige scheidsgerichten onder schoolkinderen en aankomende jongelui wensch ik vooreerst te zwijgen; eenig model van wat daarom¬ trent dient bepaald te worden, wensch ik niet te geven. De idee zelve is nog te jong, te onrijp, om reeds dadelijk vaste bepalingen voor te stellen. Zeker zal 't het beste zijn, dit geheel over te laten aan die Hoofden van scholen, die eens eene proef wilden nemen. Deden dit soms meer dan een, en slaag¬ den hunne proefnemingen goed, dan zou men, geleid door hunne ervaringen, ge¬ makkelijker een soort van concept-regie¬ mentje kunnen samenstellen, om dit ook anderen als voorbeeld ter navolging aan te bieden. Ik wensch slechts het besprokene mijnen Medebestuurders van den Wereldbond ter overweging voor te leggen, en wil hun gaarne den noodigen tijd laten, om er eens over na te denken, het voor en tegen te wikken en te wegen. d i x i, L. M. de BOER, Voorn, en Algem. Secr. van den „ We¬ reldbond voor Vrede en Vrij interna¬ tionaal verkeer." Hulst, 1902. Stoomsnelpersdruk van A. EGMOND,