Tekstweergave van EC_1886_01_01_0002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

I. D/f ll4 x ) al P* er )leel 'm j 4 eer i & I it. ■Oj - 8. 9. E> stad p II > J <>* I . ■fil S (: T .'I i a 4 '! -<» -- - E v^de Hi % * ' "do> ?/li tin? tVo. 1. Zeventiende Jaargang. awua ENKHUIZER COURAN I verten l ien, iLEEME!! SIHÜWS- voor H3LLANDS Vrij «lag Dit blad verschijnt WOtNSDAGS VRJJDAGS en ZONDAGS. Abonnementsprijs -.oor , n and-a . . _ . f 1,— Franco per post 3 ƒ1.20 Men abonneert zich bij alle Boekhanddaren en Postdirecteuren Brievan franco aan den uitgever A. KGHOND. Afzonderlijke Nrs. 5 Gt g/KOND EI OÏEBTEITiEELO NOORDERKWARTIER 1 Januari De prijs der Advertentiën ran 1—6 regels is 65 cents, me" inbegrip van 1 bewijsnuirnnerj voor eiken regel meer 10 cents. Vóór Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmorgen 10 uur gelieve men de Advertentiën in te zenden. Ingezonden stukken minstens één dag vroeger. os. J6 aden Ie Aan onze Geabonueenlen. De poging, om door het opgeven val'"pwjs- raadsels aan onze Courant een aantrekktlijkheid meer ie bezorgen, heelt in 1885 zoo gunstig gewerkt, dat wij ook voor 188b daarmede zul¬ len ^voortgaan, evenwel niet zonder ^eere wijzi¬ ging. die zéker velen onzer lezers genotgen zal geven. Tot heden konden alleen geabonnee'den op hun eigen^naam oplossingen inzenden. PVij wil¬ len nu ook de gelegenheid daartoe opjnstellen voor hunne huisgenoolen. En wijl die uitbrei¬ ding zeker het getal inzenders zeer zal verme¬ nigvuldigen, zijn wij te rade geworden den prijs van 125, uitgeloofd voor de oplossing van het Prijsraadsel voorj Januari derwijze te f splitsen, dat twee of drie oplossers een prijs kunnen trek • ken. In ons volgend jiummer zullen* wij bij de her¬ haling van het raadsel, de prijzen dis. jzekozen zijn, opgeven. Prijsraadsel No, 1. Ik ken een spreuk van 37 letters of 12 lettergrepen. Hier volgen de letters waaruit zij bestaat: bntpaj otagbkerdmllaouaa orskeg guaotaie. Tot nadere inlichting zeg ik nog het volgende: 17 — 2 — 14 — 6 — 18 — 31 — 26 — S - 19 — 24 is een bekende bloem. Wij hebben allen een 4 — 11 — 21 — 21 — 14 — 24 — 21 — 6 — 23 — 19 — 11 genad. en f c •i jlde De " - weldr was ge- vier 7" 'oogr ''ider l, bij , r,en s . eb ooi njl i l PEÜILhETON. LOSSE BLADEN UIT DE GESCHIEDENIS DES VADERLANDS. ' 5. I Dan, naauwelijks was Karei de Stouif voor Nancy jesneuveld, of Gelderland, waaraan do( kracht van ppmppnip „13; ,°lon ^: ""i'", best uur wa« opgedrongen, gemeente-opzichter eene begroonug is}entenaren „it het ophoogen der begraafplaats en heop P,™T tot rijpad tot achter aan, hetwelk wordt fstryd Tegen 2o. ophoogen en het maken van eTzijn^min1 gelegenheid, om alleen het hek in te rijJn, op over TLaTen mP|htb\de,begraafplaatS wee'onInMen out verlaten, met het plaatsen van een ijztaan van Oos- 3o. alleen ophoogen eu het plaatsen T^LtoheïtoT ÜR^nffl ï . i . en de Gelder- "" kM,t°Mt Jïf kbsn treffende van de mho*V«» twTst beffende deze zaak ,n te trekken enogingen steeds -o. over te gaan tot enkele verhoo.oe het middel, "vf6.8 i 8rootlnS / 2439.4Gtot losprijs voor - Met algemeene stemmen worden holf's zoon, bij - , , >p Gelderlands sield ri t na^°P Dagelij ksch en ontvangen, ! ' ' p het. gemeentebestuur zich trdrukkers, en Doo0e Regeering, met verzoek, een por de herkrij- loofde. In de 6 — 11 26 25 Zijn 33 — 25 — 23 35 — 23 bemint ieder. Zonder een 17 — 25 — 20 — 20 — 19 - 11 zou 't er in de wereld slecht uitzien. 1 — 25 — 33 — 29 is een eiland. Ons land bezit een aantal 7 — 25 — 3 — 25 — 26 — 6 — 35. De 2 — 22 - 23 — 6 — 11 - 23 — 2 — 24 heeft altijd 4 — 19 — 31 - 18 — 34 — 20 - 34 — 35. Een 5 — 6 — 24 — 6 — 34 — 3 — 14 — 16 - 18 — 36 — 25 — 23 vindt men in elke gemeente. Gelukkig is hij, die een goed 33 — 11 — 8 — 19 — 3 — 23 vindt. Zie zoo, laat ieder liefhebber er nu de rest bij zoe¬ ken en mij de spreuk zeggen. De inzending moet plaats vinden vóór MAAN¬ DAG 1 FEBRUARI aan het Bureau der Cou¬ rant. »U de vernieuwing; des Jaars. Weer zonk een jaar in den schoot van het verledene terug, en, waar wij het eene wijle na¬ staren, om het welhaast voor goed uit ons oog le zien verdwijnen, daar rijst als van zelf de vraag : welke herinneringen laat het achter '? Voor de meesten zeker aangename genoeg, om den Beschikker van der menschen lotgevallen bij een terugblik voor het genotene te danken. Het jaar 1885 zal, evenals elk zijner voorgangers, in het geheugen van velen mei gulden letteren ge¬ grift blijven, om de banden van liefde en vriend schap die daarin aangeknoopt of gesloten werden, of om den echtelijken zegen, die op hun huis neerdaalde, of om zooveel ander goeds dat hun in hunnen naasten kring ten deele viel. Voor de burgers van Enkhuizen werd dat jaar voor immer onvergetelijk, doordat in den loop daar¬ van, door de opening van den spoorwegdienst meeste steden met gejuich begroet, werd hij spoedig tot hertog gehuldigd en alom de Oostenrijksche bezet ting verjaagd. Hiermede oegon nu de 50jarige krijg in den jare 1493, tusschen het Bourgondisch Oosten rijkscbe huis en Gelder, welke, met afwisselend geluk gevoerd, voorat door verwoesting, plunderen en blaken, met woeker aan Holland de verdrukking betaalde, die de Gelderschen van Oostenrijk geleden hadden. Zij vonden in den nieuw verkozen hertog ook een bijzon der ijverig dienaar van bannen zoo lang verkropten wrok. Terstond elke gelegenheid aangrijpende, die hem daartoe gunstig scheen, hield hij met niemand vrede, was nimmer te vertrouwen, en alle verbindte- nissen, met hem gesloten, werden ook spoedig weder door hem verbroken. Even looselijk gedwee in wan¬ hopige omstandigheden, als moedig bij de minste kans tot redding of verbetering van zijnen toestand, was het hem eene zeer verblijdende tijding, te mogen ver¬ nemen, dat Friesland, afkeerig van het Saksisch be¬ stuur, aldaar door Maximiliaan tot stand gebracht, in 1514 zich tot hem om hulp wendde ; hierdoor toch kon hij zijnen vijand, Maximiliaan, schaden, en tevens de rechten bekorten van den jeugdigen en onmondigen kleinzoon van Maria, op wien hij zijnen haat tegen de huizen van Bourgondiö en Oostenrijk had overge¬ dragen. Spoedig verleende hij aan Friesland de ver¬ zochte hnlp, en het zijn deze krijgsbenden, die, met de*y""j """ - *CLO« f» 'vyerige Friezen vereeuigd, in M lioeijer. Hendrik van Slot ouu- dragen van Gelder- scEhsabetb Boeijer. VENHUIZEN. in 1515* van Jo a a r a » n n , D'-i . • j or 350,000 RÖavidson ,e JaCOb Vi8Se', welfde op de hoofdstad des Rijks, een einde kwam aan den staat van afzondering, die reeds zoo lang, zoo veel te lang, had geduurd, en daarmede tevens nieuwe uitzichten op genot en welvaart voor hen geopend werden. Als Nederlanders mogen wij er ons gezamenlijk over verheugen, dat in het tijdperk, hetwelk zich thans weder aan ons als afgesloten vertoont, ons vaderland voor 't minst bewaard bleel voor hetgeen men meer bepaald onder den naam van volksrampen pleegt aan te duiden, als overslroomingen, belangrijke ver¬ woestingen door brand, kwaadaardige epidemi- ën, geheel mislukte oogsten en dergelijke, ter¬ wijl wij 't tevens als een niet genoeg te waar- deeren voorrecht hebben te erkennen, niet alleen dat de staat van vrede met het bui¬ tenland voor ons kleine landje bleef voort¬ duren, maar dat ook, trots zooveel dreigende teekenen die het tegendeel deden vermoeden, de geesel des oorlogs, op eene enkele, minder beduidende, uitzondering na, vooralsnog van ons werelddeel werd afgewend. Tegenover al dat onmiskenbaar goede, echter, stond gewis ook veel, waardoor over de her¬ inneringen, die hel nu geeindigde jaar ons laat, een donkere schaduw geworpen wordt. Velen, die daarop niet kunnen terugzien, zonder dat de rouw zich voor hun hart vernieuwt over de verliezen, die zij in hunnen huiselijken en ia- miliekring, of in dien hunner vrienden te be¬ treuren hadden. Geheel Nederland neemt, in da¬ gen als de tegenwoordige, deel aan dien rouw, waar het een blik slaat op de doodenlijst van 1885 en daarop, alleen van meer bekende landgenooten, namen als die van Scholten, Modderman, Fruin, Tellegen, Harting, van Lijnden van Sandenburg, Jongkindl Coninek, Amersfoort, Kneppelhout, het bestuur over de Nederlanden in persoon aanvaardde, ontstak de rustelooze Karet van Gelder in Holland en West-Friesland, als ook in de andere provinciën, onder den Graaf van Holland staande, het verslindend oor logsvuur, en tevens hielden de Geldersche Friezen, door hnnne strooperijen en verwoestingen, de inwoners langs de zeekusten alomme in gedurige vrees. Hun voornaamste zeeoverste, spottenderwijze «Lange" of «Groote Pier" genoemd, veroverde, aan het hoofd eener aanzienlijke vloot staande, den 17den van Grasmaand 1516, voor Enkhuizen, eene hulk, geladen met rogge, hout en jopenbier, en bracht die te Workum in Fries¬ land op ; terwijl hij met zijne scheepsmacht, waaronder twee bodems als geduchte forten toegerust, dagelijks groote schade deed, en de zee bijkans geheel gesloten hield, zoodat men naauwelijks van Texel en den Vlie- stroom op of af kon komen, tot groot nadeel van den handel; waarbij hij tevens de wreede gewoonte had, om de Hollanders, die hij van de vermeesterde schepen in handen kreeg, zonder genade in zee te werpen, het geen hij „voeten wasschen" noemde. Maar den 13den van Bloeimaand des zelfden jaars overviel Floris van IJsselstein, de eerste graaf van Buren, de bovengenoem¬ de Geidsrsch Friesehe vloot voor Workum, bemachtig¬ de een groot deel dier oorlogschepen, deed velen der manschappen van Grooten Pier snenvelen, anderen overboord werpen, en eenigen gevangen naar Enkhui zen en Hoorn voeren, waar zij, als zeeroovers, met de galg gestraft werden. Doch spoedig werd deze ge strengheid met wreedheid gewroken; want in het vol gende jaar 1517, toen ook de Zwarte Hoop in dienst van den Hertog van Gelder was overgegaan, b gansch Noord Holland, gelijk reeds gezegd is, zeer v van hen te lijden. ' Jonkbloedt en anderen vermeld vindt Welk ee en leegte, die door zulke mannen bij hun verscheidPlT. werd achtergelaten, en dat juist in een tijd, waarin het vaderland aan de voorlichting en den raad van onderscheidenen hunner nog zoo dringend be¬ hoede scheen te hebben ! Hel valt toch helaas ! niet te ontkennen, dat de slaat- en staatshuis¬ houdkundige toestand van dat vaderland in het nu verstreken jaar haast alles te wenschen over¬ liet, en tot op dit eigen oogenblik toe nog steeds te wenschen overlaat. Wij beleefden, immers, als Nederlanders in het jaar 1885 een tijdperk, en beleven hei nog, dat, al wordt het vroeger of later nog eens weei door een beter en schoo- - ner vervangen, uit het hier bedoelde oogpunt al¬ toos in treurige gedachtenis zal blijven. Wij zullen er nooit aan kunnen terugdenken, zonder dat ook het beeld weer bij ons opdoemt van een kwijnenden handel, eene overvoerde markt, een dreigend gebrek aan werk, eene daaruit voort¬ gevloeide algemeene malaise. En ware dit nog slechts het eenigste ! Wij zouden althans nog zekeren troost,hoe schraal ook, kunnen vinden bij de gedachte, dat het ook het buitenland, we¬ gens gelijksoortigheid van oorzaken en omstan¬ digheden, niet beter ging. Doch wij zullen er ook nooit aan kunnen terugdenken, zonder dat tevens de politieke en kerkelijke geschillen weer voor onzen geest verrijzen, waardoor zooveel be¬ roering in het land werd gebracht e. ' ringsmachine ten laatste nagenoeg tot stilstand kwam. Wij zullen er nooit aan kunnen terug¬ denken, zonder dat het daar weer voor ons treedt, bezoedeld en geschandvlekt als het werd door Vli gelukkig spoedig bedwongen, onlusten en wan' ordelijkheden, die in verschillende deelen des land plaats grepen, en waarin wij slechts de al le w I sten en, deze aaaud Na de gepleegde gruwelen te Medemblik, in J>erden 1517, keerde Groote Pier, rijkelijk met buit bela» met zijne roofschepen naar de Friesehe kust terug Gelderschen achterlatende, welke voortgingen alle^ vuur en te zwaard te verwoesten; terwijl hij, daar zijr ingekankerde haat tegen de Hollanders geen pater - kenden, op zee met plunderen en rooven voortging n Wat wonder dan, dat de landzaat verslagen werd, ei nd daarenboven nog door gedurige valsche geruchten vera'"< roe schrikt, naar middelen uitzag om den hoogst gevaa ots lijken vijand met allen spoed te keeren. De kuste ebe werden versterkt, de verslagene gemoederen opgeuear door belofte van hulpbetooning, en tot moed aang maand in tijd van gevaar. Ook den 18den July kwam. de Staten te Delft bijeen, en besloot men om met ve eenigde krachten eenige oorlogschepen in zee te brengi brand, ten einde Grooten Pier met zijnen aanhang tegen op eene gaan. Om de aitrusting te bevorderen, werd de waaronder zoldiging van het scheepsvolk verhoogd en de kos 'en^naar daarvoor gevonden in zeker lastgeld, van de koopvfwe anu^e dijochepen geheven. De groote spoed, waarmede iensvagenp alles van de hand ging, was oorzaak, dat, rerds 'rtui- het einde van de zelfde maand, eene vloot was bij bij¬ gebracht, waarover Anthonius van den Honte. H Ik van Fleteren, als admirael ddei Zuiderzee, het h, . , kreeg, wegens de ongesteldheid des Heeren r: M '' ' bergen. Bij deze vloot vervoegden zich, kort^kinderen, ene nog eenige andere oorlogschepen door de ze^FCIilvu ge- uitgerust, waaronder Enkhuizen, alle;n gedreven, busbruid en leven' ' vwltM e> velden hier »e h„ uebben gekend, weten wat ®e. bil- liaar verliezen. Jb. GAST en Enkhuizen, 31 Dec. 1885. , ordt, vervolgd.) ■ teu e